حجتالاسلام سید مجتبی فلاح، کارشناس دینی و مؤلف کتاب «شرح دعای افتتاح» در گفتوگو با ایکنا؛ به تشریح دعای روز یازدهم ماه رمضان پرداخت که در این دعا از خداوند میخواهیم: «اللهمّ حَبّبْ الیّ فیهِ الإحْسانَ وکَرّهْ الیّ فیهِ الفُسوقَ والعِصْیانَ وحَرّمْ علیّ فیهِ السّخَطَ والنّیرانَ بِعَوْنِکَ یا غیاثَ المُسْتغیثین؛ خدایا دوست گردان بمن در این روز نیکى را و نـاپسند بدار در این روز فسق و نافرمانى را و حرام کن بر من در آن خشم و سوزندگى را به یاریت اى دادرس داد خواهان».
وی در مقدمه سخنان خود با تأکید بر اینکه باید یادمان باشد که دعاهای ماه مبارک رمضان از جانب وجود نازنین پیامبر(ص) برای ما وارد شده است و مرحوم کفعمی در کتاب البلد الامین فصلی دارند که این دعاها را آنجا از پیامبر(ص) نقل کردهاند، گفت: در ماه شریف رمضان لحظه لحظه ما قرب به خداوند متعال است و آن به آن رابطه ما با خدا تقویت میشود و این یک فرصتی است که بتوانیم این ویژگیها که در این دعاهای شریف به ما رسیده را در خود تقویت کنیم؛ این خصوصیات را هم از خدا بخواهیم و هم راههای تقویت آنها را نیز پیدا کنیم.
اول بدانیم احسان و فسق یعنی چه
این کارشناس دینی یکی از کارکردهای دعاها را کارکرد تربیتی عنوان و اظهار کرد: درست است که از خدا میخواهیم که مثلاً «احسان را نزد من محبوب کن» اما نکتهای که در این میان به عنوان یک پیام مخفی به ما تلقین میشود این است که در پی این باشیم که احسان یعنی چه و آن احسانی که پیامبر(ص) مد نظرشان بوده چیست؟ و آن فسق و عصیانی که در این دعا از خدا میخواهیم که از آن بدمان بیاید چیست؟
وی در تشریح مفهوم احسان از منظر فرهنگ اهل بیت(ع)، گفت: احسان از واژه حسن به معنی نیکویی و پسندیدگی آمده است. ولی در خصوص مصادیق آن راوی خدمت حضرت امام صادق(ع) میرسد و در این خصوص سؤال میکند، حضرت میفرماید: وقتی مومن کارش را نیکو انجام میدهد، خداوند کار او را هفتصد برابر حسنه پاداش میدهد و در ادامه استشهاد میکنند به آیه 261 سوره بقره که خداوند میفرماید: «مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ مَثَل (صدقات) كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مىكنند همانند دانهاى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشهاى صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد (آن را) چند برابر مىكند، و خداوند گشايشگر داناست».
تند نماز نخوانید، این میشود احسان و احسن
مؤلف کتاب «شرح دعای افتتاح» ادامه داد: بعد حضرت میفرماید: کارهایتان را نیکو انجام دهید. روای میپرسد؟ احسان یعنی چه و یعنی چه که مومن باید کارهایش را احسن انجام دهد؟ حضرت میفرماید: وقتی نماز میخوانی تند تند نماز نخوان رکوع و سجدهات را به صورت تمام و زیبا به جا بیاور و در روایت دیگری وارد شده که حداقل دو بار به جا بیاور یعنی حداقل یکبار بگو« سبحان ربی العظیم و بحمده» و سه بار بگو سبحان الله. و حضرت میفرماید: یادت باشد وقتی روزه میگیری احسان در روزه این است که هر آنچه احتمال میدهی روزه تو را باطل یا فاسد کند از آن دوری کن. بعضی وقتها کارهایی میکنیم که از نظر فقهی روزه را باطل میکند مثل خوردن و آشامیدن اما بعضی مواقع چیزی نخوردهایم ولی چشممان روزه نبوده، روانمان روزه نبوده و با چشممان معصیت خدا را انجام دادهایم که به روزه آسیب میزند.
وی افزود: اینکه در این دعای شریف از خدا میخواهیم که «اللهمّ حَبّبْ الیّ فیهِ الإحْسانَ» باید اول احسان را بفهمیم و دوم از خدا بخواهیم که این احساس نزد ما محبوب و خواستنی شود. در ادامه دعا میفرماید: خدایا نزد من ناپسند کن فسوق و اعصیان را. وقتی به قرآن مراجعه کنیم میبینیم که در آیات سوم سوره مائده و 121 سوره انعام مصداقهایی از فسق بیان شده است و یکسری از افراد هم در قرآن به عنوان فاسق معرفی شدهاند مثلاً در سوره مبارکه مائده آیه 47 عدهای از افراد که بر اساس قرآن کریم حکم نمیکنند و میل خودشان را در مسائل مختلف بیان میکنند نه خواست و رضایت خداوند را فاسق معرفی شدهاند.
حجتالاسلام فلاح در خصوص فسق نیز گفت: ما از خدا میخواهیم که برای ما فسق را ناپسند کن به نحوی که من از فسق بدم بیاید، اگر چنین شد و دعا در حقمان اجابت شد ما باید بر اساس حکم خدا حکم کنیم؛ یعنی باید مصادیق فسق را بشناسیم و از آنها دوری کنیم. در روایتی از پیامبر (ص) داریم که میفرمایند: نشانه انسان فاسق چهار چیز است. لحو، لغو، عدوان و بهتان که اگر میخواهیم مشمول این دعا باشیم باید تک تک این خصلتها را بشناسیم.
وی با ابراز تأسف از اینکه از پاداش خواندن این دعاهای کوتاه غفلت میکنیم و آنها را بیان نمیکنیم: گفت: مرحوم کفعمی در کتاب بلد الامین از وجود پیامبر(ص) نقل کردهاند که هر کسی این دعاها را بخواند، یک حج مقبول همراه پیامبر (ص) و پاداش یک عمره همراه با اهل بیت(ع) برای او نوشته میشود و یادتان باشد پاداش حج همراه پیامبر معادل 70 هزار حج با غیر پیامبر است و هر عمرهای همراه با اهل بیت (ع) معادل 70 هزار عمره با غیر است. پس هر کسی این دعا را بخواند و سعی کند گذارههای این دعا در وجودش جاری شود ثواب زیادی میبرد.
انتهای پیام