سازوکار اجرایی اسناد راهبردی قرآن نیازمند تجدیدنظر است / ایجاد دسترسی ویژه برای رسانه‌ها
مدیرکل کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم از احتمال تهیه بسته قرآنی یک و نیم ساله ویژه دولت دوازدهم خبر داد و گفت: در این بسته فعالیت‌های قرآنی با محوریت دو یا سه رویکرد اصلی تدوین و اجرا می‌شود.
به گزارش ایکنا، برنامه افق رادیو قرآن عصر امروز ۲۴ خردادماه با حضور محمدمهدی عزیززاده، مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم، با هدف بررسی جزئیات آخرین جلسه این کمیسیون و با اجرای جواد نصیری به روی امواج این شبکه رادیویی رفت.
محمدمهدی عزیززاده در ابتدای این گفت‌وگو با اشاره به اینکه اعتبارات اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی از ابتدای سال ۹۰ به صورت متمرکز از طریق شورای توسعه فرهنگ قرآنی تخصیص پیدا کرد، گفت: این اعتبارات تا سال ۱۳۹۷ در قانون بودجه علاوه بر اینکه در ردیف‌های مربوط به متفرقه گنجانده می‌شد، عنوان حمایتی داشت. از سال ۹۷، این اعتبارات ذیل صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی ردیف مستقلی پیدا کرد و عنوان آن هم به اجرای اسناد راهبردی تغییر پیدا کرد و این یک تغییر بسیار مهم بود. بنابراین کاملاً مشخص شد ماهیت این اعتبارات اجرای آن چیزی خواهد بود که در اسناد سه‌گانه آمده است.
وی با تأکید بر اینکه عنوان دقیق‌تر این اعتبارات، اعتبارات اجرای سال اول اجرای سند تبلیغ و ترویج است، افزود: بخشی از این اعتبارات در نیمه دوم سال ۹۷ تخصیص داده شد و شاید از این جهت دستگاه‌ها هم توجیه داشته باشند. با توجه به اینکه تخصیص از خزانه دیرهنگام بود عملا اجرای برنامه‌ها در سال ۹۸ اتفاق افتاد. در فهرست برنامه‌های سال اول اجرای سند تبلیغ و ترویج ۷۳ پروژه است که ۱۸ مجموعه در کشور موظف به اجرای آن بوده‌اند.
عزیززاده بیان کرد: نکته اول این است که بخش قابل توجهی از این پروژه‌ها یا به پایان نرسیده، یا احیانا اجرا نشده و یا گزارشی که ارائه شده، منطبق با برنامه محول شده نبوده است. این ۷۳ پروژه مجموعاً ۱۱ میلیارد و ۲۹۶ میلیون تومان ارزش ریالی داشته‌اند. دستگاه‌ها موظف بوده‌اند سه میلیارد و ۶۵۴ میلیون تومان را از منابع خودشان به پروژه‌ها اختصاص دهند، چرا که اجرای سند متوقف بر اعتبارات اجرای منشور نیست، این سندی حاکم بر همه اضلاع فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی و همه آنچه در درون دستگاه‌ها به عنوان برنامه جاری اتفاق می‌افتد، است.
مدیرکل کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم با تأکید بر اینکه از ۱۱ میلیارد و ۲۹۶ میلیون تومان، بیش از هفت میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان تعهد کمیسیون تبلیغ و ترویج بوده است، در مورد علت بیشتر بودن تعهد کمیسیون، تصریح کرد: یک نظام معنایی بر تعریف پروژه‌ها حاکم است. در سال اول اجرای سند بیشتر پروژه‌هایی که تعریف شده‌اند، پروژه‌های زیربنایی، مطالعاتی، طراحی‌های اولیه، آسیب‌شناسی‌ها، وضعیت‌سنجی‌ها، مدل‌سازی‌ها، فعال‌سازی زیرساخت‌ها و ... بوده است، به همین خاطر سهم بیشتری از اعتبارات کمیسیون به دستگاه‌ها تخصیص داده می‌شود.
