حکمت طلب دوری از سفاهت در دعای امروز

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در دعای روز سوم ماه مبارک رمضان می‌خوانیم: «اللهمّ ارْزُقنی فیهِ الذّهْنَ و التّنَبیهَ و باعِدْنی فیهِ من السّفاهة و التّمْویهِ و اجْعَل لی نصیباً مِنْ کلّ خَیْرٍ تُنَزّلُ فیهِ بِجودِکَ یا أجْوَدَ الأجْوَدینَ: خدایا روزی کن مرا در آن روز هوش و خودآگاهی را و دور بدار در آن روز از نادانی و گمراهی و قرار بده مرا بهره و فایده از هر چیزی که فرود آوردی در آن به بخشش خودت، ای بخشنده‌ترین بخشندگان».
حافظه لازمه فضل است
محوری که در آن دعا می‌توان به آن اشاره کرد طلب « الذّهْنَ» و « التّنَبیهَ» و نیز دور شدن از «السّفاهة» و « التّمْویهِ» است. در خصوص این محور آیت‌الله مجتهدی در یکی از جلسات شرح دعاهای ماه رمضانش گفته است که از خدا بخواهیم که غفلت را از ما دور کند و ذهن ما را بیدار کند و ذهن و حافظه به ما بدهد تا با هوش شویم و پیشرفت کنیم و رو به جلو برویم که بیماری‌های حافظه هم هست که اسفا هوش آنها کم می‌شود.
مجتهدی گناه را باعث کم شدن حافظه می‌داند که برای رسیدن به سعادت لازم است. وی ادامه داده است:‌ بعضی ها هم هستند که به یمن حفظ قرآن و ترک گناه حافظه قوی پیدا می‌کنند و علت آن است که علم برتری است و چون فضل است آن را به معصیت کار نمی‌دهند و اگر می‌خواهید فاضل شوید باید حافظه داشته باشید.
از هر خیری که هست به ما اعطا کن
در تفسیر فراز «اجْعَل لی نصیباً مِنْ کلّ خَیْرٍ» آیت‌الله محمدعلی گرامی می‌گوید: ماه رمضان، ماه نزول جمیع خیرات است، میهمانی خدایی است که اکرم‌الاکرمین است و در حقیقت کریمی جز او نداریم، آنگاه از چنین کریمی درخواست می‌کنیم که هر خیری که در این ماه داری روزی ما بفرما این درخواست بسیار مهمی است. خوشا به حال کسانی که با روزه داری کامل در اخلاق و رفتار به این دعا مترنم هستند و از خداوند چنین خیری را می خواهند و خدا هم با کرم خویش به ایشان لطف می‌کند، مهم این است شخصی که دعا را می‌خواند، متوجه این مطلب باشد، این دعا چقدر توسعه دارد " وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ" دعا کننده در این عبارت، انواع خیرات را درخواست می‌کند، سئوال می‌کنیم، انواع خیرات را برای کجا می‌خواهد؟ در این دنیا، یا در آخرت و یا در عالم برزخ ؟ دایره این دعا وسیع است و همه عوالم وجودی را در بر دارد ، حتی در زندگی شخصی و اجتماعی خویش خیراتی متصور است که از خدا می خواهیم که ما را از همه این خیرات بهره‌مند گرداند.
خیر در قرآن
نگاهی به معنای خیر در قرآن به ما یادآوری می‌کند که ما به دنبال کدام نیکویی هستیم و آن را امروز از خداوند می‌خواهیم. بر اساس تحقیقی که در خصوص خیر در قرآن انجام شده است، همه موجودات خواهان خیر و کمال خویش هستند، اما انسان در تشخیص مصداق خیر، علاوه بر این که به هدایت عقل و خرد خویش نیازمند است، به هدایت تشریعى پیامبران نیز نیاز دارد. قرآن کریم زیباتر و کامل تر از همه حکیمان و فیلسوفان و علماى اخلاق مصادیق خیر حقیقى را براى انسان تبیین نموده است. پاره اى از امور به طور مطلق خیرند و پاره‌اى از امور خیر و شرشان نسبى است.
از دیدگاه هستى‌شناسى و جهان بینى توحیدى، هر موجودى از آن حیث که فیض الهى است، خیر است و شریّت امور به جنبه هاى فقر و نقص موجودات برمى گردد. از دیدگاه قرآن در فعلى که در جهت تحصیل رضا و رضوان الهى باشد و شارع تحقق آن را امضا کرده باشد، خیر و در جهت سعادت انسان است. از دیدگاه قرآن هیچ کار خیرى را نباید حقیر و کوچک شمرد. هر عمل خیرى که با اخلاص همراه باشد، بزرگ است و در انجام کار خیر باید بر دیگران سبقت گرفت.
درخواست قدرت ذهنی از خداوند بی‌شک درخواست امری خیر است و این در کنار امور خیر دیگر آمده است که می‌تواند نشان از اهمیت این مسئله برای انسان باشد.