مسئولان در اشاعه فرهنگ قرآنی وحدت رویه ندارند / نیازمند شبکه‌سازی هستیم
فعال قرآنی استان قم با اشاره به اینکه مسئولان اشاعه و ترویج فرهنگ قرآنی را به‌صورت جدی دنبال نکرده و در این مسئله وحدت رویه ندارند، گفت: متأسفانه تعدادی از مسئولان مبانی ترویج و فرهنگ‌سازی قرآن کریم را نمی‌دانند و عده‌ای دیگر نیز از این مسئله خبر دارند و به‌صورت جدی آن را پیگیری نمی‌کنند. فرهنگ‌سازی قرآن نیاز به شبکه‌سازی و مهندسی دارد که این مسئله باید از سوی مسئولان پیگیری شود.
مهدی علم‌خواه، فعال قرآنی استان قم در گفت‌وگو با ایکنا از قم با اشاره به تمایل قاریان و مادحین به‌سوی موسیقی، گفت: این مسئله که برخی از قاریان میل به موسیقی یا تواشیح دارند دو موضوع جدا از هم است. موسیقی و به‌طور کلی نت‌های موسیقی در قرائت هم وجود دارد و به آن توجه شده و از نظر زیربنایی در قرائت هم از نت‌های موسیقی استفاده می‌شود، به همین دلیل در زمان گذشته بسیاری از خوانندگان مشهور مصری جزو افراد بزرگ در تلاوت مجلسی بودند. امروز هم اگر کسی می‌خواهد بین موسیقی و قرائت پیوند ایجاد کند با تقلید از قاریان مصری تا حد بسیار زیادی می‌تواند در این زمینه موفق باشد.
وی ادامه داد: اینکه برخی از قاریان به سراغ تواشیح می‌روند می‌تواند به این دلیل باشد که کرسی‌های تلاوت روح این افراد را از نظر موسیقیایی ارضا نمی‌کند، به همین دلیل حواشی که اشتراکاتی با قرائت و موسیقی دارد این افراد را به خود جذب می‌کند؛ اگر استفاده از موسیقی توسط قاریان و مداحان به‌صورت درست و زیر نظر اساتید باشد هیچ ایرادی ندارد.
برنامه‌ریزی برای ارتقای فرهنگ قرآن فقط از طریق مسابقه حاصل نمی‌شود
علم‌خواه در پاسخ به این پرسش که با توجه به وجود تعداد زیادی مؤسسات قرآنی در سطح جامعه و برگزاری مسابقات مختلف، چرا قرآن در زندگی مردم و جامعه نقش پر رنگی ندارد، بیان کرد: این مسابقات باید جهت‌دار باشند تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند و به ارتقای فرهنگ قرآنی کمک شود؛ اگر این اتفاق نیفتد فقط تعداد خاصی از افراد در این مسابقات شرکت می‌کنند و به یک بعد از ابعاد مختلف قرآن توجه می‌شود.
این قاری قرآن کریم گفت: باید به این نکته توجه شود که برنامه‌ریزی برای ارتقای فرهنگ قرآن فقط از طریق مسابقه حاصل نمی‌شود بلکه باید در بخش‌های دیگر به خصوص آموزش قوی‌تر عمل کرد، در کمرنگ بودن نقش قرآن در زندگی و جامعه هم مردم و هم مسئولان مقصر هستند.
مردم باید بخواهند تا قرآن کالای معنوی سبد نیازهای روزانه آنان باشد
استاد مرکز قرآن و حدیث حرم بانوی کرامت اضافه کرد: مردم اگر بخواهند کاری را انجام دهند به راحتی می‌توانند مثلاً مردم می‌خواهند که مجالس عزاداری سیدالشهدا(ع) یا مجالس ترتیل‌خوانی قرآن کریم در ماه رمضان برگزار شود، این امر بدون برنامه‌ریزی و دخالت دولت هر سال با شکوه هرچه بیشتر برگزار می‌شود؛ پس باید مردم بخواهند تا قرآن به‌صورت یک فرهنگ در رسانه و سطح جامعه توسط مسئولان عرضه شود. یکی از مسائل مهم همین خواستن مردم است، چراکه اگر مردم یک هزارم فرهنگ اربعین برای ترویج فرهنگ قرآنی به تکاپو بیفتند و اهمیت نیاز به قرآن را درک کنند شاید بتوانیم به نقطه مطلوب نزدیک شویم.
علم‌خواه تصریح کرد: قرآن به‌عنوان یک کالای معنوی در سبد نیازهای مردم نیست و مردم نسبت به آن بی‌تفاوت هستند و باید از همان کودکی این نیاز را در فرزندان خود ایجاد کنند، یعنی به‌صورت غیر مستقیم از همان کودکی آموزش قرآن را شروع کرده و به‌عنوان مثال از همان یک سالگی گوش فرزندان ما باید به شنیدن قرآن عادت کند، چراکه ویترین و شیرینی قرآن تلاوت است و اعجاز قرآن را با همین تلاوت می‌توان دید.
