مهمترین عامل رخداد عاشورا دنیاطلبی و پول‌پرستی خواص بود
عضو هیئت علمی دانشگاه میبد با بیان اینکه آیت‌الله خامنه‌ای دنیاطلبی و عدم بصیرت را دو عامل مهم واقعه عاشورا برشمرده‌اند، تاکید کرد: ایشان با تقسیم مردم به دو گروه خواص و عوام فرموده‌اند در دوره امام حسین(ع) مشکل درون جبهه خودی ایجاد شد زیرا کسانی در شهادت امام حسین(ع) نقش ایفا کردند که ظاهرا حافظ و قاری قرآن بودند، نماز شب می‌خواندند و آداب ظاهری دین را رعایت می‌کردند.
به گزارش ایکنا، مریم‌السادات نبوی، عضو هیئت علمی دانشگاه میبد، شامگاه 27 مردادماه در نشست علمی «عاشورا، تاوان اسارت عقل و کج‌روی دین» از سلسله نشست‌های مکتب حسینی(ع) با بیان اینکه عاشورا عبرت‌هایی دارد که وقتی اسلام حاکم باشد بسیار به کار می‌آید گفت: آیت‌الله خامنه‌ای در سال 1374 به طلاب و محصلین توصیه کردند که تاریخ را با قصه اشتباه نگیرید و در آن دقت کنید زیرا تاریخ شرح حال ماست در صحنه و صفحه دیگری. لذا بررسی این مسئله مهم است که جامعه سراسر حماسه و شور و ایمان دوران پیامبر(ص) به چه وضعی رسید که همان افراد جمع شدند و فرزند پیامبر(ص) خود را به فجیع‌ترین وضع کشتند و در شهری که علی(ع) زندگی می‌کرد سر اولاد ایشان را بر نیزه کردند و چرخاندند.
وی با بیان اینکه آیت‌الله خامنه‌ای در تحلیل این حوادث از دوران پیامبر(ص) شروع کرده و فرموده‌اند فاجعه عاشورا نتیجه انحراف امت اسلامی از همان دوره است، افزود: ایشان چهار رکن از ارکان جامعه اسلامی را برشمرده و فرموده‌اند وقتی این چهار رکن منحرف شد عاشورا رقم خورد؛ اول اینکه معرفت مردم نسبت به پیامبر(ص) و حق و جامعه تغییر یافت؛ دوم عدالت‌طلبی در دوره پیامبر(ص) رو به افول رفت؛ سوم عبودیت کامل به خدا در دوران پیامبر(ص) کمرنگ شد و چهارم عشق و عاطفه جوشان نسبت به خدا، همسر و فرزند و برادران دینی و پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) کمرنگ شد و از بین رفت. این چهار رکن آنقدر مهم بود که به عنوان معجزه از آن یاد می‌شود و این چهار رکن از سوی پیامبر(ص) ایجاد شد گرچه در دوران حضور مبارکشان، نهادینه نشده بود. لذا سردمداران جهل و کفر منتظر بودند تا در فرصتی دوباره به ارزش‌های باطل دوران ماقبل اسلام برگردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه میبد تصریح کرد: انحراف مردم از خطوط ترسیم‌شده پیامبر(ص) کند و تدریجی ایجاد شد لذا ابتدا بعد از وفات پیامبر(ص) جز کنارگذاشتن امام علی(ع) تلاش بر آن بود که ظواهر احکام شرعی اسلامی رعایت شود. آیت‌الله خامنه‌ای دنیاطلبی و عدم بصیرت و تشخیص را دو عامل مهم در این انحراف برشمرده‌اند و چون تاریخ همواره تکرار می‌شود امروز هم چنین رخدادهایی ممکن است ایجاد شود. ایشان با تقسیم مردم به دو گروه خواص و عوام فرموده‌اند در دوره امام حسین(ع) مشکل در درون جبهه خودی و مثلا اهل حق ایجاد شد زیرا کسانی در شهادت امام حسین(ع) نقش ایفا کردند که ظاهرا حافظ و قاری قرآن بودند، نماز شب می‌خواندند و آداب ظاهری دین را رعایت می‌کردند.
