ماه مبارک رمضان فرصت مهمی برای مطالعات معنوی است

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد در جلسه ۲۲۳ از درس خارج فقه القضا اظهار کرد: در آستانه تعطیلات سال جدید و حلول ماه مبارک رمضان قرار داریم، از این رو خطاب به طلاب جوان، مدرسین و روحانیت پیرامون استفاده از این تعطیلات، مطالبی را بیان می‌کنیم.

عضو شورای انقلاب فرهنگی افزود: به خصوص طلاب بدانند تعطیلات یک فرصت است و از تعطیلات باید به احسن الوجه در جهت تعلم و رشد علمی و تحصیل تقوای الهی و تهذیب نفس استفاده کنند.

وی تصریح کرد: بزرگان ما از ایام تعطیلات در طول سال و تعطیلات مناسبتی مانند محرم و رمضان و یا تابستان بهره‌ها می بردند و برخی از دروسی که نمی‌شد در طول سال آن را به شاگردان ارائه کنند، این دروس را  به برخی از خواص از شاگردان خود در ایام تعطیل ارائه می کردند.

آیت‌الله رشاد همچنین در مورد بهره‌گیری از فرصت‌های تعطیل به بهترین نحو بیان کرد: این علما برخی از کارهای علمی که به زمان بسیط و مبسوطی نیاز داشت و باید در آن تمرکز پیدا می کردند تا کار به سرانجام برسد و در خلال ایام تحصیلی میسور و میسر نبود، در ایام تعطیل انجام می‌دادند.

وی ادامه داد: همچنین برخی از امور بزرگ به مثابه مقدمه ایام تعطیل و از باب اینکه در ایام تعطیل از آن بهره می‌گرفتند در سفر و حضر انجام می‌دادند، مثلا نقل است صاحب جواهر یادداشت‌هایی از فقه داشت و در سفر همراه خود می‌برد تا از آن استفاده کند.

رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این باره عنوان کرد: اگر کتب و کتابخانه را نمی‌شد حمل و نقل کرد، ایشان ابتدا به عنوان یادداشت‌برداری از ابواب فقهی، کارهای جواهر را انجام می‌داده است و اگر سفری پیش می‌آمد در سفر نیز این یادداشت‌ها را همراه خود حمل می‌کرد که بعدها به کار عظیمی چون دایره المعارف متقن و محکم و مباهات کردنی جَواهرُ الکَلام فی شَرحِ شَرایعِ الاسلام منتهی شد.

عضو شورای انقلاب فرهنگی اظهارکرد: عرض این است که ایام تعطیل فرصت مهمی است و بسیاری از امور و شئون ارزشمند علمی و معرفتی و معنوی که در ایام تحصیل به دلیل اشتغال روزمره درسی ممکن نمی‌شود را در ایام غیر درسی باید آن را انجام داد.

وی گفت: در حقیقت اگر تعلیم از طرف اساتید تعطیل است تعلیم از طرف طلاب تعطیل نیست و اگر تعلیم تعطیل باشد، احیانا تربیت و تزکیه و تهذیب نفس تعطیل نیست.

تعطیلات به معنای اتلاف وقت نیست

آیت‌الله رشاد افزود: تعطیل به معنای انبطال نیست و اگر درس را تعطیل کنیم به این معنا باشد که اوقات ما به انبطال و اتلاف بگذرد و عمر را تلف کنیم، در ایام تعطیل نیز می‌شود طلبه مطالعاتی که لازم است را انجام دهد و در حوزه‌های غیر درسی در این ایام به برنامه‌ریزی بپردازد.

وی اظهار کرد: در این ایام سال جدید که ده یا بیست روز تا یک ماه وقت و فرصت طلبه آزاد است و می‌تواند مطالب اساسی را مطالعه کند و در موضوعی تحقیق کند، نباید فرصت را از دست بدهد.

وی همچنین در این توصیه‌ها خطاب به طلاب افزود: طلبه می‌تواند در این ایام تعطیل و این فرصت به دست آمده به نگارش مقاله و رساله بپردازد و دروس را بازخوانی و مرور کند، وگرنه علم و مطالب فرار و فراموش شدنی است و در این باره از بزرگان نیز نقل شده وقتی پنج شنبه و جمعه تعطیل می شد و شنبه سر درس می آمدند بر مرور دروس و بازخوانی تاکید داشتند.

رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: اینکه چند روز تعطیل می‌شود به معنای اتلاف وقت نیست و اوقات مان را نباید به بیهودگی بگذرانیم، برعکس باید فرصت‌ها را مغتنم شمرد و کارهای لازم را که نیاز به وقت مبسوط و بسیط دارد انجام دهیم.

