حق تالیف و کسب مجوز دو چالش بزرگ مرکز نورند

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین بهرامی، مدیر مرکز کامپیوتری علوم اسلامی(نور) 28 مهر در مراسم رونمایی از نسخه سوم نرم‌افزار نورالسیره که در این مرکز برگزار شد، گفت: در مرکز نور با چالش مهمی یعنی حق تالیف و کسب مجوز برای ارائه اطلاعات مواجه هستیم. البته برخی مراکز مجوز به ما داده‌اند تا آثار آنها را منتشر کنیم و تاکنون بیش از سه هزار اجازه‌نامه از شخصیت‌ها، استادان حوزه و دانشگاه و مجموعه‌ها گرفته شده است.

وی افزود: ولی هر مقدار که از کتب قرآنی و حدیثی فاصله می‌گیریم و به فضای علوم انسانی و نوپدید نزدیک می‌شویم چالش ما برای کسب مجوز مالکیت معنوی هم بیشتر می‌شود از جمله برای تاریخ ایران چقدر درگیر مسائل مالکیت معنوی بودیم مثلا قریب به ده سال است که اثری تولید شده ولی منتظر مساعدت یک نویسنده و ناشر هستیم تا آن مجموعه تکمیل شود.

بهرامی تصریح کرد: امروز فضای پژوهش در علوم انسانی و اسلامی به سمت دیجیتال حرکت می‌کند و هر اثری که در این قالب عرضه نشود از چشم بسیاری از پژوهشگران مورد غفلت قرار خواهد گرفت.

وی تاکید کرد: تلاش ما برای در دسترس قرار دادن بیشتر و بهتر منابع پژوهشی تنوع بیشتری یافته است که از جمله توجه به بحث نورلایو در کنار نورمگز است که برای آن چشم‌انداز میلیونی تعریف کرده‌ایم.

بارگزاری 200 هزار پایان‌نامه

بهرامی بیان کرد: سال قبل با مساعدت آقای جعفریان و برخی مؤسسات قریب به 200 هزار پایان‌نامه در مسیر ورود اطلاعات هستند و یا در پایگاه قرار داده شده‌اند و با مساعدت آیت‌الله اعرافی برای پایان‌نامه حوزوی هم همین برنامه اجرا خواهد شد و امیدوارم شاهد تحول در این عرصه باشیم.

وی افزود: با وزارت ارشاد و خانه کتاب در عرصه نسخ خطی رایزنی شده و اگر کار وب‌سایت آقابزرگ احیاء نشود کار نسخ خطی را شروع خواهیم کرد تا به صورت برخط در اختیار محققان قرار بگیرد.

بهرامی با بیان اینکه دغدغه پژوهشگران باید علوم اسلامی دیجیتال باشد، اضافه کرد: سلسله نشست‌هایی در زمینه علوم انسانی و اسلامی دیجیتال برگزار خواهیم کرد و یک مجله با عنوان علوم انسانی و اسلامی دیجیتال هم در دست نشر داریم. هدف ما در این نشست‌ها این است که مراکز پژوهشی را با دیجیتال درگیر کنیم و در عمل کمک کار ما باشند.

وی افزود: متاسفانه اکنون کارهای دیجتیال در ارتقاء پژوهشی یک محقق نقشی ندارد زیرا ساختار ارتقاء مبتنی بر مقالات علمی پژوهشی است و از این جهت باید تغییراتی ایجاد شود.

1425 عنوان کتاب در نرم‌افزار سیره نور

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رحیمی‌ثابت، مدیر گروه تاریخ مرکز کامپیوتری علوم اسلامی(نور) گفت: این نسخه، نسخه به روزشده نرم‌افزار سیره 2 هست و بعد از اینکه به یک بلوغ نسبی در تولید نرم‌افزارهای تاریخی رسیدیم و با توجه به بازخورد از مخاطبان اقدام به طراحی و تولید نرم‌افزار سیره 3 کردیم.

وی با بیان اینکه این نرم‌افزار در حقیقت تجمیعی از مجموعه نرم‌افزارهای قبلی است و مخاطب از مراجعه به آن بی نیاز خواهد شد، اظهار کرد: این نرم‌افزار خلاصه و عصاره‌ای از مهمترین منابعی است که در نرم‌افزارهای گذشته وجود داشت و اطلاعات جدیدی هم به آن افزوده شده است و کاربران با مراجعه به آن می‌توانند اطمینان خاطر از تحقیق خود پیدا کنند.

مدیر گروه تاریخ مرکز نور اضافه کرد: این نرم‌افزار هزار و 425 عنوان در سه هزار و 336 جلد کتاب را در خود دارد که در مقایسه با نرم‌افزار دو، رشد 17 برابری دارد و سعی شده در هشت دامنه اصلی و 80 زیرموضوع جمع‌آوری شود. مثلا تاریخ ایران و اسلام و جغرافیای جهان اسلام هرکدام با زیرموضوعات خودش آمده است.

وی اضافه کرد: حدود 70 عنوان از منابع هم شامل کتاب پیوندخورده و ترجمه هست که مرکز توانسته اجازه استفاده از آن را بگیرد و در مجموع منبع بی نظیری از مجموعه منابع تاریخی است که به صورت یکجا به مخاطب عرضه شده است.

160 هزار نمایه

رحیمی ثابت، افزود: بخش دیگری که کاربرپسندانه‌تر شده سیره‌نامه برگرفته از هفت منبع اصلی تاریخی است. بیش از 160 هزار نمایه و مفهوم تاریخی در ده عنوان اصلی و 72 عنوان فرعی در این نرم‌افزار دسته‌بندی شده است.

رحیمی‌ ثابت گفت: همچنین بخش تبارنامه یا درختی انساب بر اساس کتاب انساب سمعانی بارگزاری شده و بیش از 14 هزار شخصیت تاریخی از قبایل عرب در آنجا معرفی شده است و اطلاعات خوبی در مورد شجره انساب سادات در اختیار محقق قرار می‌دهد. البته بخش‌های جست‌وجو و مشابهت‌یابی، آیات  در کتب هم از دیگر شاخصه‌های این نرم‌افزار است.