وی با بیان اینکه از هفت میلیارد و ۸۵۴ میلیون تومان چهار میلیارد و ۷۱۲ میلیون تومان را به عنوان قسط اول به دستگاه‌ها پرداخت کرده‌ایم، گفت: ۶۰ درصد آنچه تعهد کمیسیون بوده است، پرداخت کرده‌ایم، از طرف دیگر سامانه‌ای فعال شده است که تمام جزییات تبادل اطلاعات در مورد پروژه‌ها بارگذاری شده و قابل مشاهده است. آنچه ما احراز کرده‌ایم بالغ بر ۹۰ درصد پروژه‌ها به سرانجام نهایی نرسیده‌اند و این دو اشکال را ایجاد می‌کند، اشکال اول این است که تا تکلیف این پروژه‌ها مشخص نشود، نمی‌توانیم وارد فازها و مراحل بعد شویم. بسیاری از فعالیت‌های سند در مراحل بعدی منوط به اجرا و به نتیجه رسیدن مرحله اول است. ما برای اجرای سند و تا سال ۱۴۰۲ پنج مرحله طراحی کرده‌ایم که متوقف به نتایج ۷۳ پروژه است، بنابراین با یک چالش مواجه شده‌ایم و تا نتایج پروژه‌ها مشخص نشود نمی‌توانیم وارد فاز بعد شویم.
عزیززاده با بیان اینکه در حال حاضر از ۱۸ دستگاه فقط دو دستگاه شامل سازمان صدا و سیما و شورای عالی قرآن بخش قابل توجهی از گزارش‌هایشان پذیرش شده و به مرحله ارزیابی حضوری رسیده‌اند، اظهار کرد: دومین اشکالی که این وضعیت به وجود آورده بخشی از اعتبارات است که باید از سوی دستگاه‌ها برای اجرای پروژه‌ها اختصاص یابد. متاسفانه در این بخش نیز دچار مشکل هستیم و دستگاه‌ها این‌کار را را انجام نداده‌اند. کمیسیون تا پایان ۲۵ خردادماه به دستگاه‌ها مهلت داده است تا گزارش نهایی خود را ارسال کنند. در غیر این صورت اجرای این پروژه‌ها تا پایان سال ۹۹ حتما باید اتفاق بیفتد. این تکلیفی است که پرونده آن باز است.
مدیرکل کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آسیب به وجود آمده از این اهمال‌کاری چگونه جبران خواهد شد، گفت: آنچه وظیفه ما به عنوان دبیرخانه کمیسیون و نهاد پشتیبان و مجری مصوبات به حساب می‌رود. این است که مصوبات را پیگیری و ابلاغ کنیم. بنای ما بر این بود که همزمان با برگزاری جلسه کمیسیون جزئیات این گزارش تفصیلی منتشر شود، پس از پایان وقت اگر تغییری در جدول اتفاق بیفتد اعمال می‌شود، اگرنه در پایان هفته گزارش مربوطه منتشر خواهد شد.
وی در پاسخ به سوالی در مورد ضمانت اجرایی مصوبات کمیسیون و تمهیدات بازدارنده برای تکرار نشدن این وضعیت، افزود: چند ماه قبل ابلاغیه‌ای از سوی معاون اول رئیس جمهور به تمام دستگاه‌ها و سازمان مدیریت ابلاغ شد مبنی بر اینکه همه برنامه‌های قرآنی در همه دستگاه‌هایی که فعالیت قرآنی دارند، باید بر مبنای اسناد، بازنویسی شود، بلاشک اگر دستگاهی نتواند تعهدات خود را انجام دهد از سال آتی در دریافت اعتبارات جاری خود برای انجام برنامه‌های قرآنی هم دچار مشکل خواهد شد. ضمن اینکه گزارش تهیه شده را به مراجع نظارتی نیز ارائه می‌‌دهیم.
