نمایشگاه کتاب با تأخیر برگزار شود / همگرایی ناشران دفاع مقدسی

علی ناظری، مدیر انتشارات فاتحان، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره وضعیت نشر در شرایط کرونایی اظهار کرد: پیش از شیوع ویروس کرونا تقریباً ۹۰ درصد فعالیت‌های مربوط به نشر  و برنامه‌ریزی برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران انجام شده بود و با شیوع این ویروس تقریباً همه فعالیت‌ها تعطیل شد و از آن زمان تاکنون کار خاصی انجام نشده است. البته کتاب‌هایمان را به چند اپلیکیشن کتابخوان ارائه کرده‌ایم و کتاب‌های الکترونیک به فروش می‌رسد، اما فروش مستقیم، که به صورت اینترنتی باشد، نداشتیم.

نمایشگاه مجازی جایگزین مناسبی نیست

وی درباره برگزاری نمایشگاه مجازی به‌ عنوان جایگزین نمایشگاه کتاب گفت: اگر همزمان با نمایشگاه کتاب شکل مجازی آن نیز برپا شود، یک تجربه جدید است و می‌تواند مثمرثمر باشد، زیرا این روش تازه و در عین حال براساس تکنولوژی‌های فناورانه است، اما اگر قرار باشد جانشین نمایشگاه کتاب شود، یک گام به عقب رفته‌ایم و گفت‌وگوهایی که با ناشران گوناگون داشتم، هیچ‌ کدام موافق برگزاری نمایشگاه مجازی به جای نمایشگاه حضوری نیستند و این رویداد به هر شکلی ولو با تأخیر باید برگزار شود.

بیشتر بخوانید:

• چتر حمایتی دولت با خرید کتاب از ناشران

ناظری درباره اینکه چرا نمایشگاه مجازی را یک گام به عقب می‌داند، ادامه داد: شرایط شیوع ویروس کرونا موقتی است و در حال حاضر نیز وضعیت کشورمان بهتر شده و شیوع این ویروس با رعایت بهداشت عمومی سیر نزولی پیدا کرده است؛ از این رو نمایشگاه کتاب تهران با آن حجم برنامه و جمعیت بازدیدکننده به هیچ‌وجه نمی‌تواند جایگزینی داشته باشد، زیرا مخاطب در فضای مجازی کاملاً خرید هدفمندی دارد، اما در نمایشگاه کتاب تهران بسیاری از مخاطبان بدون برنامه‌ریزی از نمایشگاه بازدید می‌کنند و کتاب می‌خرند؛ بنابراین نمایشگاه مجازی برای کتابخوان‌های حرفه‌ای گزینه مناسبی است، زیرا فهرست مشخصی در انتخاب و خرید کتاب‌ها دارند، اما در نمایشگاه کتاب تهران تصمیم به خرید در همان محل گرفته می‌شود.

هفته کتاب زمان مناسبی برای برگزاری نمایشگاه

وی با اشاره به زمان مناسب برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، گفت: شرایط کنونی فرصت خوبی است که دولت با برگزاری نمایشگاه در هفته کتاب این مسئله را مورد توجه و بررسی قرار دهد. در واقع این نمایشگاه را از اردیبهشت به اواخر آبان انتقال دهد. البته درباره فاصله‌گذاری اجتماعی نیز پارامترهایی وجود دارد که اگر آن‌ها رعایت شود، مشکلی در برگزاری نمایشگاه در آبان ماه نخواهیم داشت و حتی می‌توان زودتر آن را برگزار کرد.

ناظری تصریح کرد: یکی از علت‌های شلوغی نمایشگاه کتاب تهران، حضور ناشران آموزشی است و شاید نصف جمعیتی که از نمایشگاه بازدید می‌کنند، به خاطر کتاب‌های آموزشی است؛ اگر این بخش از نمایشگاه امسال تفکیک شود قطعاً شرایط بهتر خواهد شد و البته می‌توان نمایشگاه‌های تخصصی را مانند نمایشگاه قرآن، کودک، کتاب‌های آموزشی، دانشگاهی، دفاع مقدس و ... برگزار کرد. در این صورت از حجم جمعیت در نمایشگاه کتاب تهران کاسته خواهد شد، هر چند ممکن است بخشی از مخاطبان کتاب‌های آموزشی را، که در این میان کتاب‌های دیگری نیز می‌خریدند، از دست بدهیم، اما در  مجموع تراکم نمایشگاه کتاب کمتر شده و امکان برگزاری هست.

به شهر آفتاب برگردیم

این ناشر بیان کرد: برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، نباید دوباره به مصلی برگردیم، زیرا در این محل فضای نمایشگاهی اندک است و باز هم تراکم بالا خواهد بود و شهر آفتاب مناسب است.

وی درباره اینکه اگر در آینده‌ای نزدیک شرایط از نظر شیوع ویروس کرونا عادی نشود، همچنان منتظر عادی شدن شرایط خواهید ماند یا برنامه‌ای دارید، گفت:نمایشگاه کتاب تهران در اقتصاد نشر تأثیر مهمی دارد و بسیاری از ناشران فروش یک سال خود را در نمایشگاه کتاب انجام می‌دهند. اگر امسال نمایشگاه برگزار نشود، شکست بزرگی برای نشر کشور خواهد بود؛ ما نیز وقتی شرایط کسادی بازار نشر را به دلیل برگزار نشدن نمایشگاه کتاب تهران دیدیم، طی جلسه‌ای با تعدادی از اعضای مجمع ناشران دفاع مقدس تصمیم گرفتیم که ظرفیت خود را برای فروش کتاب متمرکز کنیم و راهکارهای گوناگونی نیز پیشنهاد شده است.

راهکارهایی برای خروج از رکود

ناظری گفت: یکی از راهکارها این است که در صورت برگزار نشدن نمایشگاه کتاب تهران، بخشی از نمایشگاه‌های کتاب استانی را، که از نیمه دوم سال آغاز می‌شوند، به کتاب‌های دفاع مقدس اختصاص دهیم تا گلچینی از این آثار عرضه شود. راهکار دوم، فروشگاه‌های کتابی است که در اختیار سازمان‌هایی مانند بسیج مستضعفین، دفتر تبلیغات اسلامی، بنیاد شهید و امور ایثارگران، آستان قدس رضوی و اوقاف و امور خیریه قرار دارد و می‌توان از ظرفیت آن‌ها برای ارائه بسته چندجانبه کتاب‌های دفاع مقدس استفاده کرد. راهکار سوم فضای مجازی است و به ناشران دفاع مقدس تأکید کردیم که وارد این فضا شوند و ظرفیت‌ها را توسعه و کتاب‌ها را به صورت الکترونیک در اختیار مخاطبان قرار دهند.

وی تصریح کرد: با این پیشنهادها، تمرکز ما بر توزیع و فروش کتاب خواهد بود و با این راهکارها کتاب‌های دفاع مقدس در دسترس‌تر خواهند بود و اگر این کار انجام نشود، برخی از مجموعه‌های نشر دفاع مقدس به اندازه‌ای ضعیف هستند که با ادامه روند کسادی بازار نشر، تعطیل خواهند شد.