المعایرجی؛ از نخبه‌پروری در قطر تا جمع گنجینه‌ای از ترجمه‌‌ و تفاسیر قرآن

به گزارش ایکنا به نقل از الجزیره، حسن عبدالمجید المعایرجی پنجشنبه بیست و نهم شعبان سال 1345 هجری قمری برابر با 3/3/1927 میلادی در استان شرقیه در مصر به دنیا آمد. استان شرقیه شخصیت‌ها، اندیشمندان و چهره‌های بزرگی را در عرصه‌های مختلف به کشور مصر معرفی کرده است.

المعایرجی به رسم آن زمان مردم مصر آموزش خود را با حفظ قرآن کریم آغاز کرد. او تحصيلات ابتدايی و متوسطه را در شهر الزقازیق گذراند و به دليل تمايل شديدی كه داشت به سمت تحصیلات مرتبط با کشاورزی روی آورد و برای این منظور به دانشکده کشاورزی پیوست که در کنار دانشکده حقوق از مشهورترین دانشکده‌های آن زمان؛ دانشگاه فؤاد اول (دانشگاه قاهره) به حساب می‌آمدند و در سال 1949 ميلادی از آن فارغ‌التحصيل شد. او سپس تحصيلات خود را در مصر و خارج از مصر ادامه داد و در سال 1965 میلادی از آلمان غربی دیپلم عالی را در رشته علوم کشاورزی اخذ و در سال 1967 میلادی دکترای خود را از آلمان غربی دریافت کرد.

حسن المعایرجی به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی در نوشتن، مکالمه و ترجمه مسلط بود و در زمینه تدریس و تحقیق علمی در کشورهای مصر، لیبی، اردن و قطر فعالیت می‌کرد و به واسطه تعلق خاطری که به قطر و مقامات این کشور داشت، آن‌جا را برای زندگی خود برگزید.

نخبه‌پروری و تأسیس مرکز تحقیقات قرآنی در دانشگاه قطر

 او در کشور قطر کارهای بزرگی انجام داد و به دستاوردهای بزرگی هم رسید؛ اولین مدرسه متوسطه را در سال 1956 میلادی در دوحه تأسیس و به عنوان مدیر مدرسه القصر که به مدرسه «الانجال» معروف بود، کار کرد؛ مدرسه‌ای که برای آموزش فرزندان خاندان حاکم در قطر نیروهای ویژه و ماهری را جذب کرده بود و تعداد زیادی از شاهزادگان، وزرا و صاحب منصبان این کشور از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند. این درحالی بود که امیر سابق قطر به واسطه اطمینانی که المعایرجی داشت، امور مربوط به تحصیل فرزندان خاندان حاکم در مقاطع تحصیلی مختلف را به او سپرده بود.

المعایرجی در سال 1979 مرکز تحقیقات علمی و کاربردی دانشگاه قطر را تأسیس و در تدوین برنامه‌ها و پروژه‌های پژوهشی این مرکز تلاش زیادی کرد. وی تحقیقات و مطالعات علمی را مطابق با استانداردهای علمی بین‌المللی ارائه و تلاش کرد تا تحقیقات و مطالعات تخصصی خود را در زمینه علوم زیستی و شیمیایی دنبال کند تا جامعه قطر از فعالیت‌های این مرکز و دستاوردهای آن در حوزه پژوهش و تحقیقات بهره‌مند شود.

فعالیت‌های قرآنی حسن المعایرجی

حسن المعایرجی با وجود کارها و مشغله‌های فراوان، به انجام فعالیت‌های اسلامی و خدمت به قرآن کریم و تلاش در راه اسلام علاقه‌مند بود. او با قلم، سخنرانی‌ها، سرمایه و وقت خود به جهت خدمت به قرآن تلاش می‌کرد. در واقع او هر آنچه را که داشت در راه خدمت به اسلام و قرآن به کار می‌گرفت.

المعایرجی در تأسیس «کمیته قرآن کریم» در دانشگاه قطر نقش داشت و دبیرکلی این کمیته را هم عهده‌دار شد. همچنانکه در تأسیس «سازمان بین‌المللی خیریه اسلامی در کویت» نقش ایفا کرد.

او فعالیت‌‎های علمی و تحقیقاتی ارزشمندی در جهت خدمت به قرآن و اسلام در مرکز تحقیقات تاریخ، هنر و فرهنگ اسلامی(اریسکا) وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی که مقر آن در استانبول است انجام داد. همچنین با تلاش فراوان در تهیه «کتاب‌شناسی بین‌المللی ترجمه‌ معانی قرآن کریم» مشارکت داشت. این اثر بزرگ علمی قرآنی توسط این مرکز به جهان اسلام تقدیم شد، مورد تشویق و تمجید متخصصان مطالعات و ترجمه قرآن قرار گرفته است.

المعایرجی بخش بزرگی از گنجینه کتابخانه خود و دارایی‌های گرانبهای قرآنی خود را ـ که ارزش آنها غیرقابل ارزیابی است و از نقاط مختلف جهان جمع‌آوری کرده بود ـ به مرکز چاپ قرآن کریم مدینه منوره اهدا کرد و به همین خاطر بود که مسئولین این مرکز از او دعوت کردند تا برای شرکت در فعالیت‌های کمیته علمی این مرکز در مدینه منوره مشارکت داشته باشد.

خدمت در وادی ترجمه و تفسیر قرآن

وی تحقیقات و مطالعات علمی متعددی را در مورد قرآن مجید از طریق (ترجمه معانی و تفسیر قرآن مجید) ارائه کرده است که جزء خدمات علمی ممتاز ارائه شده در این زمینه است و اگر بخواهیم به شکل منصفانه‌ و در عین حال علمی آنها را ارزیابی کنیم باید بگوییم که اکتشافاتی علمی در حوزه علوم قرآنی به حساب می‌آیند و مهم‌ترین آنها کتاب ممتاز ایشان به نام «الهيئة العالمية للقرآن الكريم.. ضرورة للدعوة والتبليغ»(شاکله جهانی قرآن و ضرورت ارشاد و تبلیغ)  است. او با علمای مسلمان در مناطق وسیعی از جهان اسلام ارتباط برقرار و به این کشورها سفر کرد و تفاسیر نادر قرآنی بسیاری را از سراسر جهان اسلام گردآوری کرد.

المعایرجی فعالیت گسترده‌ای هم در حوزه چاپ و نشر داشت که بیشتر آن با هزینه شخصی خودش انجام شده و به ندرت از برخی افراد خیر کمک گرفته است. این فعالیت‌ها برای چاپ و نشر بسیاری از ترجمه‌های قرآن به تعدادی از زبان‌های بین‌المللی بوده است و برخی از آنها برای اولین بار در تاریخ جهان اسلام انجام می‌شد.

تلاش‌هایی که المعایرجی که به صورت شخصی در حوزه قرآن و علوم قرآنی و ترجمه انجام می‌داد هم سطح با فعالیت‌هایی بود که توسط مراکز اسلامی برجسته و شناخته‌ شده انجام می‌شد و از آن جمله می‌توان به شورای عالی امور اسلامی در مصر، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم در مدینه منوره و دیگر نهادهای شناخته شده‌ای اشاره کرد که در زمینه علوم قرآنی فعالیت می‌کنند.