چهار نسل مختلف پای درس تفسیر تسنیم نشستند

به گزارش ایکنا، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی؛ در همایش بین‌المللی بزرگداشت تفسیر تسنیم که امروز ششم اسفندماه در مدرسه عالی دارالشفای قم برگزار شد، با بیان اینکه از دفتر مقام معظم رهبری و بزرگان حوزه حق‌شناسی می‌کنم، گفت: آنچه را سخنرانان فرمودند حق و تفسیر تسنیم محصول حوزه است؛ بدون تردید این کار، کار حوزه است و بنده یک‌نفر در برابر این گروه با عظمت هستم.

 

وی افزود: 70 سال قبل که وارد حوزه شدیم خدمت آیت‌الله بروجردی و امام(ره) و آیت‌الله محقق داماد بودیم؛ آیت‌الله محقق داماد برای ما پدری کرد و نه فقط استادی؛ من عصر روزهای چهارشنبه تقریرات درس اسفار را خدمت ایشان ارائه می‌کردم و ایشان سطر به سطر آن را ملاحظه می‌فرمودند و تصحیح می‌کردند. روزی بعد از پایان درس اسفار دفعتا به ذهن بنده آمد که تفسیر را شروع کنیم که با اشتیاق استادان و فضلا روبرو شد.

 

مفسر قرآن کریم اضافه کرد: چهار دهه و چهار نسل مختلف پای این درس آمدند و اشکالات و نقد و شبهات چهار نسل در این درس بیان شد لذا تکرارهایی هم دارد؛ اینکه کتابی 80 جلد و هر جلد 800 صفحه می‌شود بدون تردید کار حوزه و نشانه قدرتمندی حوزه است. 

ایشان افزود: همه شنیده و خوانده‌ایم که وظیفه عالم جهل‌زدایی و عالم کردن مردم است اما جاهل را عالم‌ کردن گوشه‌ای از کار است و عاقل‌ کردن که اصل است، کار آسانی نیست. حوزه و دانشگاه، جاهل را عالم می‌کنند ولی عاقل و عادل کم است؛ کسی که نه بیراهه برود و نه راه کسی را ببندد. جهالت می‌تواند علم و عقل را از پا درآورد؛ در روایت داریم: رب عالم قد قتله جهله؛ آن که سر علم را می‌برد خودخواهی، غرور و جهالت است و عاقل کردن آن دشوار است.

 

مفسر قرآن کریم با بیان اینکه عاقل‌ شدن کار عقل عملی است که ربطی به اندیشه ندارد، گفت: طبق آیات قرآن برخی یقین دارند حق با کیست و چیست ولی باز خلاف می‌کنند؛ بنابراین گروهی که جهالت را می‌زدایند باید «وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا» را در آیه شریفه «وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا ۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ» برطرف کنند؛ این کار هم از حوزه برمی‌آید ولی نسبی است.

 

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه جهل را از بین بردن سخت نیست ولی تبدیل جهالت به عقل ممکن است ولی سخت، گفت: اصرار روایات این است که هر کس امام خود را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است. صاحب جواهر که از فحول حوزه است وقتی سخن برخی بزرگان را نقل فرمود می‌گوید عصر امام صادق(ع) هم عصر غیبت است زیرا امام حاضر است نه امامت. پس حوزه بکوشد تا جاهلیت را از بین ببرد زیرا جاهلیت هم عقل و هم علم را از بین می‌برد.

 

صاحب تفسیر تسنیم بیان کرد: اصرار روایات بر امامت است زیرا اگر امامت نبود، جاهلیت است؛ بعد از جمل و صفین حضرت علی(ع) بارها از لفظ جاهلیت استفاده فرمودند؛ یکی از گناهان، تعرب بعد از هجرت است یعنی وقتی رسول خدا مردم را از مکه به مدینه برد و از عربیت به اسلام آورد دوباره به جاهلیت برگشتند. مردم مکه با تکیه بر آیات قرآن همه زندگی خود را مانند پرندگان مهاجر از مکه رها کردند زیرا به رزاقیت خدا باور داشتند و به مدینه رفتند. هجرت که شد عقلانیت و ایمان پیش آمد ولی در جمل و صفین دوباره مردم به دوره جاهلی و تعرب بعد الهجره برگشتند. اینکه امروز انسان دوباره به کارهای پهلوی برگردد هم برگشت به جاهلیت است.

 

ایشان با بیان اینکه جهل‌زدایی از حوزه و دانشگاه و موعظه برمی‌آید ولی جاهلیت عمیق آن است که امام خود را نشناسد، افزود: کار امام، جاهلیت‌زدایی است. در روایات نیامده کسی که نبی خود را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است ولی در مورد امامت بیان شده است زیرا وقتی نظام امامت بود جایی برای جهالت باقی نیست.

 

آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: در دوره امام صادق(ع) امام را می‌شناختند که فرزند امام باقر(ع) و از نسل حضرت زهرا(س) است ولی امامت مهجور بود و وقتی چنین چیزی رخ دهد نظام عقلانیت را هم از بین خواهد برد؛ امام خمینی(ره) تنها نظام شاهنشاهی را به جمهوری تبدیل نکرد بلکه کار امام ایجاد نظام امت و امامت بود و چون العلماء ورثه الانبیاء هستند آنان باید این نقش را به نیابت انجام دهند. 

