هاشمی:
سامانه مشابهت‌یاب همتاجو از حقوق پژوهشگران صيانت می‌كند
گروه دانشگاه: رئیس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره ويژگی‌های سامانه مشابهت‌یاب همتاجو گفت: از نقاط قوت این سامانه، تشخیص سرقت معنایی حاصل از بازآرایی معنایی جملات است. سامانه مشابهت‌یاب همتاجو از حقوق پژوهشگران صيانت می‌كند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از روابط عمومی پ‍‍ژوهشكده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، در همایش ملی بررسی راهکارهای پیشگیری از سرقت علمی، سیدمجتبی هاشمی، رییس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، گفت: مناسبت این همایش، سامانه مشابهت‌یاب متنی در مقالات فارسی تحت نام «همتاجو» است که رونمایی می‌شود.
رییس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یادآور شد: این سامانه حاصل یک طرح پژوهشی است که توسط جهاد دانشگاهی و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری (ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک)طراحی و پیاده‌سازی شده است.
وي افزود: از ضرورت‌های انجام این طرح، لزوم صیانت از حقوق مؤلفان و محققان و تضمین فضای درستکاری علمی در چارچوب اخلاق علمی بوده است که در این زمینه مسلما حاکمیت نیز می‌تواند نقشی مهم و سازنده ایفا نماید که همان آگاهی‌سازی، آموزش، ترویج اخلاق علمی و پیشگیری از وقوع سرقت علمی خواهد بود.
وي بر مشخصات سامانه همتاجو اشاره كرد و افزود: نرم‌افزار تشخیص سرقت علمی همتاجو، سامانه‌ای تحت وب است که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند شباهت‌های متنی موجود میان مقاله علمی مشکوک را با مجموعه مقالات علمی پژوهشی کشوردر پایگاه SIDاستخراج نموده و با استفاده از روشی هوشمند نتایج را بر اساس میزان مشابهت نمایش دهد. قاعدتا این خروجی نیازمند بررسی نهایی توسط یک انسان خبره به عنوان داور یا ارزیاب است تا با توجه به بافتار جمله و اهمیت آن در نوشتار، نسبت به سرقت یا عدم سرقت علمی آن نظر نهایی کارشناسی را ارائه دهد.
هاشمي تصريح كرد: از ویژگی‌های این سامانه، امکان تشخیص جابجایی کلمات، قابلیت شناسایی عبارات جایگزین شده و کشف سرقت‌علمی بازنویسی شده بر مبنای شبکه معنایی (Semantic Network) و روش‌های مشابهت‌یابی معنایی می‌باشد. به این ترتیب از نقاط قوت این سامانه، تشخیص سرقت معنایی حاصل از بازآرایی معنایی جملات است. براین اساس ادغام دو جمله در یک جمله و یا شکستن یک جمله به دو جمله قابل تشخیص است. ویژگی دیگر این این سامانه، اهمیت دادن به بخشهای خاص مقاله بر اساس اهمیت آن بخش در امر سرقت علمی است.
وی ادامه داد: سامانه همتاجو، تمامی مقالات و نشریات علمی منتشر شده در پایگاه نشریات جهاددانشگاهی (SID) را تحت پوشش قرار داده است. این سامانه مرتبا پایگاه داده های خود را بروز می نماید. این سامانه از طریق آدرس http://hamtajoo.ir قابل دسترس می‌باشد.فاز بعدی این سامانه، توسعه سیستم تشخیص مشابهت بین زبانی است تا سرقت ترجمه را نیز پوشش دهد.
رییس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تولید پیکره ارزیابی جهت بررسی صحت عملکرد سامانه از ويژگي هاي اين سامانه عنوان كرد و افزود: نکته دیگر در این طرح، تولید و ایجاد پیکره‌های زبانی به منظور ارزیابی سیستم‌های مشابهت‌یاب و برای استفاده محققان حوزه پردازش زبان طبیعی است که جهاد دانشگاهی با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری آنها را تحت عنوان «پیکره‌های همتا» معرفی و به جامعه دانشگاهی ارائه نموده است.
