بازپژوهی ولایت حاکم در صدور حکم به ثبوت هلال در فصلنامه «فقه»

به گزارش ایکنا، مقالات این شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه» شامل «بازپژوهی ولایت حاکم در صدور حکم به ثبوت هلال و تحلیل گستره نفوذ حکم میان مکلّفان» اثر مهدی درگاهی، «بازپژوهی عین معین و کلی و کارکرد آن در تصحیح قراردادهای پیش‌فروش ساختمان» نوشته علی دیلمی معزی و مهدی نوروزی، «بررسی فقهی حق بر صلح با تأکید بر آیات قرآن کریم» به قلم مهدى فیروزى «بازنگری کفایت اقرار واحد در ثبوت جرائم حدی قیادت، قذف، شرب خمر و سرقت» اثر حامد حق‌محمدی، محمد محسنی دهکلانی و محمدمهدی زارعی از جمله مقالات این شماره است.

 

همچنین «ماهیت فقهی - حقوقی حق حبس در عقود با نگاهی به اسناد بین‌المللی» نوشته الهه شعبانپور المشیری، مهدی رهبر و محمود ویسی، «مسئولیت مدنی ناشی از اکراه از دیدگاه فقه و حقوق ایران: با تأکید بر قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی» به قلم مهدی عاشوری و مسعود برچخ، «شرطیت عقل، بلوغ و اسلام زوجین جهت تحقق احصان در حد زنا» اثر روح‌الله اکرمی، «سقط درمانی؛ جستاری انتقادی درباره انحصار رضایت مادر در رفع مطلق ضمان سقط (نقد و پیشنهاد اصلاح اثر حقوقی اذن پدر در ماده واحده سقط درمانی)» نوشته طه زرگریان و ایمان کاکاوند از دیگر مطالبی است که در این شماره منتشر شده است.

 

در مقدمه مقاله «بررسی فقهی حق بر صلح با تأکید بر آیات قرآن کریم» آمده است: زندگی در فضای صلح‌آمیز و به دور از جنگ، یکی از مهم‌ترین آرزوهای بشر بوده است و برای تحقق آن تلاش‌های بسیاری صورت گرفته که از جمله می‌توان به شناسایی «حق بر صلح» اشاره کرد که بر اساس آن «زندگی در صلح» به‌مثابه «حق بشری» در کنار سایر حق‌های به‌رسمیت‌شناخته‌شده برای بشر مورد تأیید و تأکید قرار گرفته است. با این حال، علاوه بر مکاتب بشری، در اسلام نیز جنگ و جهاد در مواردی تجویز شده است و به مسلمانان اجازه داده شده با کسانی که با آنان سر جنگ دارند، به جهاد و مقاتله برخیزند.

 

سؤالی که این مقاله درصدد یافتن پاسخ آن می‌باشد، این است که آیا می‌توان حق زندگی در صلح را برای کسانی که سر جنگ و ستیز با مسلمانان ندارند، از جمله غیرمسلمانان، به رسمیت شناخت؟ در پاسخ به این پرسش به‌نظر می‌رسد با استناد به ادله دینی، به‌ویژه آیات قرآن کریم، می‌توان قائل شد که جنگ و قتال با کسانی مجاز است که سر جنگ و ستیز با مسلمانان دارند؛ بنابراین غیرمسلمانانی که خواهان زندگی مسالمت‌آمیز با مسلمانان هستند، حق دارند در فضایی صلح‌آمیز زندگی کنند.

 

در بخش دیگری از این مقاله می‌خوانیم: گرچه زندگی در صلح، خواست و آرزوی طبیعی و فطری بشر بوده و است اما متأسفانه به گواهی تاریخ، جنگ و درگیری بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی بشر را تشکیل داده است؛ بر همین اساس اقدامات فراوانی برای مقابله با رخداد جنگ و مخاصمات مسلمانه در سطح بین‌المللی صورت گرفته است که از جمله می‌توان به شناسایی صلح به عنوان حق بشری، تحت عنوان حق بر صلح، و ذیل مقولات نسل سوم حقوق بشر یا حقوق همبستگی اشاره کرد که بر اساس آن حق همه انسان‌ها برای زندگی در فضای صلح‌آمیز و دور از جنگ مورد شناسایی قرار گرفته است.

 

این در حالی است که چه در مکاتب بشری و چه ادیان آسمانی، قواعد و مقررات مربوط به جنگ و صلح تبیین شده است. در قرآن کریم نیز قواعد مربوط به جنگ و جهاد بیان شده و فقیهان مسلمان نیز در طول قرن‌ها در بحث از جهاد، احکام فقهی فراوانی از این آیات استخراج کرده‌اند و یکی از احکام مورد پذیرش فقیهان مسلمان در اینباره جهاد ابتدایی است.

 

برای مشاهده متن کامل مقالات این شماره اینجا کلیک کنید.