نقش توطئه یهودیان در تغییر قبله مسلمانان

به گزارش ایکنا؛ جلسه تفسیر قرآن کریم آیت‌الله هادی نجفی، صبح امروز، 6 اردیبهشت‌ماه با محوریت آیه 144 سوره بقره به صورت مجازی برگزار شد. وی در این جلسه اظهار کرد: خداوند در آیه 144 سوره بقره می‌فرمایند: «قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ؛ ما [به هر سو] گردانيدن رويت در آسمان را نيك مى‌‏بينيم پس [باش تا] تو را به قبله‏‌اى كه بدان خشنود شوى برگردانيم، پس روى خود را به سوى مسجدالحرام كن و هر جا بوديد روى خود را به سوى آن بگردانيد در حقيقت اهل كتاب نيك مى‌دانند كه اين [تغيير قبله] از جانب پروردگارشان [بجا و] درست است و خدا از آنچه مى‌كنند غافل نيست».

وی افزود: آیه شریفه مربوط به ماجرای تغییر قبله است. آقایان می‌دانند رسول خدا(ص) هفده ماه بعد از هجرت در مدینه به سمت بیت المقدس نماز می‌خواندند. بعد از هفده ماه، یهودیانی که در مدینه بودند این موضوع را بر رسول خدا(ص) عیب می‌گرفتند و می‌گفتند دین تو استقلال ندارد، برای اینکه به سمت قبله ما نماز می‌خوانی. بنابراین آیین رسول خدا را یکی از فروع آیین خودشان می‌پنداشتند؛ لذا پیامبر خدا از اینکه یهودیان، اسلام را از فروع آیین خودشان می‌شمردند ناراحت بودند.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: در تفسیر مجمع می‌فرماید که کعبه محبوب‌ترین دو قبله بود برای رسول خدا و لذا پیامبر به جبرئیل فرمودند: دوست دارم خدا مرا از قبله یهودیان به غیر آن منتقل کند. جبرئیل گفت: من بنده‌ای مانند تو هستم، تو نزد خدا عزت و احترام داری، خدا را بخوان و از او بخواه تا دعای تو را مستجاب کند. جبرئیل رفت. رسول خدا(ص) دعایی نکردند، اما چشمانشان را به سمت آسمان بلند می‌کردند و آسمان را به عنوان درخواست نگاه می‌کردند. این آیه و آیات بعد در مورد داستان تغییر قبله است. این داستان یکی از رویدادهای مهم در زمان رسول خدا(ص) است.

وی تصریح کرد: حالا آیه را مرور می‌‎کنیم: «قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ». اگر حرف «قد» بر فعل مضارع داخل بشود، افاده تقلیل می‌کند؛ یعنی گاهی. اما اگر حرف «قد» بر کلام باری تعالی وارد شود، افاده ثبوت و تحقق می‌کند. فرقش با ورود در کلام مخلوق این است؛ یعنی اگر من و شما استعمال کنیم، افاده تقلیل می‌کند، اما اگر در کلام الهی استعمال شود، افاده تحقق و ثبوت می‌کند. «نری» به معنای ادراک شی است. اگر ادراک شی از آن تعبیر به رویت می‌شود، اما گاهی در معنای علم استعمال می‌شود. در این آیه هم در معنای رویت نیست، در معنای علم استعمال شده است.

نجفی تأکید کرد: «تقلب» یعنی تحول از حالی به حالی. اینکه کسی سرش را به آسمان بگرداند و این طرف و آن طرف آسمان را نگاه کند، «تقلب» است. آیه می‌فرماید ما به اینکه به آسمان نگاه می‌کردی و منتظر وحی بودی، آگاهی داریم. بعد از اینکه آیه با کنایه برای بحث تغییر قبله مقدمه‌چینی کرد، حالا صراحتاً می‌فرماید: «فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ»؛ یعنی قطعا ما تو را توجه خواهیم داد، ما تو را هدایت خواهیم کرد به سوی قبله‌ای که آن قبله را می‌پسندی. قبله مورد رضایت پیامبر(ص) کعبه بود.