تشکیل 2 کارگروه برای بررسی تفصیلی برنامه‌های قرآنی 1400 و 1401

به گزارش خبرنگار ایکنا، شصت و یکمین جلسه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن‌کریم صبح امروز یازدهم‌ خردادماه در وزارت فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی، بدون‌ حضور وزیر برگزار شد.

در ابتدای این جلسه و‌ پس از تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید از سوی سیدحسین موسوی‌بلده، نماینده شهرداری تهران در کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم،‌ دستورهای این جلسه از سوی مرتضی خدمتکار، مدیرکل دبیرخانه کمیسیون اعلام شد.

اولین دستور این جلسه بررسی و تصویب نهایی اعتبارات برنامه‌های سال ۱۴۰۰ دستگاه‌ها بود. با توجه به تاخیری که بین سازمان مدیریت و صندوق توسعه مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی بوده است، این موضوع با تأخیر مواجه شده و بررسی آن به سال 1401 کشیده شده است.

در این بخش ابتدا حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی به بیان نکاتی در مورد برنامه‌های سال 1400 پرداخت و گفت: بر اساس آنچه در سال 1400 صورت گرفت، تلاش کردیم تا بودجه قرآنی بازگشت نخورد و در جایی نگهداری شود، برنامه‌های عمده ما برای این بودجه در همین کمیسیون تبلیغ و ترویج قرار دارد. کلیات برنامه‌ها قبلاً تصویب شده اما کمیته تخصیص تأکید داشت جزئیات نیز در کمیسیون مورد بررسی قرار بگیرد تا اگر ملاحظه‌ای وجود دارد، مطرح شود.

وی با اشاره به اینکه زمان زیادی برای بررسی جزئیات نداریم، افزود: این موضوعات باید در کارگروه‌های تخصصی بحث شود، لذا وقتی زیرساخت تخصصی و همه گفت‌وگوهای آن صورت می‌گیرد باید به دستگاهی که آن جریان و مسیر را طی کرده است، اعتماد کنیم.

محمدی تصریح کرد: بنابر این ضمن اینکه دقت‌های لحاظ شده در کمیته تخصیص را انکار نمی‌کنم اما سخت‌گیری‌های بی‌موردی که ممکن است در سرعت کار اخلال ایجاد کند، نمی‌پسندیم. ما همیشه مبتلا به تأخیر بودجه شورای توسعه بوده‌ایم اما امسال در سال 1401 بودجه دو ماه اول سال واریز شده است و لذا از هم اکنون می‌توانیم برنامه 1401 را نیز در دستور بررسی قرار دهیم و از این پس کارها را با سرعت بهتری پیش ببریم.

در ادامه علیرضا معاف نیز به بیان نکاتی پرداخت و گفت: اینکه شأن کمیسیون رعایت شود ملاحظه‌ای است که مورد تأکید وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد. وزارت ارشاد دبیرخانه کمیسیون را تمشیت و تدبیر می‌کند، اما کمیسیون شامل دستگاه‌های مختلف است و اینجا باید شأن فرادستگاهی که در فلسفه وجودی و کار تأسیسی کمیسیون تعریف شده است، رعایت شود. ما نیز از همین حیث پذیرفته‌ایم که برنامه‌ها در جلسه کمیسیون مورد بررسی قرار بگیرد و بودجه برنامه در کمیسیون تصویب شود.

وی افزود: روال کمیسیون در گذشته به این صورت نبوده است، در آن زمان تنها کلیات تصویب می‌شد و طرح تفصیلی، مجری و سایر موارد در دبیرخانه جمع‌بندی می‌شد و با کمیته تخصیص تفاهم‌نامه امضا می‌شد و کار پرداخت و نظارت‌های پسینی صورت می‌گرفت. ما به عنوان وزارت ارشاد اعلام کردیم نسبت به نگاه روند 10 ساله نگاه مثبتی داریم.

معاف تصریح کرد: ما از این به بعد در کمیسیون تبلیغ و ترویج تلاش خواهیم کرد کارهایی که باید صورت بگیرد از ابتدا جدی‌تر پیگیری ‌شود تا شأن کمیسیون و دستگاه‌ها رعایت شود. لذا اگر ملاحظه‌ای در مورد برنامه‌های 1400 وجود دارد به بحث و گفت‌وگو گذاشته شود. این کمک جدی‌ای است تا رقمی که تخصیص داده می‌شود بهتر در نقطه اثر بنشیند.

دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم بیان کرد: برای سال 1400 حدود 14 میلیارد تومان به شورای توسعه فرهنگ قرآنی داده شد که حدود 39 درصد آن سهم کمیسیون تبلیغ و ترویج است. این رقم که حدود پنج میلیارد و 100 میلیون تومان است آماده تفاهم‌نامه شده است.

معاف اظهار کرد: امروز در مورد کلیات برنامه‌های 1400 که در جلسه 22 اسفند سال 1400 تصویب شد، بحث نخواهیم کرد و در مورد طرح‌های تفصیلی بحث خواهیم کرد تا با طرح و دستگاه پیشنهاددهنده و مجری آشنا شویم. در ادامه برنامه‌های 1401 نیز به همین روش مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به این صورت که همه دستگاه‌ها برنامه‌های خود را به دبیرخانه می‌دهند و ما نیز در دبیرخانه مورد پردازش قرار می‌دهیم و مجدد به جلسه بعد کمیسیون ارجاع خواهم داد. از این پس روش تصویب برنامه‌ها به این صورت خواهد بود و امیدوارم همه در این موضوع مشارکت داشته باشند.

بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این جلسه مرتضی خدمتکار، مدیرکل دبیرخانه توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم نیز به بیان نکاتی پرداخت و گفت: کل اعتبار سال 1400 پنج میلیارد و 100 میلیون تومان است که از این مبلغ یک میلیارد و 500 میلیون تومان آن بر اساس تکلیف کمیته تخصیص به موضوع حفظ قرآن کریم اختصاص یافته است. کلیات آن برنامه‌ها در ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم تصویب شده است.

وی افزود: با توجه به اینکه جلسه قبل 22 اسفند برگزار شده است دستگاه‌هایی که تا پایان فروردین برنامه‌های خود را ارائه داده‌اند در برنامه‌های سال 1400 لحاظ شده است. در این بخش 23 عنوان برنامه از سوی دستگاه‌های مختلف ارائه شده که از جمله آنها می‌توان به حمایت از برگزارش نشست تخصصی جامعه قرآنی کشور با موضوع مطالبات رمضانیه مقام معظم رهبری، حمایت از طراحی و برگزاری دوره‌ تربیت مبلغان قرآن کریم ویژه بانوان، برگزاری دوره ارتقاء سواد رسانه‌ای ویژه مدیران و فعالان قرآنی، حمایت از برگزاری دوره‌های شبکه‌سازی و توانمندسازی قاریان ممتاز و مبلغ نوجوان(طرح اسوه)، حمایت از تولیدات رسانه‌ای ویژه فضای مجازی(پویش ستاره زمین) و ... اشاره کرد.

در ادامه این نشست محمدعلی‌ خواجه‌پیری، رئیس کمیته تخصیص صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی به بیان نکات کوتاهی پرداخت و گفت: طبق اساس‌نامه صندوق مشارکت باید برنامه‌های تفصیلی اعلام شده از سوی دستگاه‌ها به تصویب کمیسیون برسد.

وی افزود: از سوی دیگر با توجه به اینکه این برنامه‌ها مربوط به سال 1400 است و هم اینک در سال 1401 قرار داریم، پیشنهاد می‌شود برنامه‌ها اینجا مصوب شود و تفصیل‌ از دستگاه‌ها در یک کمیته مورد بررسی قرار بگیرد.

بر اساس این گزارش در بخش دیگری از این جلسه ولی یاراحمدی، از اعضای حقیقی کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم به بیان نکاتی پرداخت. وی با اشاره به اینکه در این جلسه از شأن کمیسیون سخن به میان آمد، گفت: یکی از مصادیق رعایت شأن، بحث کردن در مورد مسائل است و اصولاً کمیسیون جای بحث و گفت‌وگو هست و اگر این شأن از آن گرفته شود جلسه حالت تشریفاتی پیدا خواهد کرد.

