نسبی‌گرایی فرهنگی؛ ارمغان سفر
گروه اجتماعی ــ عضو هیئت علمی جامعه‌شناسی دانشگاه هرمزگان گفت: سفر، افراد را از قوم‌مداری فرهنگی دور ساخته و آنها را به نسبی‌گرایی فرهنگی نزدیک می‌کند.
یاسر رستگار، عضو هیئت علمی جامعه‌شناسی دانشگاه هرمزگان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره ماهیت سفر اظهار کرد: سفر به طور کلی به معنای کشف مکان‌ها و فضاهای جدید است و انسان نیز ذاتاً جست‌وجوگر بوده، کنکاش را دوست دارد و از کشف کردن لذت می‌برد. در زبان انگلیسی نیز واژه explore به معنای جست‌وجو و کشف کردن است.
وی افزود: در طول تاریخ نیز مسافرت وجود داشته است و در زمان‌های قدیم کسانی بودند که به قصد کسب تجربه‌های علمی، تجارت، زیارت و سیاحت به سفر می‌رفتند؛ بنابراین سفر دارای وجهی تاریخی بوده و چون در ذات سفر مکاشفه، کشف و جست‌وجوگری نهفته است، هر سفری می‌تواند منبعی از دانش در اختیار انسان قرار دهد و اولین منبعی که ارائه می‌دهد، می‌تواند دانش روزمره و دانشی در مورد سبک‌های زندگی باشد.
عضو هیئت علمی جامعه‌شناسی دانشگاه هرمزگان ادامه داد: مثلاً اگر انسان مسافت نزدیکی را طی کند، اولین چیزی که توجهش را جلب می‌کند، لهجه متفاوت افراد است؛ ولی اگر بعد مسافت طولانی‌تر شود، مثلاً شمال به جنوب را طی کند، می‌توان مشاهده کرد که سبک‌های زندگی تا حد زیادی متفاوت است و این تفاوت شامل بیان، پوشش، معماری و فرهنگ می‌شود. بنابراین سفر در کنار کشف و جست‌وجوگری که در ذات آن نهفته است، منبعی از دانش در مورد سبک‌های زندگی در اختیار افراد قرار می‌دهد.
سفر؛ شریک شدن در سبک زندگی دیگران
رستگار با بیان اینکه سفر افراد را در سبک‌های زندگی شریک می‌کند، گفت: این امر به افراد فرصت می‌دهد تا سبک زندگی دیگری را حس و تجربه کنند. زمانی که سفر می‌کنید، غذای آن مکان را می‌چشید، هوای آن منطقه را تنفس می‌کنید و در زبان مردم آنجا یعنی زبان فرهنگی منطقه مقصد شریک می‌شوید. در این‌جا اتفاق مهمی رخ می‌دهد، زمانی که در زبان مشترک منطقه مقصد قرار می‌گیرید، احساس می‌کنید که اشتراکاتتان افزایش می‌یابد، یعنی در عین حال که دیدن این تمایزها و تفاوت‌ها جذاب است، در شما اشتراکاتی را به وجود می‌آورد، چون غذایی را می‌چشید که افراد آن منطقه می‌چشند.
وی بیان کرد: در سفر به نوعی دانش فرهنگی مشترک بین افراد ایجاد می‌شود، بنابراین پیامد جدی آن این است که به افراد می‌آموزد فرهنگ بستری بسیار گسترده، متکثر و متنوع است و ما را از قوم‌مداری فرهنگی دور می‌کند. ما تا زمانی که مسافرت نرویم، فکر می‌‌کنیم زبان، غذا و فرهنگ ما اصل و خوب است و بقیه غیر قابل تحمل‌اند، ولی در سفر قوم‌مداری تضعیف شده و ما به نسبی‌گرایی فرهنگی نزدیک می‌شویم که اتفاقی بسیار مهم است.
عضو هیئت علمی جامعه‌شناسی دانشگاه هرمزگان گفت: در کشوری مثل کشور ما که دارای تنوع فرهنگی، اقلیمی و زبانی است، هر چه این مسافرت‌ها بیشتر باشد و ما با خرده فرهنگ‌ها تنه به تنه باشیم و در واقع بتوانیم عناصر فرهنگی آنها را حس و تجربه کنیم، یاد می‌گیریم که به این تکثر احترام گذاشته و مدارا را تمرین کنیم.
وی اضافه کرد: انسان‌هایی که اهل سفر هستند، قاعدتا به افرادی اهل مدارا تبدیل می‌شوند، تنوع را می‌فهمند، تمایز را درک می‌کنند و چون اهل مدارا هستند، به فرهنگ دیگری احترام می‌گذارند. مهمترین پیامد سفر به لحاظ سیاسی و اجتماعی، نسبی شدن فرهنگ و مدارایی است که ایجاد می‌شود و این مهمترین ارمغان سفر به شمار می‌رود.
انتهای پیام
