به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) بر اساس آخرین آمارها حدود 470 هزار ایرانی در مراسم اربعین حسینی شرکت کردند، البته مشخص نیست چند درصد از این ایرانیان در کاروانهای پیاده حضور داشتند، چرا که هیچ مرجعی برای ساماندهی و نظارت بر کاروانهای پیاده اعزامی به مراسم اربعین حسینی وجود ندارد.
مراسم پیادهروی اربعین یکی از سنتهای دیرینه در کشور عراق است که بر اساس آن مردم عزادار یک هفته تا سه روز قبل از اربعین از شهر نجف به سمت شهر کربلا پیاده روی کرده در مراسم عزاداری روز اربعین شرکت میکنند یعنی مسافتی حدوداً 85 تا 90 کیلومتر.
ارزش و اهمیت این پیادهروی مذهبی به حدی است که بسیاری از علاقهمندان ساکن شهر کربلا قبل از آغاز مراسم اربعین خود را به شهر نجف رسانده همراه با مردم سایر شهرهای عراق و کشورهای جهان به سمت کربلا پیاده روی کردند.
کاروانهای پیاده مجوز ندارند
این پیاده روی در کشور ما نیز علاقهمندان بسیاری دارد بر همین اساس هر ساله بر تعداد افرادی که مشتاق حضور در آن هستند افزوده میشود اما سیاست سازمان حج و زیارت که تنها متولی اعزام زائران به عتبات عالیات است، این است که مجوزی برای تشکیل کاروانهای پیاده ارائه نمیدهد و این کاروانها توسط اشخاص، دانشگاهها، مساجد، حسینیهها و ... تشکیل و مدیریت میشود.
و علیرغم اینکه مسئولان سازمان حج و زیارت مدام از هموطنانمان میخواهند تحت نظارت کاروانهای مجاز یعنی کاروانهایی که از سازمان حج و زیارت مجوز دارند به عراق سفر کنند، تا سفر امنی داشته و مشخصات آنها به طور کامل ثبت شده و هر لحظه مشخص باشد که در کجا به سر میبرند و مسئول هدایت و همراهی انها در این سفر معنوی کیست، اما طی چند سال اخیر متأسفانه هیچ اقدامی برای تشکیل کاروانهای مجاز پیاده صورت نگرفته است.
و افراد علاقهمندی که صرفاً به دلیل ارادت و اشتیاق خود به تشکیل کاروانهای پیاده روی اربعین در ایران اقدام میکنند، متأسفانه به دلیل نداشتن تجربه کافی، آشنا نبودن به موقعیت خاص کشور عراق، آشنا نبودن به زبان عربی و نداشتن آگاهی لازم در خصوص مدیریت کاروانهای زیارتی خود و اعضای کاروانشان را با مشکلات زیادی مواجه میکنند.
افرادی که تجربه سفر به عتبات عالیات را دارند به خوبی مطلع هستند که امکانات کشور عراق در حد بسیار پایینی قرار دارد به نحوی که حتی اگر در بهترین هتلهای این کشور هم اقامت داشته باشید، باز هم با مشکلاتی از قبیل نبود وسایل تردد بین شهری مناسب، مشکلات آب و هوایی، امنیت، بهداشت، غذا و ... مواجه میشوید حال این مشکلات را به پیاده روی سه روزه در هوای خشک و همراه با ریزگرد عراق اضافه کنید.
بعلاوه اینکه به دلیل مسائل امنیتی و طولانی بودن مسیر پیاده، زائران همه وسایل و ساکهای خود را در شهر نجف باقی میگذارند و تنها با کیفی کوچک راهی شهر کربلا میشوند؛ پس یک مدیریت بسیار قوی برای هدایت چنین کاروانهایی باید وجود داشته باشد.
برای اعزام به عتبات عالیات در حالت عادی یک کاروان از دو اتوبوس تشکیل میشود که در هر اتوبوس یک نفر به عنوان مسئول کاروان حضور دارد، فردی که همه افراد اتوبوس را میشناسد و هر لحظه در کنار آنهاست اما، هیچ قانون مشخصی برای تعداد اعضای کاروانهای پیاده وجود ندارد و این کاروانها با ثبت نام صدها نفر و بدون در نظر گرفتن نحوه مدیریت این تعداد زیاد راهی عتبات عالیات میشوند.
یکی از همین کاروانهای پیاده در اربعین سال جاری که به ثبت نام بیش از هزار نفر در کاروان خود اقدام کرده بود به دلیل بروز مشکلات داخلی بین اعضا و اختلاف نظر مسئولان آن دچار از هم پاشیدگی شد و برای زائران حاضر در این سفر مشکلات متعددی را به بار آورد و این در حالی بود که بسیاری از مسئولان ایرانی که در شهر کربلا باید مشغول خدمت میبودند نیز به دلیل شرکت در پیاده روی اربعین در محل کار خود حاضر نبوده نمیتوانستند خدماتی به زائران ایرانی سردرگمی که هیچ مسئول پاسخگویی را در کنار خود نمیدیدند ارائه کنند.
تأکید همیشگی مسئولان سازمان حج و زیارت نظارت بر اعزام زائران به عتبات عالیات بوده است؛ کاری که در خصوص کاروانهای پیاده به ساماندهی تقلیل پیدا کرده است و اگر چه مشخص نیست منظور دقیق مسئولان از ساماندهی چیست، اما قدر مسلم هیچ نظارتی بر نحوه اعزام و بازگشت زائران کاروانهای پیاده وجود ندارد.
ضرورت تدوین قوانین حداقلی
همه این مشکلات در حالی رخ میدهد که سازمان حج و زیارت میتواند به دفاتر مجاز ثبت نام عتبات عالیات که از افراد باتجربه برای هدایت کاروانهای خود استفاده میکنند، مجوز تشکیل کاروانهای پیاده در مناسبتهای خاص ارائه دهد و یا حداقل قوانین خاصی برای تشکیل و اعزام این کاروانها تدوین کند.
اربعین سال جاری سپری شد و یقیناً علیرغم تمام مشکلات موجود سال آینده بر تعداد زائران علاقهمند به پیادهروی اربعین افزوده میشود، پس سازمان حج و زیارت بهتر است با در نظر گرفتن این واقعیت که مردم ایران میخواهند در مراسم پیادهروی اربعین حسینی شرکت کنند، با نگاه موشکافانه این مسئله اقدامی عملی در جهت کاهش مشکلات بسیار زیاد این کاروانها انجام دهد.