اهمیت معاد در تمدن‌های عمیق و ریشه‌دار
معاون امور بین‌الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی گفت: در تمدن‌های عمیق و ریشه‌دار، موضوع معاد، فرهنگ پس از مرگ و مواضع آن جایگاه ویژه‌ای دارد.
حجت‌الاسلام محمد ذوالفقاری، معاون امور بین‌الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، در نشست خبری اولین جشنواره بین‌المللی عکس «مزارات» که امروز، هفتم بهمن در نگارخانه رضوان مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در میان ادیان ابراهیمی و دیگر آیین‌ها، آموزه معاد و جهان پس از مرگ جایگاه ویژه‌ای دارد. در آیات قرآن هیچ صفحه‌ای وجود ندارد که شما آن را باز کنید و یاد، ذکر و نامی از موضوع معاد در آن صفحه، سوره و آیات نباشد. در کتب عهدین نیز به همین صورت است.
وی تصریح کرد: در واقع اعتقاد به معاد و جهان پس از مرگ بخشی از فرهنگ بسیاری از ملت‌ها و همه انسان‌ها محسوب می‌شود. اگر تمدن را برآمده از تبلور فرهنگ یک جامعه و نمادهای تمدنی را برآمده از فرهنگ رسوخ یافته یک جامعه بدانیم، در تمدن‌های عمیق و ریشه‌دار، موضوع معاد، فرهنگ پس از مرگ و مواضع آن، جایگاه ویژه‌ای دارد که یکی از موضوعات آن مزارات و اماکنی است که برای دفن افرادی که در زندگی دنیوی داشتند با آن مواجه بوده‌اند.
معاون امور بین‌الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی اظهار کرد: در واقع در تمدن مصر در دو طرف رودخانه نیل و در بستر این تمدن بسیار، اهرامی را داریم که مقابر فراعنه و افرادی هستند که در فرهنگ آنها جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. در سوریه نیز مقابر و مزاراتی را داریم که سابقه آنها به پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. همچنین در فلسطین اشغالی مقابری هست که به دوران پیامبری حضرت یعقوب و حضرت یوسف و قبل از آن باز می‌گردد.
ذوالفقاری تصریح کرد: در کشور عراق نیز بزرگترین مقبره و مزار جهان وادی‌السلام وجود دارد که در فرهنگ اسلامی بسیار مورد توجه است. در ایران اسلامی نیز مهمترین، بزرگترین و بانفوذترین مرکز فرهنگی که استان قدس رضوی است را داریم که بر محور بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) (یک مزار) شکل گرفته است. در افغانستان نیز مزار شریف وجود دارد و در پاکستان، هند و سایر مناطق، اماکن این چنینی بسیار داریم.
معاون امور بین‌الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی گفت: مزارات فقط جایی برای دفن اموات نبوده و نیست. بلکه به محور یک مزار و محور یک شخصیت الهی (اولیای الهی) و افرادی که مورد توجه و اقبال مردم بوده‌اند حرکت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی گسترده‌ای بر محور آن مزار شکل گرفته بوده و هم اکنون نیز جاری است.
وی تصریح کرد: بعضی مزارات به لحاظ تأثیرگذاری در جامعه، مراکزی مانند مراکز آموزشی و فرهنگی، دانشگاه‌ها، مدارس و حوزه‌های علمیه را در کنار خود دارند و اینها را به جهات مختلف حمایت می‌کنند.
ذوالفقاری گفت: ما شاهد اتفاقی در حدود 80 سال اخیر بوده‌ایم؛ گروه‌های افراطی مثل وهابیون بر اساس برداشت‌های ناصحیح از معارف اسلامی با توسل به برخی مطالب، جملات و کلماتی که در آموزه‌های خود به کار گرفتند سعی در تخریب این نمادهای تمدنی داشتند و دارند.
معاون امور بین‌الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی اظهار کرد: از اتفاقی که در بقیع رخ داد، عکس‌های بسیار محدودی باقیمانده که البته همان تعداد عکس‌ها محدود هم جریان‌ساز شده‌اند. در واقع عکاس‌ها و جامعه هنری می‌توانند با ثبت تصاویر تاریخی و حرفه‌ای، مثل آنچه که بر بقیع گذشت تاریخ و این سرمایه تمدنی را برای نسل‌های آینده حفظ کنند.
وی بیان کرد: این تصاویر می‌توانند خاطرات و ادعاهای بزرگی را ثابت کنند و ادعاهای پوچ را از بین ببرند. شنیده شده بود که برخی افراد منکر وجود بارگاهی در قبور ائمه بقیع بوده‌اند، اما با انتشار یک تصویر، آن ادعاهایی که برایشان سرمایه‌گذاری شده بود از بین رفت. ارزش دادن و توجه کردن به نمادهای تمدنی می‌تواند در آینده ما را از آسیب‌هایی که ممکن است دچارش شویم حفظ کند.
معاون امور بین‌الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی افزود: ما اعتقادمان این است که هنر جریان موقت و ساکنی است که می‌تواند مثل خون در رگ جامعه جریان داشته باشد. در واقع وقتی ایده‌ای به هنر پیوند می‌خورد می‌تواند عمر بسیار طولانی داشته باشد.
ذوالفقاری ادامه داد: یکی از اهداف ما در جشنواره مزارات این است که علاوه بر شناسایی مزارات، ثبت آثار تمدنی مزارات و برش‌های نیایشی، معماری و تأثیرگذاری اجتماعی و فرهنگی را نیز داشته باشیم. به دنبال این موضوع نیز هستیم در کوتاه مدت یا میان مدت اتحادیه بین المللی از مزارات مؤثر جهان را ایجاد کنیم که اعتقاد داریم این جشنواره گام بسیار مؤثری در ایجاد اتحادیه جامعه جهانی مزارات اسلامی دارد.
وی تصریح کرد: گاهی اوقات بین امامزادهها، مقبره‌ها و همچنین مزارات تلقی نادرستی صورت می‌گیرد، بارگاه و مسجد و... نماد زیارتی و در بین این اماکن تفاوت وجود دارد، مزار مفهوم عام است و می‌توان شامل مزار متروکه و یا مزار رونق‌دار شود و کارکرد خود را دارد.
انتهای پیام
