مدعیان اسلام رحمانی چه کسانی هستند و چه انگیزه‌ای دارند؟

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری، استاد حوزه و دانشگاه، پژوهشگر حوزه فرق و جریان‌های انحرافی، با بیان اینکه طرفداران اسلام رحمانی هیچ تعریف دقیقی از این مسئله ارائه نکرده‌اند و وقتی از آنان بپرسیم تعریف شما چیست حرفی برای گفتن ندارند، گفت: کسی که بیشترین ادعا را در زمینه اسلام رحمانی دارد محسن کدیور است؛ وی در مرکز اسلامی ایرانیان اوکلند در شمال کالیفرنیا در سال 1989 بدون اینکه تعریفی از اسلام رحمانی بدهد، ده مؤلفه برای اسلام بیان کرده و گفته است شاکله اصلی اسلام شامل؛ نظارت خداوند، عدالت، عقلانیت، رحمت، اخلاق، کرامت و حقوق انسان، آزادی و اختیار، علم، دموکراسی و سکولاریسم است.

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: اولا برخی شاخه‌هایی که وی برشمرده است اصلا از اسلام قابل برداشت نیست، مانند دموکراسی غربی و سکولاریسم؛ البته اصطلاح مردم‌سالاری دینی که رهبر معظم انقلاب بیان کردند اصطلاحی جدید است و ربطی به دموکراسی غربی ندارد. دمو(مردم) و کراسی(حاکمیت) به مفهوم غربی به معنای حاکمیت مردم در قانونگذاری و اجراست که اسلام آن را قبول ندارد. علت هم این است که خواست مردم لزوما با مصالح آنان یکسان نیست. خداوند دنبال رعایت مصالح مردم است و گاهی بین خواست و مصلحت مردم همپوشانی وجود دارد و گاهی تضاد.

استاد حوزه علمیه با تاکید بر اینکه قانونگذاری دائمی، حق خداوند است که به پیامبر(ص) واگذار شده است و ایشان مجوز آن را از خدا دریافت کرده بود، تصریح کرد: خداوند ده رکعت نماز را واجب کرده بود(5 نماز دو رکعتی) و هفت رکعت اضافی را خود پیامبر(ص) وضع کردند یا خدا فقط خمر را در بین مشروبات الکلی حرام کرد یعنی اگر انگور تازه به مویز تبدیل و از آن آب گرفته شود مصداق خمر نیست ولی پیامبر(ص) کل مسکرات را حرام کردند. 

قانونگذاری دائمی حق خداوند است

اسکندری با بیان اینکه واگذاری حق قانونگذاری دائمی به ائمه(ع) هم محل بحث و اختلاف است و علمای متاخر آن را قبول ندارند ولی برخی علمای متقدم آن را پذیرفته‌اند، اضافه کرد: البته حق قانونگذاری موقت برای هر حاکمی که شرایط را دارد مجاز است که امروزه از آن به حکم حکومتی تعبیر می‌کنیم چون لازمه اداره اجتماع است. بر مبنای این سخن، حتی مجلس هم حق قانونگذاری به مفهوم غربی را ندارد و شورای نگهبان هم تنافی قانون با شرع را بررسی می‌کند.

وی به طرح این پرسش پرداخت که چرا آقای کدیور از بین ده مولفه برای اسلام فقط رحمت را برجسته کرد و مثلا چرا عدالت و آزادی و ... را برجسته نکرده است، افزود: فرد دیگری که مدعی اسلام رحمانی است سیدجواد میری است؛ او گفته اسلام رحمانی آن‌طور که در ایران می‌فهمیم این است که مردم باید در حکومت نقش مؤثر داشته باشند؛ حالا این تعریف چه ربطی به اسلام رحمانی و رحمت دارد نمی‌دانم. حسن روحانی، رئیس جمهور قبل هم مدعی اسلام رحمانی بود ولی او هم تعریفی ارائه نکرد.

نتایج غلط از اسلام رحمانی

اسکندری بیان کرد: مدعیان اسلام رحمانی شش نتیجه از ادعای خود می‌گیرند که خود این نیازمند اثبات است؛ اول اینکه چون اسلام، رحمانی است و خدا همه را می‌بخشد پس همه انسان‌ها، برابر هستند؛ اسلام کرامت برای همه انسان‌ها قائل است و ما با این موضوع مشکل نداریم ولی در آیه 28 ص فرموده است که «أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ»؛ آیا ما افراد متقی را با فجار یکی می‌دانیم؟ یا در دعای کمیل بین فاسق و مؤمن فرق گذاشته و در سوره حجرا هم فرموده که ملاک برتری افراد، تقواست؛ پس اصل کرامت قبول است ولی انسان‌ها به میزان تقوای خود رتبه‌بندی می‌شوند.

اسکندری با بیان اینکه قرآن هم آیات عذاب و هم آیات رحمت دارد، تصریح کرد: در همه جا برای توازن، آیات عذاب و رحمت را کنار هم آورده است تا انسان بین خوف و رجا باشد؛ در روایات بیان شده فقیه کسی است که نه مردم را از رحمت خدا دور و نه آنان را نسبت به گناه جری کند. خداوند در دنیا رحمت خود را وسیع کرده است ولی رحیمیت اقتضاء دارد که در قیامت بین مؤمنان و دیگران فرق بگذارد؛ این در حالی است که مثلا حسن آقامیری طوری آیات قرآن را به نفع نظر خود توجیه می‌کند که خدا خواسته به بشر هشدار دهد نه اینکه واقعا بخواهد به آن عمل کند. 

