تشریح دلایل تغییر منابع آزمون سراسری قرآن/ حضور 1100 مؤسسه فعال در آزمون گذشته

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست خبری هجدهمین دوره آزمون سراسری قرآن و عترت صبح امروز 26 آبان‌ماه در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این نشست خبری حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی، مدیرکل دفتر آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد و رئیس ستاد اجرایی آزمون سراسری قرآن و عترت، در سخنانی به یکی از سخنان امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: امام(ره) می‌فرماید، قرآن سفره گسترده‌ای برای همه اقشار است، هرکس می‌تواند آنچه را مورد نیاز خود است از این سفره انتخاب کند. معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد سعی داشته است تا این سفره گسترده قرآنی را در حوزه‌های مختلف در طول سال برای همه مهیا کند.

وی افزود: کسانی که اهل هنر هستند در رشته‌های مختلف از جمله تجسمی در قالب هفته‌های قرآنی استان‌ها، نمایشگاه قرآن و ... در برنامه‌ها مشارکت دارند. در بخش دیگر این معاونت توانسته فضایی را فراهم کند تا از طریق آن آزمون سراسری قرآن و عترت را برگزار کند. در این آزمون برای گروه‌های مختلف با استعدادهای گوناگون فرصتی فراهم شده است، کسانی که حافظه قوی در حفظ قرآن دارند، می‌توانند در این آزمون شرکت کنند.

خسروی با اشاره برگزاری آزمون در 16 رشته، گفت: در این آزمون برای افرادی که در بحث حفظ، فهم، ترجمه و تفسیر قرآن علاقه‌مندی دارند، یک خودآزمایی به عمل خواهد آمد. همچنین در بخشی از این آزمون برای کسانی که در حوزه اهل بیت(ع) فعالیت دارند نیز سه رشته در بخش عترت طراحی شده است و در کنار آن برای افرادی که در بخش روخوانی قرآن کریم فعالیت می‌کنند نیز رشته خاصی در نظر گرفته شده است تا به این ترتیب در این آزمون و در تمام فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، راه فعالیت‌ برای بخش‌های مختلف و قشرهای مختلف فعال در عرصه قرآن فراهم شود.

رئیس ستاد اجرایی آزمون سراسری قرآن و عترت در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این نشست خبری هدف از برگزاری این آزمون و همچنین تمام فعالیت‌های قرآنی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد را انس با قرآن بیان کرد و افزود: انس با قرآن مشروط به طهارت است، طهارت هم دو نوع ظاهری و باطنی دارد. از نظر فقهی کسی می‌تواند آیات قرآن را لمس کند که طهارت ظاهری داشته باشد، یعنی با وضو باشد، اما لمس روح قرآن و حقیقت قرآن طهارت باطنی می‌خواهد. کسانی می‌توانند از معارف الهی بهره‌مند شوند که به این طهارت رسیده باشند.

وی یکی از دلایل کمتر بهره‌مند شدن از قرآن را پرداختن صرف به ظواهر آن برشمرد و اظهار کرد: آنچه انسان را دگرگون می‌کند حقیقت قرآن است که کمتر به آن توجه شده است. قرآن خود هدایت نمی‌کند، بلکه وسیله‌ای برای هدایت محسوب می‌شود و آنکه هدایت می‌کند، خداوند است. گرچه قرآن حی است و کتاب زنده و دگرگون‌کننده است اما تنها یک وسیله برای هدایت شمرده می‌شود،. اگر از آن درست استفاده شود، اثرگذار و اگر بد استفاده کنیم وسیله نابودی است. لذا کسانی ‌که اهل ظلم هستند، اگر قرآن را حفظ هم کنند، همین حفظ باعث نابودی آنها خواهد شد.

خسروی صحبت‌های خود در این نشست خبری با تأکید بر اینکه تمام این برنامه‌ها برای این است که به روح و هدف قرآن توجه داشته باشیم، بیان کرد: این برنامه‌ها زمانی اثرگذار خواهد شد که به روح و هدف قرآن توجه کنیم، از آن سوء استفاده نکنیم و آن را وسیله رسیدن به قدرت و ثروت قرار ندهیم. با این نگاه اگر در محضر قرآن باشیم، برای ما نجات‌دهنده خواهد بود.

مدیرکل دفتر آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آزمون سراسری قرآن و عترت را فرصت مغتنمی برای حضور همه اقشار بدون هیچ محدودیت سنی در یک آزمون قرآنی برشمرد و گفت: در این آزمون سه هدف مهم مد نظر قرار گرفته است. هدف اول سنجش و ارزیابی کمی و کیفی عملکرد آموزشی مؤسسات و مراکز قرآنی است. در حال حاضر بیش از چهار هزار مؤسسه در طول سال فعالیت دارند و تلاش می‌کنند تا در طول سال قرآن‌آموزانی را تربیت کنند. میزان‌ موفقیت آنها در این آزمون سنجیده شده و حمایت مالی معاونت از این مؤسسات بر اساس قبولی قرآن‌آموزان آنها در آزمون است.

