رازهای یک زندگی مشترک پایدار در نگاه حضرت علی(ع) و زهرا(س)
پژوهشگر حوزه علمیه خواهران گفت: زندگی زناشویی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) سرشار از محبت، همکاری و ایثار بود؛ الگویی که نه تنها در ابعاد اخلاقی و معنوی، بلکه در مدیریت خانواده و تقسیم وظایف روزمره، درسهایی ارزشمند برای خانوادههای امروز ارائه میدهد.
زندگی زناشویی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) همواره مورد توجه پژوهشگران و محققان دینی بوده است. الگوی رفتاری این دو اسوه حسنه نه تنها در ابعاد اخلاقی و معنوی، بلکه در امور روزمره و خانوادگی، درسهای بیبدیلی برای جامعه امروز دارد.
محبوبه زمانی، پژوهشگر حوزه علمیه، در یادداشتی به تحلیل دقیق رفتارهای حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) در پیش و پس از ازدواج، نحوه ابراز محبت، همکاری و تقسیم وظایف میان زوجین و نیز اهمیت مدیریت عاطفی و اقتصادی خانواده پرداخته است. این تحلیل، به ویژه در دوران معاصر که نقش زنان در خانواده و اجتماع بیش از پیش پررنگ شده، میتواند الگویی عملی و معنوی برای زندگی مشترک باشد و راهنمایی روشن برای تحقق همزیستی پایدار و محبتآمیز ارائه دهد.
مشروح یادداشت را با هم میخوانیم:
تحلیل رفتار حضرت علی(ع) پس از وفات حضرت زهرا(س) نشان میدهد که ایشان نه تنها به وصیت همسر وفادار ماندند، بلکه همواره فضایل ایشان را یادآوری و تجلیل میکردند و توجه ویژهای به فرزندان مشترکشان داشتند. برای من، این وفاداری و محبت مثالزدنی است و درس بزرگی در وفاداری و مدیریت خانواده محسوب میشود.
زندگی حضرت زهرا(س) سرشار از آموزههای ارزشمند است؛ به ویژه در ابعاد همسری و مادری. نکتهای که در زندگی زناشویی ایشان با حضرت علی(ع) بسیار برجسته است، ارتباط عاطفی و معنوی میان آن دو بزرگوار است؛ پیوندی که فراتر از همراهی روزمره، پایهای برای احترام، عشق و همدلی در خانواده بود.
یکی از نکات جالبی که در زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) به چشم میخورد، اهمیت گذشت و ایثار در زندگی روزمره است. به عنوان نمونه، وقتی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بیمار شدند، پیامبر(ص) توصیه کردند که علی(ع) نذری برای درمان فرزندانش انجام دهد. علی(ع) و حضرت زهرا(س) سه روز روزه گرفتند و حتی خدمتکارشان فضه نیز همراهی کرد. اما هر روز وقتی برای افطار آماده میشد، نیازمندان، یتیمان و اسیران پیش آنها میآمدند و غذای خود را به آنان میبخشیدند. این رفتار، نمونهای بینظیر از ایثار و بخشندگی است که نشان میدهد عبادت واقعی تنها در فرایض فردی خلاصه نمیشود و ابعاد اجتماعی و اخلاقی آن نیز اهمیت دارد.
حضرت زهرا(س) در زندگی مشترکشان با حضرت علی(ع) نه تنها همراه معنوی بودند، بلکه شریک واقعی در مسیر اطاعت از خدا محسوب میشدند. وقتی پیامبر(ص) از علی(ع) پرسیدند همسرشان را چگونه یافته است، پاسخ ایشان این بود: «نعم العون فی طاعهالله»؛ یعنی فاطمه بهترین یاور در اطاعت خداست. این جمله ساده، اما عمیق، اهمیت حمایت متقابل و همدلی در زندگی زناشویی را به خوبی نشان میدهد.
حضرت زهرا(س) تنها همراه معنوی حضرت علی(ع) در عبادت نبودند؛ ایشان حتی در شرایط دشوار، مانند رخداد سقیفه، با جان و دل از ولایت حمایت کردند و شجاعت و وفاداری خود را نشان دادند. نکته جالب دیگر، شیوه ابراز محبت حضرت زهرا(س) به همسرشان است؛ ایشان از شعر و تعابیر عاشقانه برای تمجید از شجاعت و فضایل حضرت علی(ع) استفاده میکردند.