فرصت مطالعات معنوی

وی در خصوص ایام ماه مبارک رمضان نیز تصریح کرد: این ایام، فرصت مهمی برای مطالعات معنوی است، اگر کسی بنا بگذارد در ماه مبارک رمضان تلاوت قرآن کند که انشالله همه ما مقید به آن هستیم به این سنت و رویه و از فضیلت این ماه باید استفاده کنیم.

آیت‌الله رشاد افزود: امسال ماه مبارک رمضان با ایام تعطیلات عید توام شده است و درست همان ایامی که تعطیلات رسمی شروع می شود، ماه مبارک رمضان نیز آغاز می‌گردد، بنا را بگذاریم از جمله کارهایی که در این ماه انجام دهیم، خاصه اگر موفق نیستیم به تبلیغ و عزیمت به مناطق دوردست برای تبلیغ و جهاد تبیین برویم در این فاصله یک ماه بر یک مطالعه معینی تمرکز کنیم .

وی در این خصوص بیان کرد: برای نمونه می شود ظرف یک ماه، یک دور به سرعت یک تفسیر را مطالعه کرد؛ اینکه بناست روزی مثلا یک جزء را تلاوت کنیم، این یک جزء را صرفا به تلاوت متن نپردازیم، بلکه با تدبر و مراجعه به تفسیر این آیات تلاوت شود.

قرائت همراه با تدبر و تفسیر

رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) همچنین یادآوری کرد: اصولا بهتر است در تلاوت قرآن کریم از قران‌هایی بهره گرفت که همراه با تفاسیر است که در این زمینه قرآن‌های فشرده تفاسیر نیز وجود دارد که بسیار خلاصه است و می‌توان به آیات و تفاسیر مراجعه کرد.

وی اظهار کرد: می‌توان بنا را بگذاریم جوان‌هایی که خیلی تسلط بر مطالعه تفاسیر فنی و عربی ندارند از تفسیرهای روان و فارسی که وجود دارد، بهره بگیرند، از جمله تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی که ظاهرا خلاصه‌ای از آن تهیه شده است خود تفسیری نمونه برای جوانان مبتدی است و یا خلاصه‌های دیگر را مرور کنیم و یک دور قران را به همراه تفسیر بخوانیم؛چرا که اثر معرفتی و معنوی است و اثر وضعی روحی در انسان دارد.

آیت الله رشاد گفت: باید از فرصت ماه مبارک رمضان برای خودسازی و دگرسازی بهره‌برداری کنیم، رسول خدا تمام یک ماه رمضان را تقریبا طبق روایات و نقل تاریخی، کارهایشان را تعطیل و در ایامی که احیانا به حرام می رفتند ارتباطاتشان با جامعه قطع می کردند و در آن ایام بر عبادت مترکز می شدند.

وی افزود: شخصیت عظیمی چون رسول خدا زمانی که چنین موقعیتی و برنامه ای داشت، ارتباطات را کم می‌کردند و بر عبادت و تهجد و قیام شبانه و صیام روزانه تمرکز داشتند، ما که قطعا بسیار محاجیم از فرصت ماه رمضان برای خودسازی و برای دگرسازی استفاده کنیم، چرا که دگرسازی در خودسازی تاثیر دارد.

رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: خودسازی و دگرسازی به دو جهت اهمیت زیادی دارد، یکی اینکه آن چه خود به دیگران توصیه می کنیم فکر می کنیم خودمان نیز باید به آن عمل کنیم وگرنه اثری ندارد، علاوه بر اینکه وقتی در تهذیب دیگران می کوشیم، خدای متعال این عنایت را می‌کند که ما نیز متاثر شویم و از برکت این خدمت به دیگران ما را نیز برخوردار می‌نماید و احیانا در مقام تهذیب و تقوا پیشرفت می‌کنیم.

فرصت توشه‌برداری یکسال

وی در ادامه بیان کرد: ماه مبارک رمضان در حقیقت ماهی است که در آن، می‌توانیم برای یک سال توشه برگیریم بلکه برای یک عمر از این ماه باید استفاده کنیم و لیالی قدر برای این است که عمر خود را بلکه تاریخ‌ خودمان را بسازیم.

آیت الله رشاد با بیان اینکه شب قدر، شب قدر و تقدیر است اظهار کرد: شب قدر برای تقدیر یک سال و یک عمر نیست، بلکه می توانیم در شبهای قدر، تقدیر تاریخ را از خدای متعال بخواهیم و خداوند تاریخ را به نفع مسلمانان رقم بزند و برای حل معضلات کشور و معضلات نظام و معضلات شیعه و جبهه مقاومت و حل معضلات امت مسلمان و مستضعفین در جهان دعا کنیم.