مدیرکل کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در ادامه صحبت‌های خود در این گفت‌وگو با بیان اینکه نهادهای مردمی که احیاناً در اجرای پروژه‌ای طرف تفاهم ما بوده‌اند، سهمی از اعتبار برای تأمین نداشته‌اند، اظهار کرد: تقریباً در هر دو اتحادیه عملکرد ما نزدیک به صفر است، همه اعتبارات برای کمک به بخش مردمی از محل سند داده شده و عملکرد احراز شده منطبق با برنامه مصوب در هر دو اتحادیه نزدیک به صفر است. هشت پروژه در اتحادیه موسسات مردمی قرآن و عترت و هفت پروژه هم در اتحادیه تشکل‌های قرآنی بوده است.
عزیززاده همچنین در مورد نتایج این وضعیت بر اختصاص بودجه به فعالیت‌های قرآنی، گفت: به دلیل اینکه عملکرد خوبی نداریم و گزارش‌ها را به موقع ارائه نمی‌دهیم، تصویر روشنی برای نهادهای تخصیص‌دهنده اعتبارات درست نکرده‌ایم و لذا سازمان مدیریت این را تخصیص‌های بعدی لحاظ خواهد کرد. شاید بخشی از این وضعیت ناشی از آن باشد که دستگاه‌های قرآنی تا کنون عادت به ارائه گزارش‌های شفاف و به موقع نداشته‌اند.
عزیززاده با تأکید بر اینکه با ادامه‌دار بودن این روند باید تجدیدنظر جدی در سازوکار اجرایی شدن اسناد راهبردی صورت بگیرد، گفت: شورای توسعه فرهنگ قرآنی با برگزاری یک جلسه فوق‌العاده باید به این دغدغه رسیدگی کند. باید وزرا و مدیرانی که مسئول دستگاه‌ها هستند یک بار گفت‌وگوی شفاف و روشن داشته و مطالبه جدی‌تر از زیرمجموعه خود داشته باشند. هر چند شرایط فعلی کشور هم به لحاظ اقتصادی و هم اجتماعی در این وضعیت موثر بوده است، اما واقعیت این است که وضعیت گزارش‌دهی دستگاه‌های قرآنی مطلوب نیست.
وی در ادامه این گفت‌وگو در مورد فعالیت‌های قرآنی دولت دوازدهم، تصریح کرد: یکی از دستورهای جلسه کمیسیون اولویت‌های کاری حوزه تبلیغ و ترویج تا پایان دولت بود. متأسفانه تلقی مشترک صحیحی بین اعضا شکل نگرفته بود و لذا مقرر شد تا در جلسه فوق‌العاده کمیسیون که حدود دو ماه آینده خواهد بود به این مبحث و به مواردی که اولویت است و باید بر روی آن فکر شود، پرداخته شود. احتمالا در سال ۹۹ از حجم برنامه و پروژه به حاکم کردن دو یا سه رویکرد اصلی خواهیم رسید. لذا احتمالا یک بسته برنامه یک‌ساله‌ونیمه تعریف خواهد شد.
عزیززاده در بخش پایانی این گفت‌وگو در مورد همکاری‌هایی که برای شفاف‌سازی فعالیت‌ها با رسانه‌هایی همچون ایکنا می‌تواند داشته باشد، گفت: به زودی دسترسی ویژه برای تمامی رسانه‌های قرآنی در سایت سمات (سامانه مدیریت امور تبلیغی و ترویجی) ایجاد خواهد شد تا بتوانند به اطلاعات تفصیلی و جزئیات تمام برنامه‌ها و فعالیت‌ها دسترسی داشته باشند. این دسترسی برای نهادهای نظارتی نیز ایجاد خواهد شد تا هر دستگاه هر لحظه خود را در اتاق شیشه‌ای پاسخگویی در قبال تعهدی که پذیرفته است بداند و اصحاب رسانه مستقیم از دستگاه‌ها مطالبه‌گر باشند. دسترسی‌ها طی یک یا دو ماه آینده برای همه رسانه‌ها فعال خواهد شد.
انتهای پیام
