پرتال «پند»؛ راهکاری برای خروج از بحران نشر

سیدعباس حسینی نیک، مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره وضعیت ناشران دانشگاهی در شرایط فعلی شیوع ویروس کرونا گفت: با شیوع ویروس کرونا، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پس از سی دو دوره برگزاری لغو و باعث اختلال در بازار کتاب شد، به طوری که لطمه جبران‌ناپذیری را به اقتصاد نشر وارد کرد و این امر ناشی از وابستگی نشر به عرضه مستقیم کتاب در نمایشگاه کتاب تهران است و نشان داد که سیاست‌های فعلی در عرصه نشر ناکارآمدند و باید بازنگری شوند.

وی افزود: در همین راستا پرتال «پند» از پانزدهم اردیبهشت فعالیت خود را آغاز و فضایی را برای معرفی و عرضه کتاب‌های متنوع و متعدد دانشگاهی با استفاده از ظرفیت‌های فضای دیجیتال فراهم کرده است که در مرحله نخست بیش از هشتاد ناشر حضور دارند.

حسینی‌نیک ادامه داد: با توجه به کمبود ویترین، کتابفروشی‌های کشور ظرفیت کافی برای عرضه آثار ندارند و بسیاری از مخاطبان از انتشار کتاب‌های متعدد اطلاع نمی‌یابند و به آن‌ها دسترسی ندارند. از این رو پرتال پند با توجه به این مسائل راه‌اندازی شده تا در قالب بانک اطلاعاتی، کتاب‌های دانشگاهی را به علاقه‌مندان و مخاطبان معرفی و عرضه کند.

هدف «پند» تضعیف کتابفروشی نیست

وی تصریح کرد: در این پرتال به رشته‌های گوناگون دانشگاهی توجه شده و تقسیم‌بندی ناشران نیز در هفت گروه علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم پزشکی، علوم فنی مهندسی، علوم پایه، علوم کشاورزی و دامداری، علوم معماری و هنر انجام شده است تا مخاطب به راحتی بتواند کتاب مورد نظرش را بیابد. نکته مهم‌تر آن است که این آثار از طریق کتابفروشی‌ها عرضه می‌شود و کتاب‌هایی که از سوی یک ناشر منتشر می‌شود، کتابفروشی‌هایی نیز ذیل آن معرفی می‌شود و علاوه بر این، امکان خرید اینترنتی نیز برای مخاطب پیش‌بینی شده است.

بیشتر بخوانید: 

• ناشر باید توزیع‌کننده هم باشد

حسینی‌نیک ادامه داد: در بسیاری از شهر‌های کشور ویترین کتاب‌های دانشگاهی محدود است و از  طرفی یک کتابفروشی نمی‌تواند همه کتاب‌های یک ناشر را در ویترین و فروشگاه خود جای دهد، اما این پرتال چنین کاری را انجام می‌دهد و هدف آن تضعیف کتابفروشی‌ها نیست، زیرا امکان فروش کتاب هم برای ناشر و هم کتابفروش فراهم شده است.

پیشنهادهای حمایت دولتی از صنعت نشر

وی به حمایت‌های دولت برای کاهش آسیب‌های ناشی از برگزار نشدن نمایشگاه‌های کتاب پرداخت و گفت: دولت سی سال گذشته با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه‌های استانی از ناشران حمایت کرده و در حال حاضر، که امکان برگزاری نمایشگاه کتاب وجود ندارد، این حمایت‌ها باید به شکل دیگری انجام شود و خرید کتاب‌های فاخر از ناشران برای کتابخانه‌ها یکی از این راهکارهاست که شهرداری‌ها، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و ... می‌توانند در این امر مشارکت کنند یا کتابخانه‌های تخصصی وزارتخانه‌ها با اختصاص بخشی از بودجه پژوهشی تجهیز شوند.

حسینی نیک افزود: یارانه کتاب باید به مخاطبان، همانطور که در ابتدای شیوع کرونا به کتاب‌های الکترونیکی اختصاص یافت، تعلق گیرد و همچنین برگزاری طرح‌های فصلی کتاب می‌تواند کمک بزرگی به ناشران و کتابفروشان باشد یا این یارانه می‌تواند به هزینه پست کتاب‌های خریداری‌شده از طریق فروش اینترنتی اختصاص یابد.

وی اظهار کرد: بخشی از مشکلات ناشران به سبب کمبود نقدینگی است که در پی شیوع ویروس کرونا و برگزار نشدن نمایشگاه کتاب، افزایش یافته است. از این رو با ارائه تسهیلات بانکی بخشی از مشکلات آن‌ها مرتفع می‌شود. البته پرداخت اعتبار به ناشران با توجه به شناخت وزارت ارشاد از آن‌ها، تحویل کاغذ و پرداخت وجه در مهلتی مثلاً شش ماهه می‌تواند به سهولت انجام شود.