صبر و اتخاذ تدبیر به موقع در بیانات امام علی(ع) + فیلم
جامعه‌شناس و پژوهشگر حوزه دین به مقوله صبر در فتنه‌ها و اتخاذ تدبیر به موقع از نگاه امام علی(ع) پرداخت و زمان‌شناسی، مخاطب‌شناسی و ظرفیت‌شناسی را مهمترین عوامل در تصمیم‌گیری‌ها از دیدگاه حضرت امیر(ع) دانست.
به گزارش ایکنا، به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان امسال، پای درس‌گفتار «گزیده‌هایی از نهج‌البلاغه» از زبان عماد افروغ، جامعه‌شناس و پژوهشگر حوزه دین نشسته‌ایم.
عماد افروغ در چهارمین قسمت این مجموعه با موضوع «عبرت و صبر در فتنه» به بحث در رابطه با موضوع صبر در فتنه‌ها و اتخاذ تدبیر به موقع از نگاه امیرالمؤمنین(ع) پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌بینید و می‌خوانید.
خطبه دیگری که بنده انتخاب کردم تا گزیده‌ای از آن را تقدیم شما کنم، خطبه پنجم نهج‌البلاغه است. شأن نزول این خطبه بسیار مهم است و مربوط به زمانی می‌شود که ابوسفیان پس از تعیین خلیفه اول به عنوان جانشین پیامبر(ص)، از روی غرض‌ورزی به امیرالمؤمنین(ع) پیشنهاد می‌دهد که ضمن کمک به ایشان، زمامداری مسلمین را به دست گیرند. امام علی(ع) که از اغراض و اهداف این پیشنهاد مطلع بودند، خطبه‌ای در این زمینه دارند که البته مضمون این خطبه مهمتر و تأثیرگذارتر از شأن نزول آن بوده و نوعی عبرت‌گیری، صبر و تدبیر در آن نهفته است.
امام(ع) در این خطبه می‌فرمایند: «ای مردم! امواج فتنه‌ها را با کشتی‌های نجات درهم بشکنید و از اختلاف و پراکندگی بپرهیزید و تاج‌های فخر و برتری‌جویی را بر زمین نهید. رستگار شد آن کس که با یاران به پا خواست یا کناره‌گیری کرد و مردم را آسوده گذاشت. این‌گونه زمامداری چون آبی بدمزه و لقمه‌ای گلوگیر است و آن‌کس که میوه را کال و نارس بچیند، مانند کشاورزی است که در زمین دیگری بکارد».
ممکن است زمانی بخواهیم موضعی را در رابطه با مسائل مختلف اتخاذ کنیم، اما زمان بیان این موضع هنوز نرسیده است و یا اینکه می‌خواهیم حرفی بزنیم و احساس می‌کنیم موعد آن فرا نرسیده و بهتر است سکوت کنیم؛ چراکه اگر سکوت نکرده و سخن خود را ایراد کنیم، حرف ما هدر می‌رود.
اگر جایی که باید حرف بزنیم، این کار را نکنیم و یا جایی که باید سکوت کنیم، حرف بزنیم، گویی که میوه کالی را چیده‌ایم و زمانی که میوه را کال بچینیم نیز همانند آن است که در زمین دیگری کشت می‌کنیم.
در ادامه این خطبه عبارتی وجود دارد که نشان می‌دهد امام علی(ع) نه از مرگ می‌هراسد و نه حریص دنیاست. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «در شرایطی قرار دارم که اگر سخن بگویم، می‌گویند بر حکومت حریص است و اگر خاموش باشم، می‌گویند از مرگ ترسید. هرگز، من و ترس از مرگ؟ پس از آن همه جنگ‌ها و حوادث ناگوار، سوگند به خدا انس و علاقه فرزند ابی‌طالب به مرگ در راه خدا از علاقه طفل به پستان مادر بیشتر است. اینکه سکوت برگزیدم، چون از علوم و حوادث پنهانی آگاهی دارم که اگر بازگویم، مضطرب می‌شوید، همانند لرزیدن ریسمان در چاه‌های عمیق».
این عبارات بحث زمان‌شناسی، مخاطب‌شناسی و ظرفیت‌شناسی را در درون خود بیان می‌کنند و همگان به‌ویژه کسانی که رسالت خاص علمی و آگاهی‌بخشی جامعه بر روی دوششان است، باید بدان توجه داشته باشند.
انتهای پیام