یاراحمدی افزود: اگر بحث اعتماد مطرح است خارج از کمیسیون کارگروهی مأمور شود و در آنجا مسائل مورد بررسی قرار گیرد، لذا باید این موارد حداقل برای آینده مورد نظر قرار بگیرد.

وی در ادامه به این موضوع که قرار بود این بودجه‌ها به تقویت و ایجاد زیرساخت‌های قرآنی و برای تحول هزینه شود اشاره کرد و گفت: قرار نبود بودجه قرآنی برای کمک و حمایت از برنامه‌های دستگاه‌ها باشد،‌ حتی قرار نبود این بودجه برای ارتقای برنامه‌های مصوب و جاری دستگاه‌ها نیز باشد.

این عضو حقیقی کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم با تأکید بر اینکه باید این بودجه را به سمت راه‌اندازی زیر ساخت سوق دهیم، گفت: اگر قرار است به موسسات داده شود،‌ اتحادیه باید این کار را انجام دهد. اگر نگاهی به فهرست برنامه‌ها داشته باشیم، اسامی‌ای را می‌بینیم که برای اولین بار است که نام آنها را می‌شنویم. چه کسی قرار است بعدها بر این موسسات نظارت کند، من از معاون قرآنی وزیر ارشاد درخواست دارم شأن بودجه را حفظ کند و آن را به سمت تقویت زیرساخت‌ها سوق دهد.

وی با اشاره به اینکه در آینده به گروه‌هایی که می‌آیند باید پاسخی داشته باشیم، اظهار کرد: بودجه‌ای که سال‌هاست تخصیص می‌شود چه سرنوشتی پیدا می‌کند. در حال حاضر ما چه وضعیتی از حفظ قرآن کریم داریم؟ واقعاً الان می‌توانیم بگوییم ستاد راهبری حفظ قرآن ما را به کجا رسانده است. اگر 10 برابر این بودجه هم اگر تخصیص داده شود ما تنها وضع موجود را حفظ کرده‌ایم. اگر قرار است به موسسه‌ای بودجه داده شود باید شأن اتحادیه حفظ شود.

در ادامه این جلسه علیرضا معاف، دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در پاسخ به صحبت‌های مطرح شده، گفت: برخی از این موارد باید در شورای توسعه فرهنگ قرآنی مطرح شود و الزاماً ارتباطی به این کمیسیون ندارد. مقام معظم رهبری به تربیت 10 میلیون حافظ اشاره کرده‌اند، کمیسیون آموزش عمومی باید پاسخگو باشد که در این مورد چه کارهایی انجام داده است. اینها بحث‌های کلان قرآنی است که در جلسات مختلف بحث می‌شود و ما نیز در دولت نهم و دهم این بحث‌ها را داشته‌ایم. اینکه دغدغه مقام معظم رهبری باید برآورده شود فکر و ذکر روز و شب همه ما هست.

وی افزود: ما به عنوان کمیسیون فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی نمی‌خواهیم گذشته را مورد نقد و آسیب‌شناسی نقادانه قرار دهیم، الان چیزی که بر آن ملتزم هستیم این است که اکثریت کمیسیون بگویند این برنامه‌ها را تبلیغی و ترویجی پیش برنده نظام اسلامی می‌دانیم. اگر پیشنهاددهنده دستگاه یا موسسه باشد هیچ اشکالی ندارد. برنامه‌ برای این در کمیسیون بحث می‌شود که همه بر روی آن بحث کنند. اینکه یکی از اعضای کمیسیون یک موسسه را نشناسد اما برنامه ارائه داده باشد، نمی‌تواند دلیلی برای حذف آن برنامه باشد.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: بسیاری از کسانی که کار قرآنی انجام می‌دهند الزاماً موسسه ثبت شده ذیل اتحادیه نیستند، همچنین بسیاری از نهادهای عمومی همچون جهاددانشگاهی توان کارهای بزرگ و پیش‌برنده دارند و الزاماً عنوان اینکه یک موسسه قرآنی باشند را ندارند. لذا ما بازگشت به عقب نداشته باشیم و الان بر روی مجموعه برنامه‌های پیشنهاد شده که چند بار بررسی شده است بحث کنیم. پیشنهاد من این است که خوانشی از برنامه‌ها داشته باشیم و اگر ملاحظه‌ای بود از آن بهره‌مند شویم.

