تشریح راهکارهای ثبات و ماندن در مسیر امامت و ولایت

به گزارش ایکنا، علی عبدالله‌زاده، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، 30 اردیبهشت ماه در نشست علمی «راه‌کارهای ثبات بر ولایت با تکیه بر حدیث رضوی امامت» گفت: اگر ما در مسیر ولایت ثبات نداشته باشیم ولو اینکه دکترای الهیات و حدیث و علوم قرآنی هم داشته باشیم در مسیر خلاف اهل بیت(ع) گام برخواهیم داشت لذا ثبات در ولایت شاغول و معیار اعمال است.

وی بیان کرد: کتاب کافی تألیف شیخ کلینی یا محمدبن یعقوب است که در مدت 20 سال آن را نوشته و این نشان می‌دهد چقدر کتاب منظم و مرتب و محققانه است. یکی از خلفای دوره بعد از کلینی به وزیرش گفت که شما شیعیان می‌گویید بدن ائمه شما در قبر هم سالم می‌ماند؛ این وزیر پادشاه را می‌برد و قبر شیخ کلینی را باز می‌کنند و می‌بینند با اینکه دو سه قرن از وفات او می‌گذرد سالم مانده است و همه علمای امامیه او را ثقه می‌دانند.

وی افزود: شیخ کلینی در مقدمه کتابش آورده است که من این اثر را برای کسی نوشتم که می‌گوید همه شاخه‌های علم دین را می‌خواهم بدانم و از آثار صحیحی است که از اهل بیت(ع) رسیده و از سننی است که می‌توان بر طبق آن عمل کرد. شیخ کلینی در پاسخ به این درخواست فرد، این کتاب را نوشت. شیخ مفید هم این کتاب را از مفیدترین و برترین کتب حدیثی شیعه می‌‌داند و شهید اول هم معتقد است که همانند کتاب کافی در حدیث شیعه نوشته نشده است.

عبدالله‌زاده افزود: این کتاب دارای سه بخش اصول، فروع و روضه است و او از کتاب العقل و الجهل، فضل العلم و کتاب الحجه شروع کرده است؛ شروع کلینی از کتاب عقل و جهل، نشان‌دهنده گرایش مکتب امامیه در تعظیم عقل است. اینکه شیخ کلینی از تعبیر کتاب الحجه استفاده کرده است زیرا او آن را در مورد انبیاء و ائمه(ع) نوشته ولی هیچگاه نگفته است کتاب الائمه و خود این تعبیر دنیایی از حرف دارد، یعنی صحبت از امامت صحبت از حجت است و امامیه و غیرامامیه آن را قبول دارند و حجت‌بودن انبیاء هم مورد اتفاق شیعه و اهل سنت است.

وی ادامه داد: شیخ کلینی را در تحت عنوان الحجه و در تداوم بحث نبوت مطرح کرده است و علت طولانی‌شدن این اثر همین نوع دقت‌ها است تا بتواند هم منطق شیعه را ثابت و هم اهل سنت را همراه خود کند. احادیث کتاب کافی معمولاً واضح و گویاست ولی احادیث باب الحجه احادیث دشواری است.

استاد دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به حدیث رضوی امامت، تصریح کرد: این حدیث در کتاب الحجه از امام رضا(ع) در مسجد جامع مرو وارد شده و فرموده است: مردم نادانی کردند و از آرائشان دچار خدعه و مکر شدند. پیامبر به رحمت خدا نرفت مگر اینکه دین کامل شد و در آن حلال و حرام مورد نیاز مردم بیان شد تا جایی که فرمود: الیوم اکملت لکم دینکم؛ امر امامت عامل تکمیل دین است یعنی پیامبر(ص) امیرالمؤمنین را به عنوان امام بعد از خود نصب و همه چیز را برای مردم بیان کرد. هر کسی گمان کند خدا دینش را کامل نکرده است، خدا را رد کرده و هر کسی خدا را رد کند، کافر به دین او شده است. 

امامت انتصابی است

عبدالله زاده با بیان اینکه امام(ع) در این روایت اشاره فرمودند که امامت امری اختیاری نیست و از سوی خدا انتخاب می‌شود، اظهار کرد: امامت شأنی بالاتر از آن دارد که دیگران بخواهند او را انتخاب کنند؛ به تعبیر آقای قرائتی خطاب به برخی مخالفان مذهب تشیع، اگر امامت انتخابی است خودمان چرا امام زمان انتخاب نمی‌کنیم. امام در این روایت فرمودند که حضرت ابراهیم(ع) بعد از مقام خلیل‌اللهی و نبوت تازه به مقام امامت رسید. از بس حضرت ابراهیم(ع) از این مقام خوشحال شد که از خدا خواست که ذریه او هم به این مقام برسند ولی خداوند فرمود که ظالمین به این مقام نمی‌رسند؛ این روایت دو سه صفحه در کتاب الحجه کافی است.

وی با اشاره به اینکه ما چگونه می‌توانیم در ولایت اهل بیت(ع) ثابت قدم باشیم، تصریح کرد: اولین مسئله در این روایت که بر آن تأکید شده، معرفت به مقام امام و تلاش در معرفت به حق است. در توضیح معرفت گفته‌اند یعنی فرد بداند، اهل بیت(ع) امام هستند و این معرفت باید روز به روز بیشتر شود. پس اولین گام، شناخت قدر و مقام امامت است. گام دوم، این است که بعد از معرفت باید نسبت به واجبات و محرمات الهی هم ثبات قدم داشته باشیم تا به ثبات در راه ولایت برسیم. به تعبیر اهل بیت(ع) از شیعیان ما نیست کسی که در سخن بگوید شیعه هستم ولی در عمل شیعه بودن خود را ثابت نکند. بنابراین مکاتبی که فقط بر عقیده تأکید دارند و واجبات و محرمات را انجام نمی‌دهند در خط ولایت اهل بیت(ع) نیستند.

استاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: در روایت فرموده‌اند که با امامت است که حج و نماز و روزه و زکات و صدقات انسان پذیرفته است؛ یعنی مکتب امامیه دوازده امامی به همه اصول شریعت پایبند است و ولایت اهل بیت(ع) را دارد در حالی که برخی از شعبات تشیع صرفاً از اعتقاد به چند امام سخن می‌گویند و یا صرفاً بر باطن تأکید دارند و اعمال را مهم نمی‌دانند. مکتب امامیه هم جاذبه ولایت و هم اصول شریعت را دارد. تعبیر «بالامام تمام الصلوة» یعنی نماز انسان با ولایت اهل بیت(ع) تمام است.

عبدالله‌زاده اظهار کرد: راهکار دیگر ثبات در راه ولایت، تشنه‌بودن است تا انسان دنبال کسب فیض از امام برود؛ اینکه انسان برخی مواقع به مجلس ذکر می‌رود و دلچسب او نیست، زیرا سیر رفته است و با تشنگی به مجلس نرفته است؛ وقتی تشنه نباشیم اهل بیت(ع) اگر در کنار ما هم باشند، باز نخواهیم توانست از آنان فیض ببریم پس باید تشنگی کسب فیض از ایشان در وجود ما باشد یا وقتی سراغ قرآن می‌رویم با روحیه کسب معنویت و نورانیت برویم و بدانیم ما واقعاً به توسل به اهل بیت(ع) و قرائت قرآن نیاز داریم. امام علی(ع) فرمودند وقتی شدت به انتها برسد فرج حاصل خواهد شد پس احساس نیاز به امام امر لازمی برای باقی ماندن در مسیر ولایت است.