به گزارش ایکنا، نشست تخصصی «مکتب امام خمینی(ره) و دانشگاه تمدنساز» امروز 22 خرداد در موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی برگزار شد.
در این نشست محمدرضا حسنی آهنگر؛ رئیس دانشگاه جامع امام حسین(ع) سخنرانی کرد که گزیده سخنان وی را در ادامه میخوانید؛
منظومه فکری امام پایهگذار انقلاب اسلامی شد و همانطور که مستحضرید خیلی دانشمندان بزرگ جامعهشناسی گفتند انقلاب ایران تمام نظریات جامعهشناسی را به هم ریخت و دوباره باید شروع به نوشتن کنیم چون ما فکر میکردیم دنیا به سمت بیدینی میرود ولی یکباره حکومت دینی در یک کشور حاکم شد و جبهه حق و باطل در دنیا مستقر شد.
امام منظومه فکری منسجمی دارد. حضرت امام به دنبال این بود حاکمیت اسلام بر جهان را رقم بزند. ایشان قائل بود اسلام هم در سیاست، هم در فرهنگ، هم در اقتصاد، هم در دفاع و امنیت صاحبنظر است و برای اداره جهان مدل دارد و ما باید مدل خودمان را داشته باشیم. اگر قرار باشد برای اداره جهان مدل داشته باشیم و جامعهای را تصویر کنیم آن تصویر چیست؟ ایجاد تمدن نوین اسلامی. پس مسئلهای که قرار است حل کنیم این است مدل اداره جهانی بدهیم که مثل سده های 4 تا 6 هجری جهان را مدیریت کند. اتفاقا در آن دوره ایرانیان خیلی نقش داشتند. اگر صورت مسئله حاکمیت اسلام بر جهان باشد باید بررسی کنیم نقش دانشگاه در این میان چیست.
تمدن اسلامی برای ایجاد به چه نیاز دارد؟ هر تمدنی اگر بخواهد ایجاد شود به دو چیز نیاز دارد یکی انسان تمدنی، دوم تولید فکری که به نوآوری تبدیل شود و نظام مسائل آن کشور را حل کند. ما یک نظام مسائل داریم که باید با تولید علم و دانش حل شود. اگر تولید علم و تربیت انسان تراز را به عنوان دو کار واجب برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی در نظر بگیریم هر دو خروجی دانشگاه است یعنی دانشگاه باید این دو کار واجب را انجام دهد هم تربیت انسان تراز را و هم تولید فکر را.
آیا دانشگاههای ما در وضعیت موجود با همه قابلیتهای خوب و همه افتخاراتی که داشتند میتوانند در این تراز عمل کنند یا نه؟ دانشگاه تراز اسلامی دانشگاهی است که در تمدنسازی ایفای نقش کند و الگوی دانشگاه تمدنی ما باشد. ما دنبال تکرار تاریخ نیستیم، دنبال این نیستیم تمدنی را تقلید کنیم بلکه دنبال این هستیم تاریخ بسازیم و تمدنی را ایجاد کنیم و همه باید بدانیم سهممان در این کار واجب کجا است و چیست و دانشگاه هم باید نقش خود را تعریف کند. اگر این اتفاق بیفتد میتوانیم این صورت مسئله را حل کنیم که دانشگاه تمدنساز چه الگویی دارد و مولفههایش چیست.
ما باید مسئله دانشگاه را واکاوی کنیم و ببینیم چطور میتوانیم به دانشگاه تراز اسلامی برسیم و تصویر مطلوب این دانشگاه چیست. دانشگاهی که از منظومه فکری امام استخراج میشود منطقش منطق وصل است برخلاف منطق دانشگاههای دنیا که فصل است. دانشگاههای دنیا خصوصا در غرب دو شیوه تربیتی دارند؛ یک شیوه تربیتی برای جوانان غربی که سلطهگران خوبی شوند و یک شیوه برای جوانان کشورهای دیگر که سلطهپذیر خوبی شوند. مثلا اگر من وارد دانشگاه هاروارد شوم شیوه تربیتی من با جوان آمریکایی متفاوت است. اینها را میشود در ادبیات و کتابهایشان دید و ما مطالعه کردیم و به این مطلب رسیدیم.
اگر قرار باشد به دانشگاه تراز اسلامی برسیم که قرار است انسان تربیت کند، انسانی که همه ابعاد انسانی را که خداوند در خلقت برایش تعریف کرده است دارا باشد انسانی که به قرب الهی نزدیک شود چه شاخصهایی را باید در نظر بگیریم. ما سعی کردیم دانشگاهی درست کنیم که تقلید غرب نباشد بلکه الگوی متفاوتی داشته باشد. البته ما نمیخواهیم چرخ را از نو اختراع کنیم. دانشگاه سابقه صد ساله در کشور دارد. ما در تحقیقات خودمان بر صد دانشگاه برتر به ویژه دانشگاههای آمریکا تمرکز کردیم تا الگوی آنها را بومی کنیم. تجربه خود ایران در دانشگاه هم مطالعه شد و اتفاقات آینده هم مورد نظر قرار گرفت.
این سه گانه ما را به دانشگاه تراز اسلامی رساند. الگوی این دانشگاه چیست؟ مولفه اول استاد است که مهمترین مولفه دانشگاه است ولی در کشور ما هم ماموریتشان و هم معیشتشان مورد غفلت است. منزلت استاد در دانشگاههای ما رعایت نمیشود. مولفه دیگر جذب هدفمند دانشجو است. چرا باید تعداد فارغالتحصیل بیکار با افزایش مقطع درصدش دو برابر شود؟ اگر نرخ بیکاری 9 درصد است نرخ فارغ التحصیلان بیکار 43 درصد است و هر چه مقطع بالاتر میرود آمار بیکاری افزایش پیدا میکند. مولفه بعد متن و محتوا و رشته است. ما چقدر توانستیم متن و محتوا را خودمان تولید کنیم. دانشجو بر اساس کدام اصول و مبانی تربیت میشود؟ همه متون بر اساس تمدن غرب است. مسئله بعد فضا و محیط دانشگاه است که باید نشاندهنده تمدن باشد. نکته بعدی پژوهش و فناوری است. آموزش از پژوهش جدا نیست. الآن در آموزش پزشکی بیمارستانها محل آموزش و پژوهش دانشجویان است که مدل موفقی است و ما با الگوگیری از این تجربه آمدیم مراکز علم و فناوری در دانشگاه ایجاد کردیم.
الآن در دانشگاههای کشور تقویم آموزشی داریم. این خوب نیست. دانشگاه محل تربیت انسان است. قرار است کارخانه انسانسازی شود. این همه فساد در کشور است چون درست افراد را تربیت نکردیم. بنابراین ریشه این مشکلات در دانشگاهها و آموزش و پرورش است. نکته مهم این است در کف خیابان نمیتوانیم این مشکل را جمع کنیم مثل آبی که از سرچشمه پایین آمده است. سرچشمه مدرسه و دانشگاه است و تا آنها درست نشود نباید امیدی به تحقق جمهوری اسلامی داشته باشیم. اگر این اتفاق بخواهد بیفتد باید به جای تقویم آموزشی باید نظام تربیت آموزشی داشته باشیم که در آن نقش استاد فوق العاده است و استاد باید درگیر تربیت دانشجو شود.
انتهای پیام