خواست رهبری در مهندسی فرهنگی بدون تفسیر تنزیلی ممکن نیست/ تبیین مهمترین مشکل مطالعات قرآنی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، امشب 14 آبان در نشست علمی نقش تفسیر تنزیلی در مطالعات اجتماعی در انجمن‌های علمی حوزه از انتشار 5 جلد تفسیرهمگام با وحی خبر داد و گفت: تفسیر به دنبال رفع ابهامات عارضی بر فهم ما از متن الهی به وسیله ابزاری مانند بلاغت، منطق، صرف و نحو و عقلو سنت صحابه و تابعین و ... است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: مفسر پرده از ابهام ناشی از ضعف ما از فهم  بر می‌دارد زیرا قرآن در اوج فصاحت و بلاغت است به ویژه اینکه فاصله زمانی ما نیز با زمان نزول زیاد است.
بهجت‌پور بیان کرد: قرآن در فضای اجتماعی خاص و بستر فرهنگی ویژه نازل شد و پژواک آن فضا در قرآن نیز متجلی است و جوامع و فرهنگ‌های دیگر نیز به دلیل فاصله با آن با ابهاماتی روبرو می‌شوند.
این قرآن‌پژوه تصریح کرد: مفسر در حین حرکت رو به عقب باید حرکت رو به جلو نیز داشته باشد چون ظرفیت قرآن بسیار بالاست و کسی آن را نازل کرده است که اسرار آسمان‌ها و زمین را می‌داند از این رو هر قدر فهم بشر از سنن حاکم بر جوامع بیشتر شود فهم جدیدی بر روی انسان باز می‌شود.
صاحب تفسیر همگام با وحی با بیان اینکه تفسیر در هر سبکی کارآمدی خاص خود را دارد اظهار کرد: تفسیر تنزیلی روش نیست بلکه یک سبک است و تصور ما این است که در این تغییر سبک، دانش افزون در اختیار محقق قرار می‌دهد وگرنه این سبک عبث خواهد بود. تلاش این تفسیر آن است که دقیقا گام به گام با نزول قرآن، بر پیامبر حرکت می کند و پیام های وحی را در مدت 23 سال به مطالعه می‌نشیند.
انواع تفسیر تنزیلی
وی با تقسیم تفسیر تنزیلی به دو شکل ترتیبی و موضوعی افزود: هر کدام از این ها کاربرد خاص خود را دارد و به ما کمک می کند تا بفهمیم که یک جامعه تنیده در حب و بغض های قبیله ای به افق جهانی اشداء علی الکفار و رحماء بینهم می رسد و جامعه جاهلی ستمگر به جامعه عادل منصف تبدیل می شود.
بهجت پور اظهار کرد: تفسیر به ترتیب نزول کل جریان تحول را در یک جامعه بررسی و تحلیل می کند و تفسیر موضوعی تحول در یک موضوع را مورد بررسی قرار می دهد.
استاد حوزه علمیه عنوان کرد: تفسیر به ترتیب نزول بخش عمده اهمیت و ارزش آن، در استخراج روش است، الان عمده مطالعات حوزه دین، محتوایی است و عمده خلا نیز در کشف روش مطالعاتی است زیرا ما هنوز نتوانسته ایم که روش های ایجاد تغییر را به عنوان شبکه فرایند تحول موضوع مورد مطالعه قرار دهیم.
مشکل مطالعات قرآنی
وی افزود: بزرگترین مشکل در مطالعات قرآنی این است که ما قرآن را به عنوان یک متن بسیط و یکجا مطالعه می کنیم در حالی که قرآن کریم دارای نزول تدریجی، 23 ساله است که ثروت انبوه کشف روش را در اختیار ما قرار می دهد و ما در ابتدای یک راه بزرگ هستیم که خداوند دریچه یک میدان گسترده را بر روی ما گشوده و قدرت داده است که قرآن وارد نظام‌سازی ما شود.
بهجت‌پور بیان کرد: خواست رهبر معظم انقلاب اسلامی در بحث مهندسی فرهنگی جز از راه تفسیر تنزیلی و مطالعات به ترتیب نزول حاصل نمی‌شود.
این قرآن‌پژوه تصریح کرد: این همه سرمایه و هزینه و انرژی برای کارهای فرهنگی گذاشته ایم ولی چرا ما نمی‌توانیم تحول فرهنگی پیامبر را ایجاد کنیم که در طول 23 سال بعد از بعثت آنچنان تحولی ایجاد کرد که یک جامعه جاهلی بدوی را بر تمامی تمدن‌های اطراف خود آقایی داد و آن را سید جوامع کرد.
وی تاکید کرد: مهمتمرین اصل در روش اسلامی مهندسی فرهنگی این است که در موضوعات مورد نیاز نظام از قرآن به عنوان منبع مهم تحول‌ساز استفاده کنیم و تمدن اسلامی را بر محوریت آن شکل بدهیم.