نکاتی درباره مناجات شعبانه در کلام امام(ره)

در اين ماه شعبان با «مناجات شعبانيه» - كه از اول تا آخر اين ماه دستور خواندن آن وارد شده - خداى تبارك و تعالى را هيچ مناجات كرديد و از مضامين عالى و آموزنده آن در ايمان و معرفت بيشتر نسبت به مقام ربوبيت استفاده کرديد؟

درباره اين دعا وارد شده كه اين مناجات حضرت امير، عليه السلام و فرزندان آن حضرت است و همه ائمه طاهرين، عليهم السلام، با آن خدا را مى‏‌خوانده ‌اند. کمتر دعا و مناجاتى ديده شده كه درباره آن تعبير شده باشد كه همه ائمه (ع) آن را مى‏‌خوانده‌اند و با آن خدا را مناجات مى‌کرده‌‏اند.

اين مناجات در حقيقت مقدمه‏‌اى جهت تنبه و آمادگى انسان براى پذيرش وظايف ماه مبارك رمضان مى‌‏باشد و شايد براى اين باشد كه به انسان آگاه ملتفت انگيزه روزه و ثمره پر ارج آن را تذكر دهد.

ائمه طاهرين، عليهم السلام بسيارى از مسائل را با لسان ادعيه بيان فرموده‌‏اند. لسان ادعيه با لسان‌هاى ديگرى كه آن بزرگواران داشتند و احكام را بيان مى‌‏فرمودند خيلى فرق دارد.

اكثرا مسائل روحانى، مسائل ماوراء طبيعت، مسائل دقيق الهى و آنچه را مربوط به معرفة‌اللّه است، با لسان ادعيه بيان فرموده‌‏اند ولى ما ادعيه را تا آخر مى‏‌خوانيم و متأسفانه به اين معانى توجه نداريم و اصولا نمى‌‏فهميم چه مى‏‌خواهند بفرمايند.

جمله « الهى هب لي كمال الانقطاع‏ إليك» - در مناجات شعبانیه - شايد بيانگر اين معنا باشد كه مردان آگاه الهى بايد پيش از فرارسيدن ماه مبارك رمضان خود را براى صومى كه در حقيقت انقطاع و اجتناب از لذات دنياست (و اين اجتناب به طور كامل همان انقطاع إلى اللّه مى‏‌باشد) آماده و مهيا كنند.

کمال انقطاع به اين سادگى حاصل نمى‏‌شود. احتياج فوق‌العاده به تمرين، زحمت، رياضت، استقامت و ممارست دارد تا بتواند با تمام قوا از ما سوى اللّه منقطع گردد و به غير خداوند توجهى نداشته باشد.

تمام صفات وارسته انسانى در انقطاع كامل إلى اللّه نهفته است و اگر كسى بدان دست يافت، به سعادت بزرگى نايل شده است، ليكن با كوچكترين توجه به دنيا محال است انقطاع إلى اللّه تحقق يابد.

كسى كه بخواهد روزه ماه مبارك رمضان را با آن آدابى كه از او خواسته ‏اند انجام دهد، لازم است انقطاع‏ كامل داشته باشد تا بتواند مراسم و آداب مهمانى را به جا آورد، و به مقام ميزبان تا آنجا كه ممكن است عارف شود.