«تفسیر تطبیقی سوره کوثر» رونمایی شد

به گزارش ایکنا، نخستین جلد از تفسیر تطبیقی سوره مبارکه کوثر پس از دو سال به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیعقوب بَشَوی از سوی انتشارات بین‌المللی جامعةالمصطفی(ص) العالمیة چاپ و شب گذشته در حسینیه بلتستانی‌های مقیم قم رونمایی شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیعقوب بشوی، استاد حوزه و دانشگاه، در آیین رونمایی از این اثر گفت: تفسیر تطبیقی سوره کوثر، اولین تفسیر پژوهش محور است که به شکل کاملاً تطبیقی کار شده است. این شیوه تفسیرنویسی، قدمی نو در حوزه تفسیر است. در این تفسیر با روش اجتهادی، همراه کردن و به‌کارگیری روش تلفیقی از روش‌های تفسیر قرآن با قرآن، با روایات، با عقل، و تدبر که کلید طلایی این تفسیر محسوب می‌شود، به وجود آمده است. اضافه کردن بحث فضای نزول نیز یکی از امتیازات این تفسیر است.

وی با طرح این پرسش که با وجود داشتن ده‌ها تفسیر مختلف فریقین چه لزومی داشت که این تفسیر نوشته شود؟ پاسخ داد: این سؤالی است که عموماً پرسیده می‌شود، اما حقیقت این است که این تفاسیر تنها بخش کوچکی از معارف قرآن را دربردارند و هنوز اقیانوسی از معارف ناب قرآنی دست‌نخورده باقی است؛ لذا جا دارد افراد صاحب‌نظر در هر علم دست به قلم شده و بر اساس تخصصی که دارند تفسیر قرآن با گرایش‌های مختلف را در دست بگیرند. همین‌طور به ندای درونی انسان که از تحقیق و پژوهش به هیچ وجه سیر نمی‌شود پاسخ گفته، برای فهم بیشتر مطالب علمی تلاش کند.

غربت تفسیر قرآن در بین شیعیان شبه قاره

حجت‌الاسلام بشوی بیان کرد: مطالعه تفاسیر فریقین تشنگی مرا کم نکرد، بلکه هر چه مطالعه می‌کردم احساس تشنگی بیشتر حس می‌شد، مع‌الأسف در حوزه دینی ما وضعیت رضایت‌بخش نیست. قرآن کریم ده‌ها مرتبه، نه تنها مسلمانان بلکه همه انسان‌ها را به تفکر، تعقل، تدبر و تفقه در آیات، پیام‌ها، قصه‌ها و نکات فراوان دیگر قرآنی دعوت کرده است.

محقق و پژوهشگر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: حوزه اهل سنت نسبت به حوزه شیعه در مورد تفسیر قرآن کارهایی بیشتر انجام داده است. این کارها قابل تحسین است، ولی کافی نیست. تفسیر قرآن در جامعه شیعه در شبه‌قاره هند از غربت بیشتری رنج می‌برد؛ لذا بر خود لازم دانستم که با وجود برخی کمبودی‌های علمی به این کار مهم بپردازم و در مهجوریت‌زدایی از چهره قرآن سهیم باشم. البته تفسیر دیگر بنده درباره آیه هفت سوره بیّنه، به نام «پیشینه شیعه در قرآن از منظر فریقین» طی شش ماه به چاپ دوم رسید.

وی ادامه داد: از اصول حاکم بر این تفسیر، سیاست احترام به مذاهب اسلامی است. قرآن به وحدت اسلامی دستور می‌دهد؛ لذا لازم است که کمال سعی را در ایجاد هم‌آهنگی فکری جهان اسلام به کار گیریم و از اختلاف و توهین به دیگر برادران مسلمان بپرهیزیم.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه این تفسیر برای اولین بار تطبیقی و به صورت پژوهشی تدوین شده است، گفت: تفسیر تطبیقی قرآن کریم، یکی از مباحث بسیار مهم و جدید در علوم تفسیری به‌ حساب می‌آید و نقش بسیار مهمی را در کشف قوانین سرنوشت‌ساز جامعه به عهده دارد؛ لذا این یک کار نو و ابتکاری در جهان اسلام به شمار می‌رود؛ لذا ضرورت نوشتن چنین تفسیری راه بسیاری از تفسیرها را خواهد بست.

وی افزود: نگاه نقادانه به تفسیرهای موجود امکان فهم بهتر به انسان می‌دهد. باید با روش اجتهاد به دنبال مباحث تفسیری رفت، لذا باید در تولید علم و گسترش علوم تفسیری سهیم باشیم. با توجه به برخی خلأ‌ها در تفاسیر موجود، نواقص کار، لزوم فهم بهتر و گسترش مفاهیم قرآنی در سطح جهانی، کشف قوانین اجتماعی و تطبیق آیات بر مصادیق جدید احتیاج به تفسیر تطبیقی را بیش از پیش نمایان کرده است. با توجه به فرازمانی و فرامکانی بودن قرآن کریم، تدبر در آیات قرآن کریم، بررسی روایات سبب نزول و شأن نزول فریقین با روش نو، کمک شایانی در کشف معانی و مفاهیم قرآنی خواهد کرد.

حجت‌الاسلام بشوی به دیگر ویژگی‌های این تفسیر گرانسنگ اشاره کرد و گفت: این تفسیر توجه ویژه به مباحث روز و مبتلابه جامعه، از حیث اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خواهد داشت؛ پرهیز از تکرار، اضافه‌گویی، سخن بدون مدرک و تنش‌آفرین از سیاست‌های راهبردی این تفسیر است.

وی ادامه داد: الگوگیری و مدل‌سازی داستان‌ها، ضرب‌المثل‌های قرآنی برای جامعه امروزی و کاربرد آن‌ها برای جامعه امروزی و سعی در اسلامی‌سازی جوامع و معرفی سبک زندگی قرآنی برای نسل امروزی از ویژگی این تفسیر است. به خاطر رهایی خواننده از سردرگمی و رسیدن به پیام الهی، تفسیر سوره مبارکه کوثر طبق مراحل «ترجمه آیات»، «فضای نزول»، «سبب نزول»، «بررسی تطبیقی روایات فریقین»، «تفسیر آیات» و «درس زندگی» صورت گرفته است.

یادآور می‌شود، این تفسیر مقدمه‌ای از شخصیت‌های صاحب‌نظر و اساتید ممتاز حوزه و دانشگاه از جمله حجج اسلام احمد عابدی و محمدعلی رضایی اصفهانی را به همراه دارد.

شایان ذکر است، تاکنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب و مقاله علمی حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمد یعقوب بشوی به زبان‌های اردو، فارسی، عربی، انگلیسی، بنگالی، فرانسوی، آذری، برمی، تاجکی، هندی، هوسا، پشتو، سندی، تایلندی ترجمه شده، چاپ و در حال چاپ است. همچنین در این مراسم، نمایندگانی از مجامع و احزاب مذهبی پاکستانی مقیم در حوزه علمیه قم و تعدادی از اساتید و پژوهشگران المصطفی(ص)، حضور داشتند.