خود مراقبتی و توکل به خدا؛ راهکار مقابله با کرونا

کیومرث فرح‌بخش، عضو هیئت علمی گروه مشاوره و روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان، در خصوص آثار روانی ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور، اظهار کرد: وقتی از ویروسی صحبت می‌شود که سرعت سرایت و پخش آن بالاست، خود به خود عده‌ای از مردم نگران می‌شوند و این نگرانی‌ها افزایش پیدا می‌کند. اگر این نگرانی خیلی شدید باشد، بدن تحت استرس قرار می‌گیرد و به‌طور طبیعی وقتی بدن تحت استرس باشد، خطر ابتلای افراد را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید:

• توصیه‌های دینی به معنای کنار گذاشتن دستورات پزشکی نیست
• کرونا و بایدهای اطلاع‌رسانی شفاف
• توصیه‌های دینی و بهداشتی مراجه تقلید درباره کرونا

وی افزود: گاهی مواقع افراد بر اثر اضطراب رفتارهایی از خود بروز می‌دهند که به جای محافظت از خود بیشتر آلوده می‌شوند. برخی افراد ممکن است خود را بی‌تفاوت نشان دهند و منکر این شوند که خطری آنها را تهدید می‌کند و از این طریق، رفتاری منفعلانه در پیش بگیرند. بعضی نیز ممکن است داروهایی مصرف کنند که آنها را نسبت به شرایط بیماری، بی‌خیال یا بی‌تفاوت سازد و از این طریق بر اضطراب خود غلبه کنند.

تعادل در اضطراب و جلوگیری از ابتلا به کرونا

عضو هیئت علمی گروه مشاوره و روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) تصریح کرد: به جای انکار اضطراب باید بپذیریم میزانی از اضطراب برای اینکه از خود محافظت کنیم لازم است. به طور کلی در رابطه با هر پدیده‌ای، حداقلی از اضطراب باعث می‌شود تا به اقدامات مؤثر برای کاهش خطر دست بزنیم، اما اگر این اضطراب افزایش یافته و از حد مشخصی بگذرد به جای اینکه کمک‌کننده باشد، بیشتر آسیب‌زننده خواهد بود.

فرح‌بخش ادامه داد: ایجاد اضطراب و نگرانی مشکلی را حل نمی‌کند، به هر حال این بیماری رخ داده است و باید رفتارهای مراقبتی و دستورات بهداشتی را انجام داد، اما متأسفانه برخی افراد به دلیل سبک زندگی خود، دستورات را نادیده گرفته و حتی به تمسخر می‌گیرند یا به رعایت توصیه‌های بهداشتی عادت ندارند که در این شرایط باید بیشتر از خود مراقبت کنند.

توکل به خدا در کنار خوش‌بینی

وی بیان کرد: در این شرایط، کسانی بهتر می‌توانند آرامش خود را حفظ کنند که خوش‌بینی را بر منفی‌بافی ترجیح می‌دهند، نه خوش‌بینی ساده‌لوحانه‌ای که باعث بی‌خیالی آنها شود و بگویند هیچ اتفاقی نیفتاده است. این افراد اولاً می‌پذیرند که این اتفاق رخ داده، عاملی خطرزا وجود دارد و در شرایطی نسبتاً بحرانی قرار داریم. ثانیاً معتقدند به جای نگرانی بیشتر باید مراقب باشیم که بسیار مهم‌تر از نگران بودن است. سبک زندگی افراد این‌گونه است که وقتی اتفاق بدی رخ می‌دهد یا فکر می‌کنند قرار است اتفاق بدی رخ دهد، هر چه خودشان را بیشتر بترسانند، رفتارهای مناسب‌تر یا موفقیت‌آمیزتری از خود نشان نمی‌دهند که همین دردسرساز می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه مشاوره و روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) اظهار کرد: اگر اعتقاد قوی به خدا داشته باشیم، قطعاً در چنین شرایطی می‌تواند کارساز باشد و یقین بدانید توکل به خدا در کنار خوش‌بینی همراه با خود مراقبتی، می‌تواند به افراد کمک کند.

وی اظهار کرد: افرادی که به هر دلیل بیشتر در معرض خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند، باید با متخصص تغذیه مشورت کنند تا از مواد غذایی‌ که بدنشان را تقویت کرده و ویروس را بهتر دفع می‌کند، آگاه شوند. از طرف دیگر، قائل بودن به نوعی فلسفه و معنای درست برای چنین شرایطی آرام‌بخش‌تر است. اطرافیان افراد مسن یا در معرض خطر باید به ارتباط عاطفی از طریق تلفن یا تصویر با این افراد ادامه داده و به آنها دلداری بدهند، وضعیت سلامتی‌شان را جویا شوند و به بهانه اینکه آنها در شرایط خطرناکی قرار دارند، به حال خود رهایشان نکنند، چون تنهایی ممکن است بیشتر آنها را اذیت کرده و استرس مضاعفی برایشان ایجاد کند.

عدم حضور در تجمعات 

فرح‌بخش گفت: بر اساس اطلاعاتی که از متخصصان دریافت کرده‌ام، هر چه تجمع افراد بیشتر باشد، ویروس بیشتر پخش می‌شود و جلوگیری از تجمعات، اتفاقی است که باید رخ دهد و گریزی از آن نیست. حتی گاهی مواقع عدم حضور در برخی تجمعات می‌تواند استرس‌ها را کاهش دهد و باعث احساس آرامش در افراد شود. وقتی مردم آگاه باشند که بیرون رفتن خطرناک‌تر از ماندن در خانه است، عوارض منفی این بیرون نرفتن‌ها خود به خود کاهش پیدا می‌کند. آنچه در این اوضاع مردم را بیشتر نگران می‌کند، این است که ارائه خدمات و وضعیت بازارها دچار اختلال شود و به لحاظ اجتماعی، آنها را نگران کند. امیدواریم متولیان امر به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که به خصوص از بابت مواد غذایی برای مردم نگرانی به وجود نیاید، کما اینکه اگر کالاهای مورد نیاز مردم به ویژه آن دسته که نیازهای جسمانی آنها را تأمین می‌کند با افزایش قیمت مواجه شود و مردم نتوانند آنها را تهیه کنند به نوعی زمینه شیوع ویروس و مشکلات ناشی از آن بیشتر می‌شود.