تأثیر وسعت و استفاده هنرمندانه از صدا در کسب امتیاز + فیلم

به گزارش ایکنا، برای شفاف‌سازی بیشتر و تبیین بندهای بخش صوت و لحن برای شرکت‌کنندگان مسابقات قرآن به ویژه مسابقات سراسری سازمان اوقاف و امور خیریه، محسن یاراحمدی، دارای مدرک درجه یک تنغیم از شورای عالی قرآن و داور مسابقات به درخواست خبرگزاری ایکنا، نکات مهم در دریافت یا کسر امتیاز را در 15 قسمت به صورت آموزش تصویری بیان کرد.

طی ۹ جلسه ابتدایی این دوره آموزشی، درباره موارد کسب امتیاز آیین‌نامه لحن ویژه آقایان بالای ۱۵ سال، مطالبی ارائه و در ادامه آیتم‌هایی که موجب کسر امتیاز می‌شود، بیان شد و در چند جلسه به بیان آیین‌نامه قرائت تحقیق بانوان و پسران زیر ۱۸ سال و قرائت ترتیل، پرداخته شد و در این جلسه که پانزدهم و آخرین آن است، آیتم‌های آیین‌نامه صوت بیان می‌شود که در ادامه فیلم و متن آن را می‌بینید.

«در بخش تشریح آیین‌نامه صوت قرائت قرآن کریم هستیم، در این جلسه، دو آیتم «وسعت و کیفیت بم و اوج صدا» و «استفاده مطلوب و هنرمندانه از صدا»، به صورت مختصر بیان می‌شود. 

«وسعت صدا» در کتب عربی به مساحت صدا معروف است و در کتب موسیقی ایرانی به ارتفاع صدا شناخته می‌شود به معنای «کف و سقف یک صدا است» و «حد فاصل بین پایین ترین و بالاترین درجه یک صدا» گفته می‌شود. 

در تلاوت، بهترین شکل وسعت صدا در دو اکتاو (یعنی 15 درجه) است و بالاترین نمره که فرد می‌تواند در این بخش دریافت کند، 1/5(یک و نیم) نمره از چهار نمره (در بخش آقایان) است. همچنین بخش وسعت صدا، یک و نیم نمره دارد و داور از دو و نیم نمره باقی‌مانده، یک نمره به بم زیبا و یک و نیم نمره را به کیفیت اوج قاری و مرتل اختصاص می‌دهد. اما در بخش بانوان دارای سه و نیم نمره هستند.

بنابراین مهم است که قاری بتواند به داور، محدوده کامل صدایش را نشان دهد.

آیتم دیگر «استفاده مطلوب و هنرمندانه از صدا» است. این آیتم در بخش آقایان دارای سه و نیم نمره و در بخش بانوان دارای سه نمره است که به تکنیک‌ها باز می‌گردد. آیتم‌های قبلی مربوط به ویژگی‌های ذاتی صدا بود، اما این بخش به استفاده تکنیکی از صدا است. در این بخش به دو آیتم «پردازش صدا» و دیگری «استفاده از تکنیک نوانس» می‌پردازیم.  

«نوانس» به معنای «کم و زیاد کردن ولوم و شدت صدا» است به عبارت دیگر به «کنترل ولوم و شدت صدا در جریان خواندن» گفته می‌شود. این موضوع در تلاوت قرآن خیلی کاربرد دارد.

«پردازش صدا» یعنی قاری بتواند از فضاهای مختلف تشدید صدا چون حلق، خَیشوم، جوف و کام، نرم‌کام و سخت‌کام و... بتواند به نحو احسن استفاده کند. سرآمد پردازش صدا استادان مصطفی اسماعیل و غلوش بودند که شما را به تلاوت‌های ایشان ارجاع می‌دهم. 

البته کسر نیم امتیاز در صوت شامل آب‌پریدگی در گلو و مانعی که موجب قطع صوت شود، وجود دارد. همچنین داور به ازای مواردی چون اضطراب، لرزش، رگه‌دار شدن صدا، جیغ صدا و گرفتگی صدای قاری و یک مرتل، 25 صدم تا یک امتیاز را کسر می‌کند.»