آیت‌الله العظمی جوادی آملی:
محصول علوم انسانی اسلامی باید تربیت امام متقین باشد
گروه حوزه‌های علمیه: مفسر قرآن کریم با برشمردن شرایط اسلامی بودن علوم گفت: حوزه و دانشگاهی علم انسانی و اسلامی دارد که نتیجه‌اش پرورش امام متقین باشد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آنچه درباره علوم انسانی و اسلامی گفته شده و می‌شود محور اصلی آن توحید و تبیین رهاورد انبیاء الهی است، نکته اول این است که اگر خواستیم علوم اسلامی را بشناسیم راهش تمایز علوم و موضوعات آن‌هاست.
وی اظهار کرد: علوم از یکدیگر متمایز هستند و نمی‌شود هر مسئله‌ای را در هر علمی طرح کرد؛ تمایز علوم به اغراض آنان نیست چه اینکه نمی‌توان تمایز را به محمولات آنان دانست زیرا محمول تکیه بر موضوع دارد بنابراین اگر موضوعات از هم جدا شد اهداف و اغراض هم از هم جدا می شوند لذا تمایز علوم به تمایز موضوعات آنان است.
آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: علمی که اسلام تعلیم آن را واجب کرده است آن علم اسلامی نیست ممکن است پس علمی اسلامی است که موضوعش اسلامی نباشد نه تعلم آن و خیلی از علوم تعلمش واجب است ولی اسلامی نیست.
این مرجع تقلید عنوان کرد: اگر موضوع علمی ثبوت اسماء و آثار و افعال و اقوال خدا و تجلیات او باشد علم دینی و اسلامی است اما علمی که موضوع آن فعل انسان است نظیر کشاورزی و صنعت و داروسازی و رفتارها و گفتارهای انسان این می‌تواند اسلامی و یا غیراسلامی باشد اگر مطابق با رهاورد دین باشد دینی و اگر مطابق با آن نباشد غیردینی است.
این مفسر قرآن تصریح کرد: دینی بودن علم با دینی بودن تعلم آن متفاوت است و علمی دینی است که موضوعش خدا و تجلیات او باشد از این رو علوم انسانی دو قسم می‌شود اول اینکه شناخت حقیقت انسان و انسان‌شناسی است اما افعال انسان می‌تواند دینی و یا غیردینی باشد.
آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: اینکه گفته شده علم یا علم ابدان و یا ادیان است این تقسیم موردی است وگرنه بدن چه برای انسان و حیوان و هر جرم و جسم دیگری و حتی بدن مثالی مخلوق و فعل خدا و بحث درباره آن‌ها نیز دینی است که خدا برای چه آفریده است.
وی افزود: اینکه انسان چه علمی را باید فرابگیرد باید از انسان آفرین بپرسید که دو راه وجود دارد یکی نقل و دیگری عقل؛ یکی راه و دیگری راهنماست آن که راه را تعیین می کند مهندس راه و شریعت است و تجربه‌های حسی و عقلی چراغ و سراج هستند؛ انسان راه و راهنما را می‌بیند و آن را می‌شناسد؛ کار انسان مهندسی نظام خلقت نیست و هیچ عقلی نمی‌تواند برای انسان صراط مستقیم تعیین کند زیرا از اول و نه از پایان خلقت آگاه نیست چه اینکه عقل هیچ حیکم و اصولی و ... نمی‌تواند از آینده خبر دهد.
این مفسر قرآن گفت: فهم فعل و قول خدا در درجه اول مستقیما از راه وحی است و چون حقیقت و شهودی است و مصون از سهو نسیان است مقابل ندارد و عقل در مقابل وحی نیست زیرا عقل علمش حصولی و خطاپذیر است و با مفهوم کار دارد و نه با حقیقت و نه از آغاز و نه از انجام خبری ندارد.
وی افزود: در جهان صراطی است که کار خداست و سراجی است که به وسیله عقل و نقل کشف می‌شود و دیگر اینکه عقل در مقابل نقل است و نه در مقابل وحی زیرا نقل ممکن است خطاپذیر باشد.
این مرجع تقلید تصریح کرد: انسان با عقل خود از هرگزاره توحیدی استقبال می‌کند و از گزاره شرک‌آلود می پرهیزد از این رو علمی انسانی و اسلامی است که موضوعش الهی باشد و آغاز و انجامش توحید باشد و این توحید از گران‌بهاترین و کمیاب‌ترین گوهرهای جهان بشریت است.
وی با بیان اینکه قرآن ما را از شرک به شدت نهی فرموده است؛ اگرچه فرمود اکثر مومنان، مشرک هستند گفت: ما هم در تعبیرات ناروا می‌گوییم اول خدا و بعدا فلان در صورتی که این تعبیر درست نیست زیرا خدا اول و آخر است و باید بگوییم خدا را شکر که حاجت ما را با این ابزار و وسیله رفع کرد.
این مفسر اظهار کرد: کسانی که از خشیت الهی فوز برده و می‌برند و شرک نمی‌ورزند در خیرات از دیگران سبقت برده و گرفته‌اند و اگر سبقت گرفته‌اند کسانی هستند که للمتقین اماما هستند و علمی الهی و انسانی است که این مراحل را به انسان بیاموزد و ذره‌ای شرک در صدر و ساقه آن نباشد تا محصول حوزه و دانشگاه امامی متقی باشد، اگرحوزه و دانشگاه توانست مردانی منزه از جهل علمی و جهالت عملی تربیت کند نتیجه علم انسانی و اسلامی است و اگر دانشگاه توانست استادانی تربیت کند که مردانی پاک دنبال آن راه بیفتند محصول علوم انسانی و اسلامی است.
آیت‌الله جوادی آملی اظهار کرد: حوزه و دانشگاهی علم انسانی و اسلامی دارد که نتیجه‌اش پرورش امام متقین باشد که الحمدلله به برکت خون شهدا و مجاهدت مجاهدان این مسئله نصیب نظام جمهوری اسلامی خواهد شد.
