گزارش ایکنا از فعالیت‌ها و برنامه‌های بخش حوزوی نمایشگاه قرآن
گروه حوزه‌های علمیه: بخش حوزوی همچون سال‌های گذشته یکی از بخش‌های فعال نمایشگاه قرآن است که غرفه‌هایی از جمله مرکز مدیریت حوزه علمیه برادران و خواهران، دفتر تبلیغات اسلامی و مرکز فرهنگ و معارف قرآن و دفتر برخی مراجع را در خود جای داده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، امسال نیز نمایشگاه قرآن با بخش‌های متنوعی همچون بخش حوزوی، دانشگاهی، مؤسسات و نهادهای قرآنی، نشر مکتوب، رسانه‌های دیجیتال و ... و البته با برخی تغییرات نسبت به سال‌های اخیر پذیرای عموم بازدیدکنندگان علاقه‌مند به قرآن است و می‌کوشد مراجعه‌کنندگان را با جلوه‌های گوناگون فعالیت‌ها و دانش‌ها و دستاوردهای قرآنی آشنا سازد.
بخش حوزوی یکی از این بخش‌هاست که غرفه‌هایی را با عناوین مرکز مدیریت حوزه علمیه برادران، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، دفتر تبلیغات اسلامی و مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دفتر آیت‌الله غروی گرگانی و دفتر نشر آثار آیت‌الله صافی گلپایگانی، مرکز مطالعات و پاسخگوئی به شبهات حوزه قم، ستاد ترویج احکام دین، مرکز موضوع‌ناسی احکام فقهی، مجمع عالی حکمت اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، مؤسسه پژوهش‌های قرآنی المهدی(عج)، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)، مؤسسه علمی فرهنگی علامه عسکری و مؤسسه علمی فرهنگی بهداشت معنوی را در خود جای داه است.
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان و مؤسسه فرهنگی یاسین رایانه نیز سه مؤسسه فعال در حوزه رسانه‌های دیجیتال هستند که دارای غرفه در بخش حوزوی هستند.
در ادامه مروری بر فعالیت‌ها و دستاوردهای قرآنی ارائه شده در بخش حوزوی و به طور مجزا هر یک از غرفه‌های این بخش خواهیم داشت.
مرکز مدیریت حوزه علمیه برادران
در غرفه مربوط به این بخش که تقریباً مساحت زیادی را به خود اختصاص داده است، دستاوردهای قرآنی تمام معاونت‌های آموزش، پژوهش و تبلیغ و مراکز تخصصی حوزه‌های علمیه جمع‌آوری شده و به صورت عرضه گزارش فعالیت‌ها، برنامه‌ها، طرح‌ها و محصولات در قالب‌های مکتوب و دیجیتال و تابلوهای نمایشگاهی عرضه شده است.
به گفته مسئولان غرفه مرکز مدیریت حوزه علمیه برادران، مخاطبان این غرفه هم عموم مردم، هم کارشناسان و پژوهشگران و هم مسئولان نهادها و مؤسسات دولتی و غیردولتی هستند و در حالی که عموم افراد می‌توانند هم با دستاوردهای قرآنی این مرکز آشنا شوند و هم از نظرات کارشناسان و محصولات عرضه شده استفاده کنند، کارشناسان و پژوهشگران و مسئولان می‌توانند مخاطب ایده‌های ارائه شده در این غرفه باشند.
در این غرفه 16 پایان‌نامه قرآنی برگزیده از حوزه‌های علمیه و گلچینی از کتاب‌های قرآنی حوزویان که از سوی انتشارات‌های متفاوت به چاپ رسیده است، در معرض دید عموم قرار گرفت و علاقه‌مندان می‌توانند ضمن مراجعه به این غرفه با این کتاب‌ها و پایان‌نامه‌ها و مطالب آن‌ها آشنا شوند.
درس‌نامه‌های دفتر قرآن و عترت معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه، درس‌نامه‌هایی در رشته‌های حفظ، تجوید، تفسیر، ترجمه و مفاهیم، طرح دوره‌های کوتاه مدت آموزش علوم حدیث و برنامه درسی قرآن و حدیث برای پایه‌های یکم تا دهم حوزه‌های علمیه دیگر موارد به نمایش گذاشته شده در غرفه مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برادران است که با هدف استفاده و اطلاع کارشناسان و پژوهشگران و مسئولان ارائه شده‌اند.
مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران
هدف غرفه مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران در وهله اول معرفی این مرکز و معرفی فعالیت‌های قرآنی اجرا شده توسط آن و به خصوص ارائه دستاوردهای پژوهشی برگزیده است.
بر همین اساس، در این غرفه 60 کتاب برگزیده از آثار پژوهشی طلاب خواهر (که همگی توسط نشر هاجر به چاپ رسیده است)، 10 پایان‌نامه برتر سطح 2 و 10 پایان‌نامه برتر سطح 3 و همچنین آثاری از دفتر مطالعات و تحقیقات زنان که همگی نوشته اساتید بانوی حوزه علمیه هستند ارائه شده است.
در این بخش مشاورانی نیز هر روزه در مسائل مختلف دینی و قرآنی به ارائه مشاوره مشغول هستند.
دفتر تبلیغات اسلامی و مرکز فرهنگ و معارف قرآن
دفتر تبلیغات اسلامی نیز فعالیت‌های خود را بیشتر به فعالیت‌های هنری و فعالیت مشاوره‌ای و مباحثه‌ای کارشناسانش اختصاص داده و عرضه محصولات بیشتر بر عهده مرکز فرهنگ و معارف قرآن است که به شکل تخصصی در این مجموعه به پژوهش‌های قرآنی اشتغال دارد.
در غرفه مرکز فرهنگ و معارف قرآن که متصل به غرفه دفتر تبلیغات است کتاب‌ها و نرم‌افزارهای تولید شده به وسیله این مرکز ارائه شده است.
معرفی حدود 50 عنوان از آثار در دست پژوهش و انتشار در قالب جزوه یکی از اقدامات این غرفه است. علاوه بر آن در این غرفه دو نرم‌افزار «شجره طوبی» حاوی کتابخانه دیجیتالی آثار مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دانشنامه جامع معارف قرآنی و دانشنامه موضوعی مقالات قرآنی و نرم‌افزار «فرهنگ موضوعی تفاسیر» ارائه شده است.
می‌توان گفت که بازدیدکنندگان از نمایشگاه قرآن می‌توانند در این غرفه با بخشی از مفیدترین متون و نرم‌افزارها و مجلات تخصصی حوزه قرآن و قرآن‌پژوهی آشنا شوند.
ترجمه فرهنگ قرآن به زبان عربی، ترجمه فرهنگ قرآن به زبان اردو، ترادف در قرآن و روش بیان قرآن برخی از جدیدترین آثار مرکز فرهنگ و معارف قرآن است که در این غرفه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
ستاد ترویج احکام دین
در غرفه ستاد ترویج احکام دین ضمن معرفی فعالیت‌های این ستاد در زمینه آموزش و پژوهش و پاسخگوئی به سؤالات مذهبی، کتاب‌ها و کتابچه‌ها، جزوات اساتید و طرح‌های این ستاد ارائه شده است.
این غرفه نیز دو گونه مخاطب خاص و عام دارد. مخاطبان عام آن عموم مردم هستند که می‌توانند از کتاب‌ها و محصولات این غرفه بهره‌مند شوند. مخاطبان خاص غرفه ستاد ترویج احکام دین اما، مسئولین نهادها و سازمان‌ها و حتی اصناف هستند که می‌توانند کتابچه‌های مرتبط با احکام نهادها و اصناف خود و مسائل مرتبط با آن‌ها را از کارشناسان و مسئولان این غرفه جویا شوند.
مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی
در غرفه مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی این مرکز نیز فعالیت‌های و دستاوردهایی که ارائه می‌شود صبغه شرعی و فقهی دارد. در این غرفه احکام فقهی اشیایی که به نوعی در زندگی مردم نقش دارند (از خوردنی‌ها گرفته تا ابزارهای مورد استفاده) اما مردم از احکام مربوط به آن‌ها کمتر آگاهی دارند و عموماً موضوعاتی نوپدید هستند، معرفی می‌شوند. این معرفی البته به گفته مسئولان این غرفه حاصل پژوهش‌هایی است که در مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی انجام شده است.
یکی دیگر از مراکز تخصصاً قرآنی حاضر در بخش حوزوی مرکز پژوهشی قرآن کریم المهدی(عج) است که علاوه بر بخش حوزوی در بخش دانشگاهی و نشر مکتوب نیز آثاری از این مرکز ارائه شده است.
