مكتوبی از افتخارات شيعه/ 25
«معانی الأخبار» كتابی در شرح اصطلاحات قرآنى و روایى است
گروه انديشه: «معانی الأخبار» مجموعه‌ای از روايات است كه از رسول خدا(ص) و ائمه معصومين(ع) روايت شده و در شرح حدود پانصد اصطلاح از اصطلاحات قرآنى، روایى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، كتاب «معانی الأخبار» اثر شيخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى (305 - 381 هجرى)، از چهرههاى برجسته فقها و روات شيعه در قرن چهارم هجرى است.
اين كتاب مجموعه رواياتى است كه از حضرت رسول خدا(ص) و ائمه معصومين(ع) روايت شده و در شرح حدود پانصد اصطلاح از اصطلاحات قرآنى، روایى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى است كه از جمله آن‌ها می‌توان به معناى سبحان الله، معناى حروف مقطعه، معناى «من كنت مولاه فعلی مولاه» و معناى «بيع الحصاة» و... اشاره كرد.
معانی الأخبار مانند ديگر كتابهاى شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روایى شيعه به شمار مىآيد و روايات آن در بسيارى از مجموعههاى بزرگ روایى شيعه؛ مانند كتب اربعه، بحار الأنوار و وسائل الشيعه آمده و به آن استناد شده است.
اين كتاب براى شناخت معانى اصطلاحات قرآنى، روایى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى كتابى بس ارزشمند و قابل توجه است كه با توجه به روايات اهل بيت رسول خدا(ص)، كه تنها راه شناخت معارف و احكام اسلامى است، نگاشته شده است.
شيخ صدوق كه يكى از بزرگ‌ترين روات شيعه به شمار مىآيد، در تمام عمر خود همتى جز جمع‌آورى روايات اهل بيت عصمت و طهارت(ع) نداشت. وى با نگارش اين كتاب و كتابهاى فراوان ديگر در موضوعات مختلف خدمتى بزرگ در راه شناساندن معارف اصيل اسلام به جهانيان كرده است.
علامه مجلسى در اين‌باره مىگويد: «كتابهاى شيخ صدوق در حد كتب اربعه هست و نام آن‌ها در اجازات روایى ما از مشايخ بزرگ شيعه موجود است و بسيارى از علما و فقهاى شيعه از آن روايت نقل كردهاند و به لطف خداوند نسخههاى قديمى و تصحيح شدهاى از آن در اختيار ماست».
مرحوم آقا بزرگ تهرانى در «الذريعه» مىنويسد: «كتاب معانى الأخبار نوشته شيخ صدوق، در گذشته به سال 381 هجرى است. وى در اين كتاب رواياتى كه در تفسير معانى حروف و الفاظ آمده را جمع‌آورى كرده است. او اين كتاب را در سال 331 هجرى نگاشته است. مولى عبد النبى طسوجى نيز شرحى بر اين كتاب نوشته است...»
اين كتاب شامل 809 حديث است كه در ضمن 419 باب آمده است. از جمله موضوعات كتاب مىتوان به: معناى بسم الله الرحمن الرحيم، معناى لوح و قلم، معناى ازدواج نور با نور، معناى جوانمردى و مردانگى، معناى وحدت و تفرقه، معناى سنت و بدعت، معناى سخن حضرت رسول خدا(ص) كه مىفرمايند: «اختلاف امت من رحمت است»، معناى همسايه و حد همسايگى، معناى غيبت و بهتان و... اشاره كرد.
نسخهاى از اين كتاب در كتابخانه آستان قدس رضوى در مشهد مقدس (اين نسخه به خط شيخ حر عاملى است)، نسخهاى در كتابخانه علامه طباطبایى (اين نسخه را محمد بن محمد محسن بن مرتضى مشهور به علم الهدى در تاريخ 1073 هجرى تصحيح و مقابله كرده است.) و نسخه ديگر در كتابخانه آيت‌الله مرعشى نجفى موجود است. علاقه‌مندان برای كسب اطلاعات بيشتر نسبت به اين اثر می‌توانند از نرم‌افزار جامع الاحاديث نيز بهره‌مند شوند.
اين كتاب مجموعه رواياتى است كه از حضرت رسول خدا(ص) و ائمه معصومين(ع) روايت شده و در شرح حدود پانصد اصطلاح از اصطلاحات قرآنى، روایى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى است كه از جمله آن‌ها می‌توان به معناى سبحان الله، معناى حروف مقطعه، معناى «من كنت مولاه فعلی مولاه» و معناى «بيع الحصاة» و... اشاره كرد.
معانی الأخبار مانند ديگر كتابهاى شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روایى شيعه به شمار مىآيد و روايات آن در بسيارى از مجموعههاى بزرگ روایى شيعه؛ مانند كتب اربعه، بحار الأنوار و وسائل الشيعه آمده و به آن استناد شده است.
اين كتاب براى شناخت معانى اصطلاحات قرآنى، روایى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى كتابى بس ارزشمند و قابل توجه است كه با توجه به روايات اهل بيت رسول خدا(ص)، كه تنها راه شناخت معارف و احكام اسلامى است، نگاشته شده است.
شيخ صدوق كه يكى از بزرگ‌ترين روات شيعه به شمار مىآيد، در تمام عمر خود همتى جز جمع‌آورى روايات اهل بيت عصمت و طهارت(ع) نداشت. وى با نگارش اين كتاب و كتابهاى فراوان ديگر در موضوعات مختلف خدمتى بزرگ در راه شناساندن معارف اصيل اسلام به جهانيان كرده است.
علامه مجلسى در اين‌باره مىگويد: «كتابهاى شيخ صدوق در حد كتب اربعه هست و نام آن‌ها در اجازات روایى ما از مشايخ بزرگ شيعه موجود است و بسيارى از علما و فقهاى شيعه از آن روايت نقل كردهاند و به لطف خداوند نسخههاى قديمى و تصحيح شدهاى از آن در اختيار ماست».
مرحوم آقا بزرگ تهرانى در «الذريعه» مىنويسد: «كتاب معانى الأخبار نوشته شيخ صدوق، در گذشته به سال 381 هجرى است. وى در اين كتاب رواياتى كه در تفسير معانى حروف و الفاظ آمده را جمع‌آورى كرده است. او اين كتاب را در سال 331 هجرى نگاشته است. مولى عبد النبى طسوجى نيز شرحى بر اين كتاب نوشته است...»
اين كتاب شامل 809 حديث است كه در ضمن 419 باب آمده است. از جمله موضوعات كتاب مىتوان به: معناى بسم الله الرحمن الرحيم، معناى لوح و قلم، معناى ازدواج نور با نور، معناى جوانمردى و مردانگى، معناى وحدت و تفرقه، معناى سنت و بدعت، معناى سخن حضرت رسول خدا(ص) كه مىفرمايند: «اختلاف امت من رحمت است»، معناى همسايه و حد همسايگى، معناى غيبت و بهتان و... اشاره كرد.
نسخهاى از اين كتاب در كتابخانه آستان قدس رضوى در مشهد مقدس (اين نسخه به خط شيخ حر عاملى است)، نسخهاى در كتابخانه علامه طباطبایى (اين نسخه را محمد بن محمد محسن بن مرتضى مشهور به علم الهدى در تاريخ 1073 هجرى تصحيح و مقابله كرده است.) و نسخه ديگر در كتابخانه آيت‌الله مرعشى نجفى موجود است. علاقه‌مندان برای كسب اطلاعات بيشتر نسبت به اين اثر می‌توانند از نرم‌افزار جامع الاحاديث نيز بهره‌مند شوند.
