فقه اجتماعی، بُعد اصلی فقه اهل بیت(ع) است
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با تأکید بر ضرورت توجه حوزه و دانشگاه به فقه اجتماعی، این بخش از فقه را بُعد اصلی فقه اهل‌بیت (ع) دانست و گفت: اگر فقه اجتماعی به‌درستی استخراج و دنبال نشود، حقیقت فقه فهمیده نخواهد شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم امروز، پنجشنبه یکم خردادماه، در آیین رونمایی از فصلنامه «پژوهش‌های فقه اجتماعی» دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه معرفی فقه و بُعد اجتماعی آن وظیفه حوزه‌های علمیه است، اظهار کرد: گرچه این دانشگاه از حوزه جدا نیست، اما باید خود حوزه علمیه مستقیماً در این زمینه ورود کند. متأسفانه تاکنون این مسئله کمتر مورد توجه قرار گرفته و اساتید در دروس خارج کمتر وارد این مباحث شده‌اند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: اگر فقه اجتماعی را چنان‌که شایسته است استخراج نکنیم، فقه را درک نکرده‌ایم و این ادعای بزرگی است اما حقیقت دارد ضمن اینکه در طول تاریخ، بزرگان فقه فردی تلاش‌های فراوانی کرده‌اند و ما نیز از دستاورد‌های آنان بهره‌مند شده‌ایم، اما امروز دریافته‌ایم که فقه اجتماعی یکی از ابعاد بزرگ فقه است؛ فقهی که موضوع آن دیگر یک فرد مکلف نیست، بلکه جامعه و اجتماع مسلمین است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به فعالیت‌های مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در این زمینه گفت: در فقه سیاسی، آیات اجتماعی متعددی در قرآن وجود دارد که موضوع آنها فرد نیست، بلکه جامعه است و پیشنهاد ما این است که بخش قرآن و حدیث مرکز، آیات اجتماعی قرآن را با رویکرد‌های فقهی، اخلاقی یا سیاسی استخراج کند؛ این پروژه در دستور کار قرار دارد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی تأکید کرد: فقه اجتماعی حقیقت فقه اهل‌بیت (ع) است و اگر این بُعد در نظر گرفته نشود، فقه فردی به حاشیه می‌رود و البته دقت‌هایی که در فقه فردی وجود دارد، گاهی از مباحث حقوقی و علوم روز پیشرفته‌تر است، اما حقیقت فقه را فقه اجتماعی تشکیل می‌دهد.
وی با اشاره به نقش فقه اجتماعی در سیاست‌گذاری‌های کلان، افزود: اگر فقه اجتماعی به میدان بیاید، تمام برنامه‌ها و ساختار‌های دولت و وزارتخانه‌ها متحول خواهد شد و هنوز نتوانسته‌ایم یک فقه اجتماعی مدنی یا نیمه‌مدنی ارائه دهیم.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به فتوای رهبر معظم انقلاب درباره حرمت تولید سلاح‌های کشتار جمعی گفت: این فتوا نمونه‌ای روشن از فقه اجتماعی است و اگر چیزی موجب فساد جامعه، نابودی نسل و طبیعت شود، قرآن و روایات به‌روشنی آن را حرام دانسته‌اند. معرفی چنین فتوایی به دنیا، چهره‌ای روشن و انسانی از دین به جهانیان عرضه می‌کند و عظمت فقه اجتماعی مکتب اهل‌بیت (ع) را نشان می‌دهد.
باید موجی در حوزه‌ها برای فقه اجتماعی شکل بگیرد
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر اینکه «دین یعنی حکومت» از نوآوری‌های فکری امام خمینی(ره) در عرصه فقه است، گفت: اگر ادعا می‌کنیم دین می‌خواهد جامعه را اداره کند، لازمه‌اش این است که قواعد اجتماعی داشته باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اهمیت فقه اجتماعی در اداره جامعه کرد: اگر بتوانیم فقه اجتماعی را در ابعاد مختلف به میدان بیاوریم، یکی از مهم‌ترین مصادیق آن، مسئله حکومت است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی تصریح کرد: اگر بپذیریم که دین می‌خواهد جامعه را اداره کند، این بدین معناست که دین باید قواعد اجتماعی داشته باشد ضمن اینکه نمی‌توان پذیرفت دینی که مدعی اداره جامعه است، فاقد اصول و ضوابط اجتماعی باشد.
وی با ابراز تأسف از اینکه بحث فقه اجتماعی با تأخیر در حوزه‌های علمیه آغاز شده، گفت: با گذشت بیش از چهار دهه از انقلاب اسلامی، هنوز فضای کافی برای فقه اجتماعی فراهم نشده است و اکنون وقت آن است که با دقت، انرژی و مشارکت محققان، موجی در حوزه‌ها و دانشگاه‌های مرتبط با فقه و حقوق برای تبیین این بُعد از فقه ایجاد شود.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ضمن تقدیر از تلاش‌های علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، ابراز امیدواری کرد که این مجموعه و نشریات علمی آن بتوانند زمینه‌ساز حرکت فکری جدیدی در میان پژوهشگران باشند.
انتهای پیام
