انسان با حجاب خودبینی به جایی نمی‌رسد/ شیطان را به عالم عقل محض راهی نیست
گروه حوزه‌های علمیه: مفسر قرآن کریم با بیان اینکه انبیاء و ائمه(ع) در عالم محض عقلانی هستند که شیطان به آن راهی ندارد، به تبیین مفهوم سرعت در وحی و چگونگی فهم ائمه از امام بودن آنها پرداخت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی امروز، اول آذر در درس تفسیر در مسجد اعظم با بیان اینکه اگر خدا مصلحت بداند، ممکن است به کسی، فرزندی عطا نکند، گفت: حضرت زکریا وقتی مریم(س) را دید فرمود ای کاش من هم چنین فرزندی می داشتم، زیرا هر وقت بر حضرت وارد می شد می دید غذای بهشتی در نزد او حاضر است و هرگز ناامید نبود و بعد هم به خدا فرمود محکمترین عضو بدن که استخوان است پوک شده و همسرم هم پیر است و آن وقت که جوان هم بود بچه دار نمی شد، ولی حکم هر آنچه تو اندیشی و بعد خدا به او فرزند عطا کرد.
وی افزود: بنابراین انسان تا زنده است درخواست فرزند صالح دعای خوبی است و اگر خدا مصلحت دانست عطا خواهد کرد و اگر کسی دچار ناباروری شد نباید بگوید من برای همیشه عقیم هستم، زیرا اگر خدا خواست وسایل آن را فراهم می کند البته ممکن است خدا فردی را منقطع النسل کند و مصلحت در این باشد. نوح دعا کرد برای کفار که نسل‌شان قطع شود و چند سالی فرزندی به دنیا نیامد تا همه آنها در کشتی نابود شدند و هدف نوح هم این بود که فرزند خردسالی از کفار که بی گناه هستند در کشتی نابود نشوند.
امام علی(ع) بزرگترین آیت الهی
این مفسر قرآن اظهار کرد: آیات و نشانه ها برخی ضعیف و برخی قوی هستند. امام علی فرمود خدا هیچ آیه ای از من بزرگتر ندارد؛ البته ائمه همه نور واحد هستند و تفضلی در داخل آنان نیست. در مورد عیسی(ع) هم کلمه فرمود که کلمة الله؛ گاهی تکوینی و گاهی تدوینی است که قرآن تدوینی و زمین و آسمان تکوینی هستند.
این مرجع تقلید بیان کرد: وحی این است که انسان دقیق‌ترین مطلب را به آسانترین وجه می فهمد، لذا خدا ثقیل و وزین را در کنار آسانی جمع کرده است. بین ثقل و یسر جمع کرده چرا آسان است، زیرا منطبق بر فطرت است؛ بنابراین اینکه وحی با سرعت انجام می گیرد یعنی زود فهمیده می شود نه اینکه زود و سریع گفته می شود.
شیطان را به عالم عقل محض راهی نیست
وی اظهار کرد: اینکه پیامبر از کجا می فهمد که وحی بر او نازل شده است، قرآن آن را تبیین کرده و گفته دنیا حق و باطلش با هم مخلوط است و بدلی سازی در آن ممکن است، ولی عالمی هم داریم که یکدست است و فقط افراد یکدست در آن راه می یابند و از بین مخلصین برخی مجتبی می شوند تا به این عالم راه یابند. این افراد در فضایی از هستی زندگی می کنند که باطل در آن قابل تصور نیست، زیرا منشأ باطل، وهم و خیال و فریب و شیطان است و شیطان نیز به این عالم راه ندارد. اینکه گفت من نسبت به مخلصین کاری ندارم، به این علت است که نمی تواند به عالم آنان راه یابد.
این مفسر گفت: اگر ما وارد کتابخانه‌ای شدیم و میلیون ها کتاب در آن باشد و همه قرآن، اگر از دور هم نگاه کنیم یقین داریم که قرآن است، ولی اگر کتب دیگری در کنار قرآن باشد دچار تردید می شویم؛ بنابراین در این نشئه چیزی غیرحق نیست و در آنجا حق محض است، زیرا از ابزار شیطان خبری نیست و حداکثر تجرد شیطان مادون مخلصین است و راه برای بدلی زدن نیست.
وی تاکید کرد: شیطان در عالم مثال راه دارد اما در جایی که سخن از عقل محض است راه ندارد تا در مدرسه علم آدم الاسماء راه یابد، یا در مرحله سؤال و جواب فرشته ها با خدا راه یابد. این است که شیطان به عجزش اعتراف کرد که من در حوزه مخلصین راه ندارم، نه اینکه دوست ندارم آنان را فریب بدهم.
آیت‌الله جوادی آملی تصریح کرد: شک در جایی است که دو چیز باشد و انسان نداند این اولی است یا دومی در حوزه اخلاص، شک راه ندارد هر چه هست حق است و حق محض است و البته در اینجا جبری هم برای انبیاء و اولیاء در کار نیست و آنان با اراده خود به استقبال این مرحله رفته اند.
ائمه چگونه می فهمند امام هستند
آیت‌الله جوادی آملی افزود: از ائمه هم می پرسیدند که از کجا می فهمید امام هستی؟ فرمودند ما در خود ذلتی احساس می کنیم، که از من پست‌تر در نزد خدا در عالم نیست؛ یعنی انسان با حجاب خودبینی به جایی نمی رسد با اتلاف عمر، عوامی حرف زدن و دنبال این و آن رفتن و دنبال لقب بودن و ... . وقتی انسان به مقام اخلاص رسید شک و ریب نه در انگیزه او و نه در اندیشه اش اثر نمی گذارد. امام علی فرمود وقتی حق را به من نشان دادند درباره افعال و اقوال و ... من اصلا در حق شکی نکردم، ما حق را دیدیم نه اینکه فهمیدیم.
