به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) آیتالله علیرضا اعرافی، 7 شهریور ماه در جمع دانشپژوهان دوره آموزشی پژوهشی علوم انسانی اسلامی «مفتاح» در سالن جلسات موسسه امام خمینی(ره) با اشاره به بیانات رهبری در جمع طلاب تهران گفت: حوزه حتماً به بیانات رهبری لبیک خواهد گفت و برای انجام منویات و رهنمودهای ایشان و همینطور آنچه مورد توجه مراجع عظام و بزرگان حوزه است با همه موانع دست و پنجه نرم خواهد کرد.
وی به برخی از نکات مطرح شده توسط رهبری اشاره کرد و گفت: در این بحث که عصر انقلاب به پایان رسیده است یا ما همچنان در عصر انقلاب هستیم مغالطههایی وجود دارد که بسیار خطرناک است و باید مورد توجه قرار گیرد.
مدیر حوزههای علمیه افزود: تقابل انقلاب با عقلانیت، تقابل انقلاب با نظم پذیری و نظام، تقابل انقلاب با امنیت و ارتباطات جهانی مغالطههایی است که وجود دارد.
وی بیان کرد: یک ایده این بود که وقتی نظام شکل گرفت دیگر عصر انقلاب تمام شده است و امروز هم مقام معظم رهبری به این مطلب پرداختند و باید بدانیم انقلاب اسلامی فلسفهای دارد که ناظر به تمدن سازی است و تا وقتی عناصر مزاحم در سطح جهانی وجود داشته باشد انقلاب حضور دارد.
آیت الله اعرافی با بیان اینکه فرزندان انقلاب نباید آن را مساوی با یک نظم بدانند و نباید آن را در مقابل عقلانیت تفسیر کنند، گفت: انقلاب همچنان باید ادامه داشته باشد و یک نمونه انقلاب همین انقلاب فکری و علمی است.
وی تصریح کرد: حاکمیت دینی و حیات طیبه از اهداف انبیای الهی و انقلاب اسلامی است و حوزه و انقلاب اسلامی باید آن را دنبال کند و برای رسیدن به این امر به حرفهای نو و جذاب و ارائه درست آن نیاز داریم.
مدیر حوزههای علمیه گفت: پرسشهای نو و حتی به تعبیر رهبری شبهههای روزافزون میتواند فرصتی برای بالندگی و پیشرفت باشد و ما نباید آنها را مانع بدانیم به شرطی که بهدرستی با آنها مواجهه کنیم. باید از شبهات و سؤالهای جدید استقبال کنیم و از آن کانال برای رسیدن به نظریههای مهم استفاده کنیم.
آیتالله اعرافی گفت: برای رسیدن به این هدف طلاب و دانشجویان به بنیه علمی و همچنین نگاه معنوی و اخلاقی، امید، روح مبارزه و جهاد در راه خدا نیاز دارند.
وی عنوان کرد: اعلام میکنیم که وظیفه همه ما است که در این مسیر گام برداریم و این حرکت شما برای شرکت در این دوره حرکت مناسبی است که میتواند گامی به جلو بردارد.
مدیر حوزههای علمیه با اشاره به حدیثی از امام صادق درباره مقام ذکر امام باقر (ع) گفت: امام صادق(ع) فرمودند: «پدر من همیشه در یاد خدا و مشغول به ذکر الهی بود و سر سفره نیز همواره به ذکر خدا مشغول بود. هنگامیکه با مردم سخن میگفت این سخن گفتن او را از عالم غیب پایین نمیکشید.»
وی با بیان اینکه زندگی امام باقر و امام صادق(ع) فصلی نو در حیات ائمه(ع) بود گفت: پایهریزی یک اندیشه جامع که فرصت آن فراهم نشده بود در عصر این دو امام رخ داد.
آیت الله اعرافی به توصیه امام باقر(ع) به امام صادق(ع) در بستر شهادت اشاره کرد و گفت: امام باقر(ع) در بستر شهادت به فرزندشان گفتند «فرزندم تو را به بهترین نیکیها برای اصحابم توصیه میکنم» و امام صادق(ع) پاسخ دادند به فضل خداوند چنان در میان اصحاب کار خواهم کرد که وقتی از آنها جدا میشوم به هیچکسی در دانش و علم نیاز نداشته باشند.
وی تصریح کرد: این گفته امام صادق(ع) در واقع حرکت و جهاد علمی این امام همام را در آغاز امامتشان نشان میدهد.
مدیر حوزههای علمیه با اشاره به نگاهی تمدنی که در اسلام وجود دارد و تلاش انقلاب اسلامی برای احیای آن گفت: اسلام یک دین به تعبیر پیشینیان جامع و به تعبیر امروزیها تمدنی است و تفاوت های بین ادیان و حتی ادیان الهی در این مسئله وجود دارد.
وی با بیان اینکه گاهی دین تنها حاشیهای بر زندگی بشر است گفت: در اسلام هم دو قرائت وجود دارد و یکی از آنها ناصحیح است که اسلام را حاشیهای در زندگی بشر تعریف میکند به اینگونه که بشر دارای زندگی است و بر خطی استوار پیش میرود و اسلام میآید حاشیهای به آن اضافه کرده است.