وی اظهار کرد: گاهی خدای متعال به دعای یک نفر یک تاریخ را به نحو دیگری رقم می‌زند، ما در قدرت و قوت و علل معنوی و باطنی اعتقاد داریم که الی البالطنی و الی المعنوی و الی الملکوتی از یک قدرت و قوت و تاثیر فوق العاده‌ای برخوردار است ومی شود که به یک دعا، یک مرتبه تاریخ چرخش کند، از این رو بیاییم دعا کنیم و با اولیای الهی انس داشته باشیم.

عضو شورای انقلاب فرهنگی تصریح کرد: فرصت فوق العاده ای است که طلاب و اساتید معزز از آن استفاده کنند و مردم عزیز و جوان‌ها از آن بهره بگیرند و جوانهایی که جبهه ها را اداره کردند و در مواقع خطر، سینه سپر می کنند و جوان هایی که در ایام خاص مانند ایام اعتکاف، سه روز در مسجد مستقر می‌شوند تا حظ ببرند، این جوان‌های عزیز بدانند شرف و ارزش ماه رمضان از همه ایام بالاتر است.

وی در مورد جایگاه ماه مبارک رمضان گفت: اگر بخواهند شب نیمه شعبان را تشبیه کنند می‌گویند مثل شب قدر است، یعنی اصل، شب قدر است، اینکه ما سه روز در مسجدی مستقر می شویم و اعتکاف می‌کنیم و روزه می گیریم، پس در این سی روز بلکه جایگاهی بالاتر است، جوان‌ها و مخصوصا طلاب از این فرصت استفاده کنند.

آیت الله رشاد افزود: وظیفه ذاتی و تکلیف ما اساتید و طلاب و روحانیون و تکلیف اصلی ما این است که خودساخته باشیم و دگر ساز باشیم و مردم را به اخلاق دعوت کنیم و خود نیز متخلق باشیم و دیگران را به تهذیب دعوت کنیم و خود مهذب باشیم و در تهذیب خود بکوشیم و معنویت جامعه را ارتقا بدهیم.

معضل معنویت

وی بیان کرد: امروز به شدت از جهت معنویت، احساس خلا می‌کنیم، آن چه در آشوب‌های پاییزی رخ داد کاملا نشان داد که ما بیش از هر چیزی معضل فرهنگی داریم و در معضلات فرهنگی بیش از هر نقطه‌ای و هر حیثی معضل معنویت وجود دارد و باید برای ارتقای معنویت تلاش کرد.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه تهران عنوان کرد: از برکات و آثار جهاد تبیین که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند ارتقای معنویت در جامعه است، جهاد تبیین یک تکلیف دینی و ملی برای همه طلاب است تا جامعه را آگاه کنیم، بسیاری از بدحجابی‌ها به دلیل عدم آگاهی از احکام دین و اثرات حجاب و عفاف است و باید در این باره جهاد تبیین صورت بگیرد.

وی تصریح کرد: طلاب و علما و مدرسین محترم باید از فرصت ماه رمضان استفاده کنند و حقایق را به مردم منتقل کنند. ما با یک جنگ ترکیبی در اغتشاشات مواجه بودیم که وجه اصلی و قوت آن، جنگ شناختی است، دشمنان بر ذهن مردم اثر می‌گذارند و نگرش‌ها را تغییر می‌دهند.

آیت الله رشاد تاکید کرد:مساله حجاب از ضروریات دین است و در این باره تردیدی وجود ندارد و آیات  روایات صریح قرآن کریم در این باره تاکید دارد و قطعا طلاب و روحانیت و حوزه‌های علمیه از مساله حجاب کوتاه نمی‌آیند.

وی گفت: بسیاری از همین جوانها، اعتقادات سالمی دارند و از روی جهل و ناآگاهی، چنین رویکردی پیدا کرده اند و ما وظیفه جهاد تبیین و آگاهی جامعه را داریم، اگر پیامدهای فرهنگی حجاب و عفاف تبیین شود و جوانان توجیه شوند که این پوشش و لباس، هویت ماست و ما نمی خواهیم تحت نفوذ فرهنگ بیگانه باشیم و حجاب، هویت و شخصیت زن و نماد عفت زن است بسیاری از همین بانوان کم حجاب نیز، حجاب را رعایت می کنند، اما باید طلاب و روحانیت بداند باید با منطق، روش های درست و با اخلاق  حالصانه و شجاعانه و در نظر گرفتن مصالح با این آسیب ها مواجه شویم.