یکی از درسهای بزرگ زندگی این دو بزرگوار، کاربرد الفاظ محبتآمیز و زیبا در روابط زناشویی است. حضرت زهرا(س) بارها از واژگانی مثل «یا ابوالحسن» یا «روحی و نفسی لک الفدا» بهره میبردند. وقتی این کلمات با زبان شعر و هنر همراه میشود، تأثیر آن بر تقویت محبت و احترام متقابل دوچندان میشود. چنین محبت و عاطفه زنانه، به تحکیم جایگاه مدیریتی مرد در خانه کمک میکند و الگویی برای خانواده و فرزندان است.
حضرت زهرا(س) اطاعت از همسر را نه تنها در عمل، بلکه در بیان نیز نشان میدادند. این اظهار محبت و اطاعت باعث میشود مردان علاقه و احترام بیشتری نسبت به همسرشان داشته باشند و فرزندان نیز ارزش و جایگاه مدیریتی مرد در خانه را بیاموزند.
حضرت زهرا(س) همواره همراه و پشتیبان حضرت علی(ع) بودند؛ ایشان خود را در خوشیها و سختیهای زندگی، همپای همسر میدانستند. این همراهی عاطفی و عملی، تقویت روحی برای مرد خانواده به همراه دارد و نشاندهنده عمق مسئولیتپذیری و وفاداری در زندگی زناشویی است.
زمانی که حضرت علی(ع) در جنگ بودند، حضرت زهرا(س) نه تنها تمام امور خانه و فرزندان را به تنهایی مدیریت میکردند، بلکه در مواقع لازم به مداوای همسرشان نیز میپرداختند. این رفتار، نمونهای از همکاری، مسئولیتپذیری و همدلی واقعی در زندگی مشترک است که میتواند الگویی برای زندگی خانوادگی امروز ما باشد.
یکی از نکات جالب در زندگی حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع)، تقسیم کار در خانواده است. وقتی پیامبر(ص) وظایف خانه را میان اعضای خانواده تقسیم کردند، حضرت زهرا(س) از این موضوع ابراز رضایت کردند و خوشحال بودند که مسئولیت امور منزل به ایشان سپرده شده و از فعالیتهای بیرون از خانه معاف شدهاند، هرچند در مواقعی که حضرت علی(ع) مشغول بودند، ایشان تمام امور را بر دوش میگرفتند.
این نگاه ارزشی، درس مهمی برای زندگی امروز ماست: باید به کار در خانه احترام گذاشت و ارزش آن را نادیده نگرفت. در کنار این، زنان میتوانند به تحصیل و اشتغال نیز بپردازند. نکته کلیدی این است که همه اعضای خانواده به فعالیتهای خانه، به ویژه مراقبت و تربیت فرزندان، نگاه مثبت داشته باشند. این نگرش نه تنها به تقویت خانواده کمک میکند، بلکه از محدود شدن فرزندآوری جلوگیری میکند و سلامت جمعیتی و اجتماعی جامعه را تضمین میکند.
زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) پر از همکاری و همدلی بود. نکته جالب این است که همیشه حضرت زهرا(س) تنها به کمک به همسرشان نپرداختند؛ گاهی حضرت علی(ع) نیز در امور منزل مشارکت میکردند و فرزندان را به نخلستان میبردند تا همسرشان کمی استراحت کند. این رفتار نشاندهنده نگاه تعاملی و محبتآمیز در خانواده است.
امروزه برخی زنان نیز ناچارند در کنار مردان کار کنند و به هزینه زندگی کمک کنند. در این زمینه باید مراقب باشیم که فعالیتها با شأن و کرامت زن همخوانی داشته باشد. اسلام کار برای زنان را منع نکرده است و در دوره پیامبر(ص) نیز زنان در مشاغلی مانند شاعری یا عطرفروشی فعالیت داشتند. حضرت زهرا(س) نیز در زمان جنگهای حضرت علی(ع) به مداوای مجروحان میپرداختند و امور روزمره منزل را مدیریت میکردند. بنابراین اشتغال زن تا جایی که به شأن و سلامت او آسیب نرساند، نه تنها مشکلی ندارد بلکه ارزشمند است.
یکی دیگر از درسهای زندگی این دو بزرگوار، توجه به نظافت، پاکیزگی و آراستگی است. استفاده از عطر و رعایت بهداشت شخصی و منزل، نشاندهنده اهمیت سلامت روح و جسم و همچنین محبت به همسر است. جالب است بدانیم که یکی از خریدهای اولیه برای ازدواج آنان، عطر بود؛ زیرا آراستگی زن برای همسرش اهمیت دارد و مردان از طریق مشاهده، محبت و علاقه دریافت میکنند. رعایت این نکات ساده، پایهای برای ایجاد محیط سالم، محبتآمیز و دوستداشتنی در خانواده است.
انتهای پیام
