علامه حکیمی ادبیات را در راستای ایدئولوژی الهی می‌دانست

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، یوسف بینا، پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی و اندیشه، در مراسم بزرگداشت علامه محمدرضا حکیمی که شامگاه گذشته، سوم شهریورماه در فرهنگسرای جهاددانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد، با اشاره به اینکه ادبیات مدنظر استاد حکیمی ادبیاتی است که هم متعهد است و هم اسلامی، اظهار کرد: طبق تعریف فرهنگ‌های ادبی ادبیات متعهد ادبیاتی است که در قالب شعر، داستان یا نمایشنامه از یک دیدگاه اخلاقی، سیاسی یا اجتماعی و مذهبی دفاع کند. استاد حکیمی نیز که عالی‌ترین سطح اخلاق، سیاست و جامعه‌شناسی را در آموزه‌های اسلام و حکومت معصوم می‌بیند، وقتی دو صفت متعهد و اسلامی را برای ادبیات به کار می‌برد، برای آن دو نمادی یگانه قائل است. بنابراین از نظر استاد حکیمی ادبیات باید متعهد باشد و تعهد نیز باید در بالاترین جایگاه ارزش‌ها قرار گیرد.

وی افزود: ادبیات متعهد به نوعی با آرمان‌گرایی پیوند خورده است و شاعران و نویسندگان این حوزه، نه فقط عالی‌ترین نوع ادبیات را ادبیات آرمان‌گرا می‌دانند، بلکه آرمان را لازمه هر شکل ادبی به شمار می‌آورند؛ به شکلی که ادبیات بدون آرمان را به صراحت بی‌ارزش و پوچ شمرده‌اند.  استاد حکیمی نیز که آرمانی جز تحقق حاکمیت اسلام و آرمان‌شهر مهدوی برای تحقق عدالت ندارد، به تصریح مطالعه ادبیات را کاری در راستای پاسداری از فرهنگ انسانی اسلام و نقل و نشر مسلک فکری اسلامی و جهان‌بینی قرآنی و ایدئولوژی الهی می‌داند.

این پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی و اندیشه تصریح کرد: استاد حکیمی می‌گوید به هیچ فرهنگ، جهان‌بینی، مسلک اعتقادی، نظام سیاسی، حرکت اصلاحی و تحول آزادی‌بخشی بدون داشتن ادبیات نمی‌توان خدمت کرد و کسی که در سازمان مسلکی هویت ادبی نداشته باشد، هویت فرهنگی ندارد و کسی که هویت فرهنگی نداشته باشد، هویت مسلکی ندارد و هر فکر، اندیشه و مکتبی که از ادبیات غنی‌تر برخوردار باشد، پیروزی بیشتری کسب می‌کند.

عقل‌ستیزی در نوشته‌های حکیمی وجود ندارد

حجت‌السلام مهدی مهریزی، پژوهشگر دینی نیز در ادامه این مراسم درباره علامه حکیمی بیان کرد: حکیمی مبارزی بود که نه دین را برای دین، نه روحانیت را برای روحانیت و نه حکومت را برای حکومت می‌دانست و همین نقطه قابل توجهی در زندگی اوست.

وی با بیان اینکه حکیمی معتقد بود که این سه اصل زمانی مقدس است که به نتیجه برسد، افزود: خط قرمز استاد حکیمی عدالت و اخلاق بود. او معتقد بود دینی که به  عدالت و اخلاق منتهی شود، روحانیتی که عدالت و اخلاق را محقق کند و حکومتی که به این عدالت منجر شود مقدس است.

این پژوهشگر دینی با اشاره به کتاب الحیات که در بخش دین شناسی حاصل کار فکری استاد حکیمی است، تصریح کرد: اگر الحیات را با سایر کتاب‌های این حوزه مقایسه کنیم، متوجه خواهیم شد که او دین را از نگاه کارکردی دیده‌ است. حکیمی زمانی که به انبیا پرداخته بود، به جای اشاره کردن به عصمت و صفاتشان، رسالتشان را بیان کرد. با توجه به اینکه پیامبران رسول و پیک هستند، در رسالت، مبدا و مقصد یعنی خدا و انسان مهم است و حکیمی دنبال این بود که این موضوع محقق شود.

مهریزی خاطرنشان کرد: در نوشته‌های علامه حکیمی هیچ‌گونه عقل‌ستیزی، خرافه‌گستری و عداوت‌پراکنی دیده نمی‌شود، چراکه او مبنایش همیشه عدالت و اخلاق بود.