وي افزود: اين پيكره با بیش از 5000 سند فارسی، در بخشی از آن موارد سرقت علمی مبتنی بر فرآیند ابهام‌افزاییمصنوعی شامل عملیاتی چون جابجایی کلمات، حذف و اضافه نمودن کلمات و جایگزین نمودن کلمات با کلمات هم‌معنا، و ابهام افزایی با کمک عامل انسانی (بازنویسی عبارات) تولید شده است.
مقام علمي در حوزه معاونت علم و فناوری رياست جمهوری اظهار کرد: پیکره مشابهت‌یابی همتا-2 با بیش از 2500 سندانگلیسی است که در آن برای تولید موارد تقلب از دو فرآیند ابهام‌افزایی «مصنوعی» و ابهام‌افزایی «شبیه‌سازی شدهیا انسانی» استفاده شده است، همچنين پیکره مشابهت‌یابی همتا-1 نیز مشتمل بر بیش از 20000 سند فارسی و انگلیسی است. اسناد انگلیسی به عنوان اسناد مرجع و اسناد فارسی به عنوان اسناد مشکوک به تقلب در نظر گرفته شده و موارد سرقت علمی در آنها درج شده است.
اين مدير ارشد در حوزه فناوري اطلاعات به مسابقه علمی در حوزه سرقت علمی كه توسط جهاد دانشگاهي و توسط رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی صورت گرفت اشاره كرد و گفت: نهایتا در راستای این طرح، دو مسابقه علمی بین‌المللی در بحث تشخیص تقلب نیز برگزار شده است که این بحث در فضای آکادمیک کشور مورد توجه ویژه قرار گرفته و تیم‌های تحقیقاتی توانمندی‌های خود را در این طرح محک زده اند. این همایش به ارائه دستاوردهای تیم‌های شرکت‌کننده در مسابقه بین‌المللی سرقت علمی نیز پرداخت.
وي با تقدير از پ‍‍ژوهشكده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی در راستاي توجه بر توليد علم و اخلاق مداري در توليد علم بر لزوم توجه به یک اکوسیستم توسعه محتوا اشاره كرد و گفت: در واقع، ایجاد چنین اکوسیستمی(طراحی سامانه، تولید پیکره، برگزاری مسابقه) می‌تواند امکانات فنی و پژوهشی را متناظر با نیازهای کشور جهت‌دهی و هدایت نماید تا ان‌شاءالله با همکاری، همدلی و عزم ملی، فضای سالم علمی و پژوهشی در کشور همچنان حفظ شده و تثبیت گردد.
وي افزود: از ضرورت‌های انجام این طرح، لزوم صیانت از حقوق مؤلفان و محققان و تضمین فضای درستکاری علمی در چارچوب اخلاق علمی بوده است که در این زمینه مسلما حاکمیت نیز می‌تواند نقشی مهم و سازنده ایفا نماید که همان آگاهی‌سازی، آموزش، ترویج اخلاق علمی و پیشگیری از وقوع سرقت علمی خواهد بود.
وي بر مشخصات سامانه همتاجو اشاره كرد و افزود: نرم‌افزار تشخیص سرقت علمی همتاجو، سامانه‌ای تحت وب است که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند شباهت‌های متنی موجود میان مقاله علمی مشکوک را با مجموعه مقالات علمی پژوهشی کشوردر پایگاه SIDاستخراج نموده و با استفاده از روشی هوشمند نتایج را بر اساس میزان مشابهت نمایش دهد. قاعدتا این خروجی نیازمند بررسی نهایی توسط یک انسان خبره به عنوان داور یا ارزیاب است تا با توجه به بافتار جمله و اهمیت آن در نوشتار، نسبت به سرقت یا عدم سرقت علمی آن نظر نهایی کارشناسی را ارائه دهد.