نقش خواص در هدایت و انحراف جامعه
نبوی اضافه کرد: خواص کسانی هستند که می‌فهمند و از روی تحلیل کاری را انجام می‌دهند ولی عوام عمدتا اهل تحلیل نیستند؛ البته خواص هم دو گروه اهل حق و باطل هستند و عوام عمدتا دنبال خواص می‌روند لذا خواص مسئولیت سنگینی در جامعه بر عهده دارند و انحراف آنان موجب انحراف بسیاری از مردم می‌شود. خواص در دوره بعد از پیامبر(ص) به سمت دنیاطلبی و رفاه مادی رفتند و خلیفه دوم هم امتیازات مادی برای خواص قائل شد و مردم هم توجیهات او را پذیرفتند و تبعیض به تدریج فراگیر شد و اشرافیت و برتری در مزایای دنیوی و مادی به خاطر درخشش گذشته در جهادها و مبارزات صحابه در دوران گذشته توجیه شد.
نبوی با بیان اینکه خشت اول انحراف تفاوت بین صحابه در دریافت خراج از بیت‌المال بود، اظهار کرد: کار به جایی رسید که در دوره خلیفه سوم، صحابه پیامبر(ص) بزرگترین سرمایه‌داران این دوران شدند؛ کسانی مانند طلحه و زبیر و سعدبن ابی وقاص و ...؛ آیت‌الله خامنه‌ای با استناد به کتاب ابن اثیر شواهد متعددی از این موضوع ارائه کرده و نشان دادند میل سیری‌ناپذیر صحابه به مال دنیا و برتری‌طلبی و تمایز طبقاتی کم‌کم باعث انحراف شد و سخن از حق و عدالت به کام آنان خودش نمی‌آمد لذا مدینه در فاصله کمی بعد از وفات پیامبر(ص) تبدیل شد به مرکزی برای آوازه‌خوانی و مجالس لهو و لعب و رقاصه‌ها و ...؛ بنابراین عدالت، عبودیت و عشق به خدا رفت و ثروت‌اندوزی و دنیاطلبی جای آن را گرفت و طبیعتا در چنین فضایی سخن از خدا گفتن و ارزش‌های معنوی طرفداری ندارد و در چنین فضایی اگر امام حسین(ع) هم به مسلخ برود کسی معترض نخواهد شد.
وی افزود: سیدجعفر شهیدی در اثری در مورد عاشورا تاکید دارد که هدف بنده نوشتن تاریخ و یا مقتل نیست بلکه تلاش کرده‌ام تا چرایی رخ‌دادن عاشورا را بیان کنم و اینکه چرا این ماجرا پیش آمد. از منظر ایشان از همان زمانی که سقیفه برپا شد عدالت به مسلخ رفت زیرا افرادی علی(ع) را کنار زدند که می‌دانستند حضرت علی(ع) افضل بر آنان است؛ مادی‌گرایی رشد کرد و طبقات اقتصادی و اجتماعی ایجاد شد لذا تبعیض و بهره‌مندی نامساوی از بیت‌المال به امری هنجاری تبدیل شد؛ قریش را بر غیر قریش برتری دادند و برتری در تقوا جای خود را به برتری در نژاد و قوم و قبیله و ثروت و موقعیت و مقام داد و تا جایی پیش رفت که گفتند فقط قریشیان می‌توانند خلیفه شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه میبد اضافه کرد: خلفا سیاست‌هایی اجرا کردند که سبب شد تا اشرافیت مادی و طبقاتی با اشرافیت در قدرت هماهنگ شود و به صورت رسمی در جامعه کسی را برتر می‌دانستند که عرب باشد و در بین عرب هم قریشی باشد؛ میوه رفتن عدالت؛ اشرافیت بود و قبله فکری و روحی و مادی مردم عوض شد؛ در دوره خلیفه دوم با فتح ایران و مصر و امپراتوری روم، درآمد بیت‌المال بسیار زیاد شد و آنقدر ثروت وارد خزانه شد که خلیفه، بودجه‌بندی کرد و به هر کسی که سابقه بیشتری در جنگ‌های دوره پیامبر(ص) داشت و یا عرب بود پول بیشتری داد و نظم طبقاتی موجود را بهم ریخت؛ البته عمر تلاش کرد تا از قدرت‌گرفتن این گروه تا جایی که به ضرر او تمام شود جلوگیری کند ولی سرانجام این سیاست‌ها سبب کشته‌شدن خلیفه دوم شد و در دوره خلیفه سوم سیاست مالی کاملا تغییر یافت.