وی با اشاره به اینکه قاریان قرآن هم در تربیت شاگردان خود باید روی مسئله ترویج قرآن تأکید و توجه داشته باشند، در واقع بیشتر بار فرهنگ‌سازی بر روی دوش افراد قرآنی است، ادامه داد: حوزه علمیه و علمای حوزه هم در فرهنگ‌سازی قرآن کریم نقش خاص خود را دارند و باید روی این مسئله بیشتر کار کنند و ما شاهد جلسات انس با قرآن از سوی علمای حوزه علمیه باشیم. مورد بعدی رسانه‌ها و مسئولان هستند که به اندازه کافی برای فرهنگ‌سازی قرآن کریم کار نکرده‌اند، گرچه در شبکه قرآن به‌عنوان یک نمونه بارز کارهای خوبی صورت گرفته است و وجود یک شبکه تلویزیونی که به‌صورت خاص در حوزه قرآن کار می‌کند لازم است، اما این مسئله نباید باعث شود که دیگر شبکه‌ها خود را کنار بکشند و خود را از کار کردن در حوزه قرآن مبرا بدانند. به‌عنوان مثال در ماه محرم همه شبکه‌ها روزانه حداقل یک ساعت برنامه برای سوگواری اهل بیت(ع) پخش می‌کنند، باید برای قرآن هم به همین صورت روزانه برنامه‌ای در شبکه‌های مختلف وجود داشته باشد.
این فعال قرآنی افزود: متأسفانه تعدادی از مسئولان مبانی ترویج و فرهنگ‌سازی قرآن کریم را نمی‌دانند و عده‌ای دیگر نیز از این مسئله خبر دارند، اما به‌صورت جدی آن را پیگیری نمی‌کنند. فرهنگ‌سازی قرآن نیاز به شبکه‌سازی و مهندسی دارد که این مسئله باید توسط مسئولان پیگیری شود.
اهمیت ارتباط میان مؤسسات قرآن و مدارس
این استاد قرآن ادامه داد: یکی از مسائل مهم در زمینه شبکه‌سازی قرآنی، هماهنگی و ارتباط میان مؤسسات قرآنی ویژه فعالیت تخصصی در زمینه قرآن و مدارس است؛ متأسفانه در جامعه بین مسئولان وحدت رویه در ترویج فرهنگ قرآنی وجود ندارد و هر کدام از مسئولان در راستای ترویج فرهنگ قرآنی نظری دارند.
وی بیان کرد: در مدارس ما نیز مشکلات زیادی در زمینه آموزش قرآن وجود دارد و بسیاری از معلمان ما حتی در قرائت ساده قرآن ضعیف عمل می‌کنند؛ حتی آموزش قرآن در دانشگاه‌ها هم ساختاری ندارد و گاهی اوقات اساتید کیلویی نمره می‌دهند که نتیجه آن می‌شود یک نسل ضعیف در زمینه قرآن.
این فعال قرآنی استان قم بیان کرد: به‌عنوان مثال ما بارها از آموزش و پرورش قم درخواست کردیم که دانش‌آموزان فعال قرآنی خود را به مرکز قرآن و حدیث حرم مطهر معرفی کند تا به‌صورت ویژه برای این دانش‌آموزان سرمایه‌گذاری شود و آموزش واقعی و پایه را به‌صورت تخصصی فرا بگیرند، اما این مهم هنوز تحقق نیافته است و بسیاری از فعالان قرآنی از ترویج قرآن میان دانش‌آموزان ناامید شده‌اند چون گوش شنوایی نیست.
علم‌خواه با تأکید بر اینکه جامعه قرآنی هم باید دیوار انحصار دور خود نکشند و در بطن جامعه حضور داشته باشند تا به ترویج فرهنگ قرآنی کمک کنند، گفت: البته خیلی از اوقات فعالان قرآنی فرصت کافی ندارند یا از نظر مالی حمایت نمی‌شوند تا ایده‌های خود را به عرصه عمل برسانند.
به قاریان نوجوان و جوانان فرصت داده شود
استاد مرکز قرآن و حدیث حرم مطهر بانوی کرامت در بخش پایانی سخنانش با اشاره به اینکه گاهی گفته می‌شود قاریانی که در برنامه‌های بزرگ و مهم تلویزیون به قرائت قرآن می پردازند، در تلفظ دچار غلط هستند، گفت: معمولاً در این‌گونه برنامه‌ها از قاریان بزرگ و با سابقه استفاده می‌شود پس این غلط‌ها ناخواسته است، چراکه برای انتخاب قاری حساسیت‌های بسیاری وجود دارد. پیشنهاد من این است که از قاریان مختلف در این برنامه‌ها استفاده شود و سعی کنند قاریان را از بین افراد نوجوان و جوان انتخاب کنند و به این جوانان نیز فرصت داده شود، چراکه این کار به فرهنگ‌سازی و جذابیت بخشیدن به قرآن هم تا حد زیادی کمک می‌کند؛ هم‌چنین بروز اشتباه از سوی یک پیشکسوت قرآنی برای مردم و جامعه قرآنی سخت‌تر از پذیرش اشتباه یک قاری نوجوان یا جوان است.
گفت‌وگو از سعیده‌سادات سیدجوادی
انتهای پیام