بر اساس گزارش ایکنا در نهایت و‌ پس از طرح مباحث متعدد مقرر شد کارگروهی تشکیل شود تا در آن تفصیل برنامه‌ها مورد بررسی قرار بگیرد. این کارگروه به ریاست محمدعلی خواجه‌پیری و با عضویت نمایندگان وزارت ارشاد(علیرضا معاف)، اتحادیه موسسات(محمد انجم‌شعاع)، وزارت آموزش و پرورش(میکائیل باقری)،‌ سیمای قرآن، شورای عالی قرآن صدا و سیما و شورای عالی قرآن شهرداری و نیز یکی از اعضای حقیقی کمیسیون(ولی یاراحمدی) تشکیل جلسه خواهد داد.

در بخش دیگری از این جلسه سیدحسین موسوی‌بلده، نماینده شورای عالی قرآن شهرداری تهران به بیان برخی نکات پرداخت. وی با انتقاد از نبود اِلِمان قرآنی در تهران به عنوان ام‌القرای جهان اسلام، گفت: چهار سال است این مطالبه را مطرح می‌کنم اما به آن توجهی نمی‌شود. سوالی که وجود دارد این است که چرا کمیسیون تبلیغ و ترویج شهرداری را موظف به این کار نمی‌کند.

وی افزود: نکته دیگر تشکیل خانه قرآنیان است. ما در جمهوری اسلامی خانه قرآنیان و جایی که در آن مسائل صنفی مطرح شود نداریم. هنوز بعد از 40 سال قرآنیان دور هم جمع نشده‌اند یک حرف صنفی بزنند. شهرداری امکانات بسیاری دارد و با توجه به این امکانات به بسیاری از اصناف امکانات داده است. این مهجوریت را باید درست کنیم.

بر اساس گزارش ایکنا در ادامه نوبت به رأی‌گیری برای معرفی یک عضو حقیقی و دو عضو علی‌البدل کمیسیون رسید. در این بخش 10 گزینه از سوی دستگاه‌های مختلف معرفی شد که از جمله آنها می‌توان به سیدعباس انجام، امین پویا، محمدرضا پورمعین، مصطفی عباسی‌مقدم، مهدی قره‌شیخلو، کریم دولتی، حجت‌الاسلام حسین سلیمانی، پرویز فارسیجانی، روح‌الله محمدعلی‌نژاد و حجت‌الاسلام شاه‌فضل معرفی شد که در نهایت سیدعباس انجام با کسب بالاترین رأی به عنوان عضو حقیقی کمیسیون انتخاب شد.

سومین دستور این جلسه بررسی برنامه‌های پیشنهادی دستگاه‌ها از محل اعتبارات ۱۴۰۱ بود. در این بخش اعلام شد هفت دستگاه شامل نهادهای قرآنی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری، جامعةالمصطفی العالمیه، جهاددانشگاهی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، وزارت ارشاد، انجمن خادمان و حوزه‌های علمیه خواهران برنامه‌های خود را به دبیرخانه اعلام کرده‌اند.

در این بخش نیز پس از بحث مطالب مختلف از سوی اعضا مقرر شد برنامه‌های 1401 نیز در کارگروهی بررسی شود. دستگاه‌ها تا پایان خرداد فرصت دارند تا برنامه‌های خود را ارائه دهند و از آن دفاع کنند. ریاست این کارگروه با وزارت ارشاد خواهد بود و سایر اعضای آن نیز شامل رئیس کمیته تخصیص صندوق مشارکت، نماینده دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی، نماینده اتحادیه موسسات مردمی و نماینده شورای عالی قرآن خواهد بود. همچنین مقرر شد برنامه‌ها در کارگروه‌های تخصصی کمیسیون نیز مورد بررسی قرار بگیرد.

یادآوری می‌شود در این جلسه رئیس جدید شبکه قرآن و معارف سیما، رئیس کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و مدیر کل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم برای اولین بار بود در این جلسه حضور می‌یافتند.

از ابتدای دولت سیزدهم تا کنون دو جلسه کمیسیون برگزار شده که تا کنون وزیر در هیچ یک از آنها حضور نیافته است.