Namazda niyyətin əhəmiyyəti
Niyyət, diqqət və qərar deməkdir. Namazda niyyət anlayışı budur ki, namaz qılan şəxs Allahın əmrini yerinə yetirmək və Onun rizası üçün dua etmək və Allaha yaxınlaşmaq niyyətindədir. Həmçinin əmri yerinə yetirmək və vəzifəni yerinə yetirməkdən başqa məqsədi yoxdur.
Müsəlman niyyətini hər şeydə, xüsusən də ibadətdə “yaxınlıq niyyəti” ilə, yəni riya, şöhrətpərəstlik və ya başqa məqsədlər üçün deyil, Allah rizası üçün ibadət etmək və Ona yaxınlaşmaq üçün qoymalıdır. Niyyət namazın əsaslarından biridir.
Namaz əsnasında ibadət edən ayıq və ayıq olmalıdır, qəsdsiz, yaxud maddi və fitnə-fəsad niyyətli əməllər dəyərsizdir.
Niyyət əməlin qəbul edilməsinin şərtidir və Allah yalnız ixlas ilə edilən əməlləri qəbul edir. Niyyət xalis və ilahi olarsa, az və kiçik əməllər çox dəyərli və böyük olar, amma pis niyyət və ilahi olmayan niyyətlər varsa, bir çox əməllər faydasız və dəyərsiz olar.
İnsan Allah rizası üçün çalışmalı, ibadət etməlidir. Şübhəsiz ki, Allah ləyaqətli və pak bəndələrini heç vaxt unutmur, onlara üstünlük, böyüklük bəxş edir və onu sevdirir.
Ona görə də ibadət və namazlarımızı insanlar deyil, yalnız Allah üçün qılaq. Allahdan başqasını qəlbimizin evinə buraxmamalı, Allahın rizasını insanların rizasından üstün tutmalıyıq.
Əlbəttə ki, əməldə və niyyətdə ixlaslı olmaq çətindir. Şeytan daima hər hiylə və vəsvəsə ilə qəlbimizdə ilahi olmayan niyyət yaratmağa çalışır. Amma şeytanla və nəfslə cihadla mübarizə planında hər şeyi Allah üçün etməyə çalışmalıyıq.
Həzrət Əli (ə) buyurur:
"İşinizi və elminizi, düşmənçiliyinizi, almağı və almamağı, danışmaq və sükutunuzu Allah üçün xalis edin."
İnsan bütün işlərinə Allah rəngini verirsə, hətta dini olmayan işlər də ibadət sayılır, çünki ixlas və ilahi rəng alır.
Niyyət, yəni bütün namazlar həmişə və hər yerdə Allah üçün olmalıdır, əks halda batildir.
Əgər kimsə Allahdan başqası üçün müəyyən yerdə və ya vaxtda və ya müəyyən bir vəziyyətdə namaz qılsa belə, əməli batildir. Məsələn, Allahdan qeyrisi üçün məscidə gedir, yaxud riya və özünü göstərmək üçün camaatla namaz qılır, ya da insanlar üçün rüku və səcdəsini uzatsa, bütün bunlar “niyyətdə ixlas”la uzlaşmır."
Allah üçün çalışan nə yorulmaz, nə də məyus olar, nə insanların laqeydliyindən əsəbləşər. Başqalarının ona təşəkkür etməməsindən məyus olmaz. İxlas insanda elə bir qüvvə yaradır ki, onu hər yerdə və daima məyus olmadan və yorulmadan yaxşılıq etməyə sövq edir.
Əli (ə) buyurur: “İxlasla olmayan bütün işlər batildir."
Xarici görünüşcə oxşar olan iki işdən niyyəti və motivasiyası düzgün olan iş dəyərlidir. Məsələn, insanların üstünə bıçaq çəkən də, cərrah da insanın qarnını cırıb açır, amma birincini həbsxanaya aparırlar, ikinciyə pul verib təşəkkür edirlər. Çünki birinci öldürmək və düşmənçilik etmək üçün qarın açır, ikincisi diriltmək və sevmək üçün!
Deməli, niyyət bütün ibadətlərin mayasıdır və həzrət Əlinin (ə) sözlərinə görə: "Niyyət işin əsasıdır."
Bir yerdə durub namaz qılan iki nəfərdən daha xeyirli və ilahi niyyəti olanın namazı daha qiymətli və məqbuldur. Baxmayaraq ki, hər iki əməlin zahiri eynidir.
- Möhsin Qəraətinin yazdığı "Namazla tanışlıq" kitabından götürülmüşdür
