صدق و اخلاص، شرط رسیدن به مقام شهادت است

حجت‌الاسلام مهدی گرجی، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره مفهوم شهادت از منظر قرآن، اظهار کرد: قرآن شهادت را تصویری از جهاد، ایثار و فداکاری در راه خدا و دفاع از آرمان‌های الهی ترسیم می‌کند و معتقد است کسانی که جان خود را در راه خدا از دست می‌دهند، زنده هستند و نزد پروردگار عالم روزی می‌خورند. البته قرآن کریم به این موضوع تصریح می‌کند که تصور زنده بودن شهید برای بشر سخت است.

وی افزود: یکی از آیاتی که برای اثبات حیات بعد از مرگ مطرح می‌شود، آیه ۱۶۹ سوره آل‌عمران است که می‌فرماید: «وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ؛ هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شده‏‌اند، مرده مپندار، بلكه زنده‏ هستند و نزد پروردگارشان روزى داده مى‌شوند». در واقع، از همین آیه معلوم می‌شود که ما بعد از مرگ نیز حیات داریم، ولی شهدا حیات و زندگی خاصی دارند، درست است که جسمشان متلاشی می‌شود، ولی روحشان زنده است و شاهد هستند، یعنی آنچه را به اذن پروردگار در عالم رخ می‌دهد، می‌بینند و به مقام عند ربّ می‌رسند، یعنی نزد پروردگار عالم هستند و به دیگران نیز بشارت می‌دهند که اگرچه به ما ملحق نشده‌اید، ولی نگران نباشید که پیروزی از آن ماست.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: برخی معتقدند منظور از حیات داشتن شهدا، زنده بودن یاد و نام آنها است و شهید با فداکاری و ایثاری که انجام می‌دهد، خودش را زنده نگه می‌دارد و باورها و اعتقاداتش در میان مردم پابرجا می‌ماند. عده‌ای نیز معتقدند حیات شهدا وسیع‌تر از حیاتی است که همه مردگان دارند و شهدا در حیات بعد از مرگ، صاحب جایگاهی رفیع هستند؛ چنانکه در منابع اسلامی آمده است که شهدا علاوه بر بازماندگان خود، از افکار و رفتار سایر انسان‌ها نیز آگاهی دارند. بسیاری از خانواده‌های شهدا وقتی با مشکلی مواجه می‌شوند، شهید خود را در عالم خواب می‌بینند و او آنها را در خصوص مشکلشان راهنمایی می‌کند.

وی در پایان بیان کرد: قرآن معتقد است صدّیقین، یعنی کسانی که صدق خالص هستند، ظاهر و باطن آنها یکسان است و در مسیر تقوا حرکت می‌کنند، این‌ها هستند که می‌توانند به مقام شهادت نائل شوند. شهادت، مقام عند ربّ است و هر کسی لایق آن نیست. تعبیری وجود دارد که می‌گوید: شهید به وجه پروردگار نظر می‌کند. این تعبیر برای عالِم، فقیه، عارف و حکیم وجود ندارد و فقط برای شهید به‌کار رفته است. در روایتی نیز آمده که بالاتر از هر خوبی، خوبی دیگری وجود دارد، به جز کشته شدن در راه خدا که بالاتر از آن وجود ندارد. همچنین در روایت دیگری آمده است که وقتی خون شهید بر زمین می‌ریزد، همه خطاها و گناهانی که از او صادر شده است، بخشیده می‌شود، مگر حق‌الناس که محاسبه آن در قیامت خواهد بود. در واقع شهید این مقام والا و رفیع را به دلیل صداقت، عمل صالح، اخلاص و اطاعت از امر انبیا و اولیا به‌دست می‌آورد.