سهم دنیاطلبی و پول‌پرستی در ایجاد عاشورا
وی افزود: در دوره خلیفه سوم به زبیر 600 هزار درهم و به طلحه 200 هزار درهم بخشیدند؛ مروان بن حکم 600 هزار دینار؛ نقل شده است که وقتی زبیر مرد خانه‌ها و زمین‌های زیادی در مصر و اسکندریه و مناطق دیگر بر جا گذاشت و ماترک او 40 میلیون دینار بود و ماترک طلحه هم 30میلیون دینار. دکتر شهیدی معتقد است که دنیاطلبی و تبعیض در بودجه‌بندی خزانه بیشترین سهم را در انحرافات بعد از دوران پیامبر(ص) و ایجاد عاشورا داشت و در کربلا کسی مانند عمر سعد به طمع حکومت ری رفت و کسانی برای یک مشت سکه در قتل اباعبدالله(ع) حضور یافتند.
وی افزود: حضرت علی(ع) وقتی خلیفه شدند تلاش کردند تا این فرایند را متوقف کنند و عدالت را در تقسیم بیت‌المال و در انتخاب افراد به حکومت مناطق مختلف رعایت کنند و همین سبب شد تا سه جنگ بزرگ را در مدت کوتاهی به ایشان تحمیل کنند. از منظر سیدجعفر شهیدی، تاویل روایات و آیات قرآن و رواج مباحث کلامی در دوره بعد از پیامبر(ص) سبب شد تا صحابه به نفع خود به تاویل بپردازند که نمونه آن در جنگ صفین بود. این رویه سبب شده بود تا همه کارهای خود را با توجیه دین انجام دهند و تفکرات باطل و منافع خود را به ظواهر آیات مستند می‌کردند و از آیات قرآن، سوء استفاده داشتند.
عضو هیئت علمی دانشگاه میبد با بیان اینکه کار به جایی رسید که شهادت امام حسین(ع) و کشتن ایشان توسط خبیث‌ترین افراد را با جبرگرایی و تقدیر توجیه می‌کردند، تصریح کرد: خیلی از افراد هم گرفتار عدم بصیرت بودند و شناخت درستی از دوران پیامبر(ص) و حتی خلفا نداشتند یعنی در دوره معاویه و یزید تازه به سن بلوغ و کنشگری اجتماعی و سیاسی رسیده بودند. کسانی که در کربلا 60 ساله بودند در زمان رحلت پیامبر(ص) ده سال سن داشتند لذا تمام عمر آنان در دوره قدرت خلفا و معاویه بوده است و طبیعتا تربیت‌شده چنین جامعه‌ای بودند و نمی‌توانستند واکنش درستی نسبت به حوادث جامعه داشته باشند.
نبوی افزود: در این فضا، جای منکرات و معروفات عوض شد و مردم بیشتر ظاهرگرا بودند؛ عافیت‌طلب شدند و حوصله جنگ و جدال و اینکه تکلیف و حق چیست دغدغه آنان نبود لذا کار به جایی رسید که یزید بر مسلمین حکومت و غلبه یافت. در کربلا کسانی بودند که طرفدار حق بودند و دلبسته به دنیا هم نبودند ولی بصیرت نداشتند و زمانه را نمی‌شناختند. توانمند در انجام وظیفه هم بودند ولی به علت عدم بصیرت در تشخیص دچار خطا شدند و عدم بصیرت هم به خاطر بی‌تقوایی است و قرآن کریم هم فرموده است که فرقان به کسانی داده می‌شود که تقوا داشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه میبد در خاتمه تاکید کرد: در همان دوران قیام امام حسین(ع) کسانی بودند که شعار قیام سر دادند ولی در پای عمل لنگ زدند و توفیق نیافتند و البته برخی نرسیدند و برخی گرفتار فتنه‌ها و توطئه‌ها شدند. فضا، فضای غبارآلود و فتنه بود و بذر حرام‌خواری و آلودگی به شهوت در جامعه اسلامی رشد زیادی یافته بود لذا تنها عده اندکی که اهل تقوای خالصانه بودند توانستند نجات یابند و وارد میدان حمایت از امام حسین(ع) شدند.
انتهای پیام