هاشمي تصريح كرد: از ویژگی‌های این سامانه، امکان تشخیص جابجایی کلمات، قابلیت شناسایی عبارات جایگزین شده و کشف سرقت‌علمی بازنویسی شده بر مبنای شبکه معنایی (Semantic Network) و روش‌های مشابهت‌یابی معنایی می‌باشد. به این ترتیب از نقاط قوت این سامانه، تشخیص سرقت معنایی حاصل از بازآرایی معنایی جملات است. براین اساس ادغام دو جمله در یک جمله و یا شکستن یک جمله به دو جمله قابل تشخیص است. ویژگی دیگر این این سامانه، اهمیت دادن به بخشهای خاص مقاله بر اساس اهمیت آن بخش در امر سرقت علمی است.
وی ادامه داد: سامانه همتاجو، تمامی مقالات و نشریات علمی منتشر شده در پایگاه نشریات جهاددانشگاهی (SID) را تحت پوشش قرار داده است. این سامانه مرتبا پایگاه داده های خود را بروز می نماید. این سامانه از طریق آدرس http://hamtajoo.ir قابل دسترس می‌باشد.فاز بعدی این سامانه، توسعه سیستم تشخیص مشابهت بین زبانی است تا سرقت ترجمه را نیز پوشش دهد.
رییس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تولید پیکره ارزیابی جهت بررسی صحت عملکرد سامانه از ويژگي هاي اين سامانه عنوان كرد و افزود: نکته دیگر در این طرح، تولید و ایجاد پیکره‌های زبانی به منظور ارزیابی سیستم‌های مشابهت‌یاب و برای استفاده محققان حوزه پردازش زبان طبیعی است که جهاد دانشگاهی با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری آنها را تحت عنوان «پیکره‌های همتا» معرفی و به جامعه دانشگاهی ارائه نموده است.
وي افزود: اين پيكره با بیش از 5000 سند فارسی، در بخشی از آن موارد سرقت علمی مبتنی بر فرآیند ابهام‌افزاییمصنوعی شامل عملیاتی چون جابجایی کلمات، حذف و اضافه نمودن کلمات و جایگزین نمودن کلمات با کلمات هم‌معنا، و ابهام افزایی با کمک عامل انسانی (بازنویسی عبارات) تولید شده است.
مقام علمي در حوزه معاونت علم و فناوری رياست جمهوری اظهار کرد: پیکره مشابهت‌یابی همتا-2 با بیش از 2500 سندانگلیسی است که در آن برای تولید موارد تقلب از دو فرآیند ابهام‌افزایی «مصنوعی» و ابهام‌افزایی «شبیه‌سازی شدهیا انسانی» استفاده شده است، همچنين پیکره مشابهت‌یابی همتا-1 نیز مشتمل بر بیش از 20000 سند فارسی و انگلیسی است. اسناد انگلیسی به عنوان اسناد مرجع و اسناد فارسی به عنوان اسناد مشکوک به تقلب در نظر گرفته شده و موارد سرقت علمی در آنها درج شده است.
اين مدير ارشد در حوزه فناوري اطلاعات به مسابقه علمی در حوزه سرقت علمی كه توسط جهاد دانشگاهي و توسط رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی صورت گرفت اشاره كرد و گفت: نهایتا در راستای این طرح، دو مسابقه علمی بین‌المللی در بحث تشخیص تقلب نیز برگزار شده است که این بحث در فضای آکادمیک کشور مورد توجه ویژه قرار گرفته و تیم‌های تحقیقاتی توانمندی‌های خود را در این طرح محک زده اند. این همایش به ارائه دستاوردهای تیم‌های شرکت‌کننده در مسابقه بین‌المللی سرقت علمی نیز پرداخت.
وي با تقدير از پ‍‍ژوهشكده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی در راستاي توجه بر توليد علم و اخلاق مداري در توليد علم بر لزوم توجه به یک اکوسیستم توسعه محتوا اشاره كرد و گفت: در واقع، ایجاد چنین اکوسیستمی(طراحی سامانه، تولید پیکره، برگزاری مسابقه) می‌تواند امکانات فنی و پژوهشی را متناظر با نیازهای کشور جهت‌دهی و هدایت نماید تا ان‌شاءالله با همکاری، همدلی و عزم ملی، فضای سالم علمی و پژوهشی در کشور همچنان حفظ شده و تثبیت گردد.
مطالب مرتبط