وی افزود: نتیجه دیگری که می‌گیرند نفی خشونت‌های قانونی است، خشونت دو نوع است قانونی و غیرقانونی؛ در ادیان و به خصوص اسلام، خشونت غیرقانونی قطعا حرام است ولی مجازات قانونی هم با دین و هم با رای عقلا سازگار است. جواد فخار طوسی که از استادان درس خارج است کتابی با عنوان «احتمالی جدید از یک حکم فقهی» نوشته و آورده است که سنگسار در قرآن نیامده است، امیرحسن ترکاشوند هم که درس حوزوی نخوانده کتابی نوشته و حجاب را زیر سؤال برده و گفته این حجاب را آخوندها درآورده‌اند؛ وی معتقد است که در صدر اسلام، ساق پای زنان و گردن و سر آنان باز بود. وی به حجاب کنیزان اشاره کرده که اصلا حکم متفاوتی داشتند. احمد عابدینی، استاد حوزه اصفهان هم به جرگه این افراد پیوسته است.

استدلال نادرست فخارطوسی درباره سنگسار

اسکندری بیان کرد: فخار طوسی برای رد سنگسار، توجیهی کرده که زن جوان‌مرده هم به او می‌خندد؛ در روایات سنگسار به عنوان حد اکثر مجازات تعیین شده ولی او می‌گوید: مجازات سنگسار برخلاف تلقی رایج، سنگباران به قصد اعدام شخص مجرم نیست و نباید به مرگ وی بینجامد؛ بلکه منظور از این مجازات، انداختن تعداد اندکی سنگ به سوی فرد مجرم به قصد تنبیه او و با شرایط و ضوابطی معین و حساب شده است، به گونه‌ای که آسیب مهلکی به مجرم نرساند. 

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: این افراد در نهایت به دنبال زیرسؤال بردن قوانین کیفری اسلامی هستند لذا مجتهد شبستری از اساس قصاص را غیرانسانی می‌داند، الان در حوزه چندین آخوند داریم که کلا منکر قوانین کیفری اسلام هستند که خلاف آیات و روایات است.

وی با بیان اینکه نتیجه دیگر آنها ایجاد تساهل و تسامح و دامن‌زدن به بی غیرتی دینی است، اضافه کرد: نتیجه این بی‌غیرتی آن است که وقتی زنی که شوهر دارد اگر دوست داشت در محیط بیرون از خانه با مرد دیگری شوخی و مزاح و حتی لمس داشته باشد مجاز است و شوهر حق اعتراض ندارد زیرا بر خلاف حق مالکیت زن(تنانگی) بر بدن خود است. این قانون می‌گوید چون فرد مالک بدن خود است هر طور دوست دارد می‌تواند بیرون بیاید. در این دیدگاه امر به معروف و نهی از منکر زیر سؤال خواهد رفت.

زیر سؤال بردن احکام دین

اسکندری اظهار کرد: نتیجه دیگری که اینها می‌گیرند زیر سؤال بردن برخی احکام سخت در اسلام است، در اسلام جهاد، رورزه‌داری مثلا در تابستان و برخی احکام دیگر سختی زیاد دارد ولی اینها با ادعای اسلام رحمانی می‌خواهند مثلا این سختی را زیر سؤال ببرند؛ در نتیجه بیات زنجانی فتاوایی در مورد روزه می‌دهد که با هیچ ملاکی سازگار نیست. حرج در اسلام حد دارد نه این طور که آقای بیات گفته است. پیامبر فرموده‌اند که دین من سمحه و سهله دارد یعنی احکام اسلام سختگیرانه نیست نه اینکه کلا هر حکم سختی را زیر سؤال ببریم. 

وی با بیان اینکه اینها دنبال درونی جلوه دادن دین هستند، افزود: توجیه دیگری که اینها می‌آورند این است که دین امری درونی است لذا شما نمی‌توانید کسی را قضاوت کنید که دین او ناقص است ولی این هم خلاف روایات است، زیرا در روایات بیان شده اگر دیدید کسی نماز می‌خواند و معاصی را مرتکب نمی‌شود به او دختر بدهید ولی اگر دیدید کسی نماز نمی‌خواند و پایبند به احکام شرعی نیست زن ندهید. 

اسکندری با اشاره به انگیزه مدعیان اسلام رحمانی، افزود: کسانی که قبل از انقلاب این را مطرح می‌کردند گرچه حرفشان غلط بود ولی انگیزه منفی نداشتند، می‌خواستند از اسلام چهره حقوق بشری ارائه کنند، اعلامیه جهانی حقوق بشر در آن دوره نوشته و در بین جهانیان چشمگیر شد لذا به دنبال معرفی چهره حقوق بشری از اسلام بودند در حالی که برخی از بندهای این اعلامیه با اسلام سازگار نیست. ما این اعلامیه را قبول داریم ولی بندهای مخالف با دین را نمی‌پذیریم. بنابراین انگیزه آنان خوب بوده ولی راه را اشتباه رفتند.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه بسیاری از افراد مدعی اسلام رحمانی، بعد از انقلاب، انگیزه‌های دیگری دارند، گفت: بسیاری از اینها انگیزه مقابله با نظام اسلامی را دارند.

گزارش از علی فرج‌زاده