فقهی‌زاده: با توجه به اینکه سال‌های قبل برخی منابع خاص به عنوان منبع آزمون معرفی شد، شاهد شائبه‌هایی در مورد توجه ویژه به برخی منابع بودیم، لذا تصمیم گرفته شد تا امسال منابع را عمومی‌تر کنیم که البته از انسجام لازم نیز برخوردار هستند. ضمن اینکه همین موضوع باعث شده تا وضعیت مخاطبان برای دستیابی به منابع بیشتر شود

وی با بیان اینکه حدود یک میلیارد و نیم برای این بخش در نظر گرفته شده است،‌ ابراز کرد: دومین هدف از برگزاری این آزمون، ایجاد انگیزه در میان عموم مردم ‌جامعه به ویژه جوانان برای فراگیری معارف دینی است. سومین هدف نیز شناسایی و معرفی نخبگان و استعدادهای درخشان قرآنی است که از طریق همین آزمون در رشته حفظ و دیگر رشته‌ها معرفی و تجلیل می‌شوند.

بر اساس گزارش ایکنا، در بخش دیگری از این نشست خبری مریم قاسم‌احمد، معاون آموزش و برنامه‌ریزی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یکی از اهداف آزمون را ترغیب عامه مردم به قرآن دانست و افزود: بخش دیگری از اهداف این آزمون تکمیل و به‌روزرسانی سامانه جامع قرآنی است، برای آسیب‌شناسی مؤسسات نیازمند آمار دقیقی از مؤسسات هستیم که برگزاری آزمون باعث به‌روزرسانی اطلاعات مربوط به مؤسسات می‌شود.

قاسم‌احمد افزود: هجدهمین آزمون سراسری قرآن و عترت روز سوم بهمن‌ماه در رشته‌های تفسیر سوره بقره، ترجمه و درک معانی سوره بقره، حفظ و ترجمه نهج‌البلاغه، حفظ و ترجمه صحیفه سجادیه و نیایش‌های امام سجاد(ع)، حفظ جزء ۳۰، حفظ جزء اول، حفظ سوره بقره، حفظ پنج جزء اول، حفظ ۱۰ جزء اول، حفظ ۱۵ جزء اول، حفظ ۲۰ جزء اول، حفظ ۲۵ جزء اول، حفظ کل قرآن کریم،‌ سبک زندگی و سیره معصومین(۱ و ۲) و روخوانی قرآن برگزار می‌شود. ثبت‌ نام برای حضور در این آزمون از روز گذشته آغاز شده و تا 15 آذرماه سال جاری ادامه دارد.

در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی، مدیر کل دفتر آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در پاسخ به سوالی در مورد نتایج رصد و بررسی این آزمون در ادوار گذشته، گفت: بر اساس دستورالعملی که تهیه شده است مؤسسات سه رده رتبه‌بندی می‌شوند. بر اساس این رصد مشخص شد که ۱۱۰۰ مؤسسه فعال وجود دارد که نزدیک به ۱۵۰ مؤسسه در رتبه یک قرار گرفتند. این اطلاعات و این رتبه‌بندی در سامانه جامعی که در حال آماده شدن است به زودی عرضه می‌شود. در این رصد حتی نوع تملک مؤسسات از قبیل استیجاری یا مالک بودن مؤسسه نیز مشخص شده و علاوه بر آن همه کیفیت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.

رئیس ستاد اجرایی هجدهمین دوره آزمون سراسری قرآن و عترت در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این نشست خبری به حضور 240 هزار نفر در آزمون هفدهم قرآن و عترت اشاره و اظهار کرد: از این تعداد فقط حدود ۱۵۰ هزار نفر در آزمون حضور داشتند و حدود 90 هزار نفر با وجود ثبت‌نام اولیه در آزمون حضور نیافتند.

خسروی همچنین در مورد مشارکت نهادهای دیگر در آزمون هجدهم، گفت: در آزمون امسال سازمان اوقاف و امور خیریه مشارکت دارد و متولی برگزاری آزمون شفاهی شده است. همچنین دانشگاه پیام‌نور نیز با توجه به فعالیت 400 مرکز دانشگاهی در 400 شهر کشور، از طریق میزبانی از آزمون و اختصاص محل برگزاری آزمون،‌ مشارکت دارد. دبیرخانه ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد نیز در بخش تبلیغات و فراهم کردن زمینه‌های برگزاری آزمون با ما همکاری دارد.