 

این مفسر قرآن تأکید کرد: مسئله امام زمان(عج) قبلا بود ولی این مقدار انتظار و شیفتگی به امام عصر(عج) در جامعه نبود و چون مردم امام زمان(عج) را شناختند به نایب او امام هم احترام گذاشتند. 

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه کار حوزه و دانشگاه با آیه «نفر» پیش می‌رود ولی جمله العلماء ورثه الانبیاء اینطور نیست، اضافه کرد: این جمله یعنی بکوشید فرزند پیامبر شوید و فرزند پیامبر شدن راه علمی ندارد بلکه راه غیرعلمی دارد. ما یک سلسله علم‌ الدراسه و یک سلسله علم الوراثه داریم ولی معجزه جزء این علوم نیست بلکه به قداست و طهارت روح وابسته است. 

 

صاحب تفسیر تسنیم با بیان اینکه خداوند سلسله جبال را تسلیم حضرت داود(ع) کرد تا جایی که پشت سر ایشان نماز می‌خواندند، گفت: داود زره بافی را یاد مردم داد و دیگر اینکه آهن در دستان او مانند موم بود؛ زره‌بافی چون علم است  قرآن از تعبیر «علمناه صنعه لبوس» استفاده فرمود ولی نرم‌کردن آهن، علم نیست و راه فکری ندارد لذا فرمود النا له الحدید. الان هزاران سال مجسمه می‌سازند و کسی نمی‌تواند آن را زنده کند ولی مسیح(ع) در مجسمه دمید و مجسمه زنده شد؛ این راه علمی و موضوع و محمول و تحصیل علم ندارد. 

 

این مفسر قرآن کریم بیان کرد: اگر بخواهید وارث امام شوید باید تهذیب و طهارت روحی و نفسانی داشته باشید. ارث راه درسی و فکری ندارد که ما درس بخوانیم و وارث شویم بلکه پیوند واقعی نیاز دارد که جز با طهارت روح و ملکوتی فکر کردن و اباذر و سلمان شدن ممکن نیست. بنابراین مجتهد شدن خوب است ولی کافی نیست اینکه حسین بن علی(ع) وارث همه انبیاء شد از این جهت است. 

 

ایشان با بیان اینکه وقتی نظامی نظام الهی شد که امام در حد مقدور خود این کار را کرد وظیفه ما این است که آن را حفظ کنیم، گفت: این نظام از برکت وجود حضرت حجت(عج) است. مرجع و عالم شدن عادی است و سخت نیست ولی وارث امام شدن دشوار و البته ممکن است.

 

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه همه باید بکوشیم همانطور که امام را تکریم کردیم امام فعلی را جانشین امام عصر(عج) بدانیم که این راه را زنده می‌کنند و باید از ایشان اطاعت کنیم، تأکید کرد: دین و امامت اساس کار ماست و باید بر مبنای اهل بیت(ع) و امامت فکر کنیم تا دین ما اهل بیتی باشد. اگر گفتند مجتهدی جای امام نشسته است نه به خاطر اجتهاد و علم است بلکه به خاطر تهذیب نفس است وگرنه کس جای امام نمی‌نشیند مگر امام باشد. 

 

این مرجع تقلید با تأکید بر اینکه امام باقر(ع) که رفت امام صادق(ع) جای او می‌نشیند یعنی مالک به جای مالک می‌نشیند، افزود: پس علم‌ الوراثه چیز دیگری است و هرچند کمیاب ولی قابل دسترسی است.  

آیت‌الله جوادی آملی در بخش دیگری از سخنانش با تجلیل از مقام سیدحسن نصرالله، افزود: ایشان چند سالی در قم و در جلسه تفسیر ما شرکت می‌کرد و آیاتی را که در سخنرانی‌هایش می‌خواند در درس تفسیر فراگرفته بود؛ سفری بنده به لبنان رفتم و ایشان دور بنده می‌چرخید تا از مقام استاد تقدیر کند لذا اگر این سید دنیا را تکان داد به برکت همین قرآن بود؛ وقتی قرآنی زندگی کرد و با قرآن و عترت و ایثار و فداکاری همراه بود این گونه شد.

 

ایشان تأکید کرد: اکنون هم راه باز است و چرا ما آن را طی نکنیم و دیگران جای ما را بگیرند. خداوند دینش را حفظ خواهد کرد چرا ما در آن نقش نداشته باشیم. خداوند فرموده است در پاکی و نیکی و خدمت به خانواده مسابقه دهید و این راه همچنان باز است و هیچ مانعی وجود ندارد زیرا راه به اندازه عرض آسمان و زمین است.

 

صاحب تفسیر تسنیم در پایان سخنانش افزود: ما از نظام و رهبری و امام(ره) و خون شهدا حق‌شناسی می‌کنیم و از ذات اقدس اله مسئلت داریم آنچه خیر و صلاح نظام و مملکت است پیش روی ما قرار دهد.

ایشان همچنین در خاتمه از برگزارکنندگان این همایش تجلیل کرد.  

 

یادآور می‌شود، در خاتمه این مراسم از 80 جلد تفسیر تسنیم با حضور آیت‌الله جوادی آملی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری، آیت‌الله اعرافی، آیات حسینی بوشهری، محسن فقیهی، شب زنده‌دار، سعیدی، اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه، حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی و برخی شخصیت‌های دیگر رونمایی شد.