آسیبی که الفاظ رکیک انیمیشن‌ها به دنبال دارد + فیلم
اگر کودک یا نوجوان مشاهده کند که شخصیتی در انیمیشن وجود دارد که مدام ناسزا می‌گوید و کسی نیز با او برخورد نمی‌کند، این مسئله تبدیل به رفتار الگویی برای فرزندان خواهد شد که برای مثال قهرمان این انیمیشن ناسزا گفته و کسی نیز متعرض او نمی‌شود، لذا ما نیز می‌توانیم همین کار را تکرار کنیم.
علاقه وافر کودکان و نوجوانان به دیدن انیمیشن و فیلم بر کسی پوشیده نیست اما فیلم‌ها، سریال‌ها و انیمیشن‌های تولید شده در کشورهای مختلف جهان چه تأثیری بر کودکان ایرانی دارد؟ آیا این فیلم‌ها و انیمیشن‌ها با توجه به محتوای خشونت‌آمیز و داستان‌های مبتنی بر فرهنگی متفاوت می‌تواند تأثیر تخریبی بر ذهن و روان بچه‌های ما داشته باشد؟ اگر بله؛ چطور می‌توان این آسیب‌ها را به حداقل رساند و یا از بروز آنها پیشگیری کرد.
خبرگزاری ایکنا، برای رفع نگرانی و دغدغه خانواده‌های ایرانی در این زمینه به تولید کلیپ‌های تخصصی آموزشی اقدام کرده است. حسین حق‌پناه، کارشناس سواد رسانه‌ای طی ۱۲ جلسه به بیان دانستنی‌های انیمیشنی برای خانواده‌ها می‌پردازد.
حسین حق‌پناه در نهمین قسمت از این مجموعه به موضوع «الفاظ رکیک» پرداخته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید و مشاهده می‌کنید.
در مورد شاخص‌های منفی در بخش‌های قبلی به صورت مفصل گفت‌وگو کردیم. باید اشاره کرد که در مابقی کشورهای دنیا نیز مسئله آسیب‌های منفی و نگرانی‌هایی که برای حوزه کودک و نوجوان در فیلم و انیمیشن وجود دارد، بسیار جدی است. اما بقیه شاخص‌ها به این میزان مورد توافق نیست. برای مثال بدزبانی، الفاظ رکیک و بددهانی مورد توجه بسیای از کشورهاست. فحاشی و کلمات رکیک در یک فیلم و انیمیشن در این کشورها به وفور یافت می‌شود و چنین شخصیت‌هایی مورد قبول جامعه هستند.
فرزندان در سنین پایین‌تر یعنی تا سه یا چهار سالگی چندان متوجه معنای پشت کلمات و الفظ رکیک نمی‌شوند و این مسئله برای آنها به ویژه زمانی که واکنش دیگران را مشاهده می‌کنند، جذاب است. لذا در این زمینه مراقبت بیشتری نیاز است. در سنین بالاتر این مهم است که این مسئله در آن فیلم و انیمیشن چقدر به عنوان یک امر جالب یا معمولی نمایش داده می‌شود. اگر کودک یا نوجوان مشاهده کند که شخصیتی در انیمیشن وجود دارد که مدام ناسزا می‌گوید و کسی نیز با او برخورد نمی‌کند، این مسئله تبدیل به رفتار الگویی برای فرزندان خواهد شد که برای مثال قهرمان این انیمیشن ناسزا گفته و کسی نیز متعرض او نمی‌شود، لذا ما نیز می‌توانیم همین کار را تکرار کنیم.
بنابراین، خانواده‌ها باید به مسئله بدزبانی و الفاظ رکیک دقت کنند. البته این موضوع ناظر به حساسیت‌ها و نظام‌های ارزشی خانواده مقداری بالا و پایین دارد. لذا این مسئله به عهده خود خانواده‌هاست که تا چه میزان نسبت به این موضوع حساس باشند. اما به دلیل اینکه این الگوپذیری در سنین پایین‌تر وجود دارد و فرزندان کلمات جدید می‌آموزند، اینجا حساسیت وجود دارد.
در این قسمت باید به شاخص دیگری بپردازیم و آن هم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی است. چیزهایی که در فیلم‌ها و انیمیشن‌ها مورد استفاده شخصیت‌های اصلی فیلم قرار گیرد، باعث الگوسازی برای فرزندان می‌شود. به همین دلیل این مسئله در دنیا بسیار مورد توجه است البته در نظام‌های رده‌بندی سنی میزان حساسیت‌ها در کشورهای مختلف رده‌بندی دارد که به فرهنگ آنها بازمی‌گردد.
زمانی که نگاه ما این است که مشروبات و مواد مخدر و دخانیات آسیب جدی در روند رشد فرزندان ما ایجاد می‌کند، باید تا حد امکان به سراغ نسخه‌های پالایش شده فیلم‌ها برویم که از طریق مجاری رسمی مانند تلویزیون و تلوبیون در دسترس است. در این زمینه هر چقدر به سراغ مجاری غیر رسمی‌تر و مجازی که نظارت کمتری روی آنها وجود دارد، برویم، آسیب جدی‌تری را تجربه خواهیم کرد؛ چراکه سختگیری کمتری در مورد این مسئله وجود دارد.
شاخص ناهنجاری دینی نیز در این زمینه از جمله موارد مهم است که باید بدان توجه کرد. این مسئله به ویژه در کشورهای مسلمان مورد توجه ویژه قرار دارد. اینکه در یک فیلم آیا اعتقاداتی مانند معاد، معنویت‌ها، پیامبران، فرشته‌ها و ... مورد تمسخر قرار گرفته و به آنها توهین می‌شود؟ یا با نوعی غیبت معنویت و متافیزیک مواجه هستیم که اگر فرد به آنها عادت کند، ممکن است از آن الگوپذیری کند. برای این مسئله لازم است آگاهی کافی داشته باشیم. بسیاری از کشورهای دنیا محصولاتی را تولید می‌کنند که این مسائل در آنها غایب است و یا گاهی اوقات نیز با یک شیطنت ویژه این اعتقادات مورد تمسخر و یا توهین قرار می‌گیرد.
همچنین، برخی فیلم‌ها و انیمیشن‌ها هستند که به طور واضح الگوهای شیطان‌پرستی و فرقه‌های کاذب را ارائه می‌دهند که در این زمینه توصیه می‌شود خانواده‌ها حساسیت بیش از حد به خرج نداده و چنانچه چیزی را در لایه‌های اصلی فیلم مشاهده نمی‌کنند، بعید است که مورد توجه کودکان قرار گیرد و اگر فرزند ایشان نوجوان باشد نیز باید جایی بیرون از فیلم و انیمیشن فرآیند گفت‌وگو در مورد این مسائل و ناهنجاری‌های دینی وجود داشته باشد که این مسئله باعث می‌شود تا فرزندان بتوانند تشخیص دهند که اینجا برخلاف اعتقادات آنها بوده و نیاز به گفت‌وگو با والدین پس از تماشای فیلم وجود دارد.
والدین بدانند آنچنان که می‌اندیشند فیلم‌ها و انیمیشن‌ها یک شبه نمی‌توانند بنیاد اعتقادی فرزندان را به هم بریزند. از طرف دیگر ممکن است اگر این مسئله مورد توجه ما نباشد، سؤالات و تردیدها و شک‌هایی را در ذهن فرزندان ایجاد کند.
انتهای پیام