حجت‌الاسلام خسروی: برای کسانی که در حوزه اهل بیت(ع) فعالیت دارند نیز سه رشته در بخش عترت طراحی شده است و در کنار آن برای افرادی که در بخش روخوانی قرآن کریم فعالیت می‌کنند نیز رشته خاصی در نظر گرفته شده است تا به این ترتیب در این آزمون و در تمام فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، راه فعالیت‌ برای بخش‌های مختلف و قشرهای مختلف فعال در عرصه قرآن فراهم شود

مدیر کل دفتر آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در مورد حضور وزارت آموزش و پرورش در آزمون سال گذشته و غیبتش در این دوره نیز گفت: وزارت آموزش و پرورش فقط سال گذشته در آزمون حضور داشت، اما این آزمون به صورت مستقل برگزار شد. براساس مطالعات شکل جدید مطلوب‌تر ارزیابی شده است. این ممکن است در آزمون قرآن و عترت ریزش داشته باشد، اما مطمئناً شرکت‌کنندگان در آن آزمون در مسابقات داخلی وزارت آموزش و پرورش حضور خواهند یافت.

وی در ادامه در پاسخ به سؤالی در مورد هزینه‌های این آزمون به اعلام قطعی آن بعد از برگزاری اشاره و اظهار کرد: بخشی از هزینه‌های آزمون از طریق شرکت‌کنندگان دریافت می‌شود که البته بخش کوچکی از هزینه‌ها را جبران می‌کند. سؤالات و اعلام نتایج که هزینه‌هایی به همراه دارد، از سوی مؤسسه قلم‌چی صورت می‌گیرد. همچنین هزینه پذیرایی از شرکت‌کنندگان هم که هزینه قابل توجهی است، سال قبل بین معاونت قرآن و عترت و سازمان اوقاف مشترک بود اما امسال بناست تا خیرین این هزینه را متقبل شوند.

خسروی در بخش پایانی صحبت‌های خود به کاهش یافتن رشته‌های آزمون از 18 رشته به 16 رشته اشاره کرد و افزود: در ابتدا مقرر شده بود تا رشته‌های آزمون 12 رشته باشد و شاهد رشته‌هایی همچون حفظ 10، 15، 20 و 25 جزء نباشیم، اما پس از اینکه متوجه شدیم سازمان اوقاف و امور خیریه طرح تشویقی برای حافظانی که در طی یکسال اخیر موفق به حفظ پنج جزء قرآن شده‌اند، در دست اجرا دارد تصمیم گرفته شد تا این رشته‌ها نیز برقرار باشد. با وجود این به لحاظ اهمیت، اولویت ما ترجمه، تدبر، فهم و نفسیر قرآن کریم و در ادامه روخوانی قرآن است که باید منجر به فهم قرآن شود.

در ادامه این نشست عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی که در لحظات پایانی حضور یافته بود، طی سخنان کوتاهی گفت: هدف اصلی این رویداد، جریا‌ن‌سازی در سطوح مختلف مردمی است که امیدواریم این مهم تحقق یابد.

وی افزود: امسال براساس مطالعات صورت گرفته، رشته‌ها محدودتر شد. همچنین در بخش منابع که نیز تغییراتی ایجاد شد. با توجه به اینکه سال‌های قبل برخی منابع خاص به عنوان منبع آزمون معرفی شد، شاهد شائبه‌هایی در مورد توجه ویژه به برخی منابع بودیم. لذا تصمیم گرفته شد تا امسال منابع را عمومی‌تر کنیم. البته از انسجام لازم نیز برخوردار هستند. ضمن اینکه همین موضوع باعث شده تا وضعیت مخاطبان برای دستیابی به منابع بیشتر شود.

فقهی‌زاده در پایان بیان کرد: آنچه می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد نقش جریان‌سازی این آزمون گسترده ملی است. ضمن اینکه مشارکت چندجانبه دستگاه‌هایی همچون اوقاف، دانشگاه پیام نور و ستاد عالی کانون‌های مساجد نیز حائز اهمیت است. امیدوارم با استفاده از این مهم بتوانیم نوجوانان و جوانان بیشتری را جذب این آزمون کنیم. در این آزمون علاوه بر مؤسسات که سرانه‌ای بر اساس میزان مشارکت در آزمون دریافت خواهند کرد، 400 میلیون تومان نیز برای دو هزار نفر در نظر گرفته شده است که به قید قرعه اهدا خواهد شد.

گزارش تصویری این نشست را اینجا ببینید.