این مرکز امسال چند دوره کتاب و آثار جدید را عرضه کرده است. از آن جمله دو جلد جدید از کتاب منطق تفسیر قرآن، علوم قرآن 2، مبانی و قواعد تفسیر(در سطح 2)، منطق فهم احادیث علمی و تفسیر آیات حج(ویژه جوانان) همگی به قلم حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی است.
دوره‌ای از آثار فقهی با عنوان فقه اجمالی بر مذهب اهل بیت(ع) از مرحوم آیت‌الله اهتمام، به کوشش رضایی اصفهانی، بهداشت و سلامت در صحیفه سجادیه از حسن رضایی، راهکارهای حضور قلب در نماز از رضایی آدریانی، نیز دیگر آثاری هستند که به تازگی از سوی مرکز پژوهش‌های قرآن کریم المهدی(عج) منتشر شده و در غرفه این مرکز نیز ارائه شده‌اند.
از دیگر مراکز حاضر در بخش حوزوی مجمع عالی حکمت اسلامی است که محصولات مکتوب و علاوه بر آن نرم‌افزارهای خود را شامل بیش از 120 دوره درس‌های این مرکز عرضه کرده است.
مؤسسه امام خمینی(ره) نیز 22 نشریه تخصصی، 11 نرم‌افزار و 70 عنوان کتاب از حوزه علوم و معارف قرآن و آثار استاد مصباح یزدی در بخش حوزوی به نمایش گذاشته است.
عمده فعالیت مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)، مؤسسه علمی فرهنگی علامه عسکری و مؤسسه علمی فرهنگی بهداشت معنوی نیز عرضه آثار تولیدی این مراکز است. مؤسسه امام رضا(ع) کتاب‌ها و محصولاتی را ارائه داده است که همگی در رابطه با سوره مبارکه یاسین هستند. مؤسسه علامه عسکری آثار برگزیده علامه عسکری را در معرض دید مراجعان قرار داده و مسئولان غرفه این مؤسسه به معرفی این آثار مشغولند و مؤسسه بهداشت معنوی نیز آثاری را در زمینه نقد عرفان‌های نوظهور و بدیل‌ها و جایگزین‌های اسلامی آن‌ها ارائه کرده است.
دو غرفه از دیگر غرفه‌های بخش حوزوی همچنان که در ابتدا اشاره شد به دفتر دو تن از مراجع، یعنی آیات غروی گرگانی و صافی گلپایگانی اختصاص یافته است که هم آثار این مراجع در آن‌ها ارائه می‌شود و هم کارشناسان دفاتر ایشان به سؤالات عموم مردم و مقلدان آن مراجع پاسخ می‌گویند.
سه مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان و یاسین رایانه نیز نزدیک به 300 نرم‌افزار را در نمایشگاه عرضه کرده‌اند که شامل حوزه‌های مختلف علوم و معارف اسلامی است و گستره متخصصان و عموم مردم و بزرگسالان، جوانان، نوجوانان و خردسالان می‌توانند از این آثار بهره‌مند شوند.
در جمع‌بندی آن چه در مورد بخش حوزوی نمایشگاه قرآن می‌توان گفت آن چه قابل ذکر است و در دوره‌های پیش نیز بر همین منوال بوده، عدم استفاده از امکانات قرآنی حوزه‌ها و به فعلیت نرسیدن توان تخصصی حوزویان در نمایشگاه به دلیل چینش غیر کارکردمحور این بخش است.
این نکته چیزی است که امسال در طراحی و برنامه‌ریزی بخش دانشگاهی محقق شده و به نظر می‌رسد که سطح و نظم فعالیت‌های این بخش را ارتقا بخشیده است.
امید می‌رود که مسئولان نمایشگاه و همچنین مسئولان بخش حوزوی با نظر به بخش دانشگاهی و دیگر بخش‌ها که با آسیب‌شناسی فعالیت‌های خود در سال‌های گذشته و اندوختن تجربیات به سطوحی از ارتقا دست یافته‌اند، و همچنین با توجه به اهداف و کارکردهای نمایشگاه قرآن و قابلیت‌های حوزه‌های علمیه و حوزویان، برای سال‌های آینده و دوره‌های بعدی نمایشگاه طرحی در خور دراندازند تا بخش حوزوی بتواند بیش از پیش در نمایشگاه قرآن ایفای نقش کند.