آیت الله اعرافی عنوان کرد: ما اسلام را از اینگونه ادیان نمیدانیم و این نوع قرائت را نمیپذیریم و با استدلالهای فراوان معتقدیم به قرائت دومی که بیان میکند اسلام یک دین تمدنی و جامع است و دینی است که شعاع آن همه زندگی فردی و اجتماعی بشر را در بر میگیرد.
وی گفت: دین تمدنی دینی است که دارای نظریههای عقلانی، بنیادی، فراگیر و با ظرفیتهای جهتدهی به همه ساحتهای زندگی بشر است و امکان انطباق با شرایط با حفظ خطوط اصلی در آن وجود دارد و نظامات اجرایی زندگی بشر را هدایت میکند.
مدیر حوزههای علمیه با اشاره به شاخصهای دین تمدنی تصریح کرد: دین تمدنی اسلام یک تبیین کاملی از زندگی و فلسفه بنیادی جامع و کاملی ارائه میدهد.
وی گفت: دین تمدنی یک هسته زیرساخت فکری و فلسفی دارد که زندگی بشر را جامع و کامل معنی میکند.
آیتالله اعرافی بیان کرد: این دین باید نگاهی به همه ساحتهای زندگی بیفکند و روحی است که در همه ساحتها دمیده شده و به همه ساحتها ورود میکند، البته نوع ورودش در ساحتها اشکال مختلف دارد.
وی با اشاره به نگاه های اقلی و اکثری در باب دین گفت: جمعی از کسانی که خود را روشنفکر دینی مینامند به سمت دین اقلی رفتند که قرائتهای مختلفی از آن وجود دارد و ما در برابر آنها موضع و منطقی داریم که آن را نمیپذیریم.
مدیر حوزههای علمیه عنوان کرد: از طرفی در دین اکثری هم ممکن است یک تلقی ناروایی در ذهن کسی باشد که دین جای همه تجربه و فکر را میگیرد که این تلقی هم صحیح نیست.
وی بیان کرد: دین اکثری که ما قبول داریم این است که روح آن تعالیم فلسفی در همه ساحتهای زندگی حضور پیدا میکند و گاهی در جاهایی بهصورت ریز وارد شده است و گاهی به صورت ریز وارد نشده ولی شاخص ارائه کرده است.
آیتالله اعرافی گفت: یکی از شاخصهای دین تمدنی که مصداق آن در اینجا دین اسلام آن هم با قرائت مورد قبول ما است این است که ورود آن در ساحتهای گوناگون به شکل منسجم و یکپارچه است.
وی افزود: اجزای تعالیم توصیفی و تجویزی دین تمدنی همه در یک منظومه منسجم و نظاموار قرار میگیرد و اصلاً بین آنها ناسازگاری وجود ندارد، در ابتدا ممکن است ناسازگاری وجود داشته باشد اما وقتی به عمق آن ورود میکنیم میبینیم که ناسازگاری وجود ندارد.
مدیر حوزههای علمیه با اشاره به اینکه شاخص دیگر دین تمدنی داشتن انعطاف در عین ثبات است گفت: اصولاً اگر چیزی بخواهد تمدنی و فرازمانی و فرامکانی باشد در دل آن انعطاف در عین ثبات وجود دارد.
وی افزود: یک وجه مشترک در اندیشه تمدنی این است که در شاخ و برگ نظامات آن، انعطاف در عین ثبات وجود دارد.
آیتالله اعرافی گفت: درون مایه اندیشه تمدنی فرازمانی و فرامکانی است و به خاطر ظرفیت و غنایی که دارد از زمانها و مکانها عبور میکند.
وی با بیان اینکه دین تمدنی فراساحتی است تصریح کرد: دین تمدنی همچنین فرادنیوی است یعنی اینکه دینی میتواند تمدنی باشد که بتواند دنیا و آخرت را در کنار هم قرار دهد و اصلاً تقابلی بنیادی در آن وجود نداشته باشد.
مدیر حوزههای علمیه گفت: دین تمدنی فرافردی است و میتواند فرد و جامعه را به هم گره بزند و همچنین فرانژادی و فرافرهنگی است.
وی بیان کرد: ما معتقدیم این شاخصها در اسلام و تعالیم اسلامی وجود دارد و در واقع با نزول قرآن یک اندیشه جدید در جامعه بشری مطرح شد.
آیتالله اعرافی گفت: نشانهای از این نگاه تمدنی در ادیان ابراهیمی بوده است ولی این همبستگی، بنیادی بودن، ژرف بودن، نظامواره بودن، شمول و یکپارچگی قطعاً در ادیان سابق نبوده است.
وی با بیان اینکه دوگانههای متعددی در اندیشه تمدنی اسلام به وحدت رسیده است، گفت: فرد و جامعه، دنیا و آخرت، مادیت و معنویت، حقالناس و حقالله، زندگی عادی با زندگی معنوی، انسجام طبقاتی و موضع مثبت در برابر دانشاندوزی دوگانههایی است که بشر در تاریخ خودش با آنها روبرو بوده و این دوگانهها در پرتو نظام جامع و تمدنی به وحدت رسیده است و این ویژگیهای اساسی بهعنوان ویژگیهای بنیادی یک تمدن در اسلام و قرآن است.
مدیر حوزههای علمیه عنوان کرد: اگر دینی بخواهد تمدنی باشد باید در سه سطح فکری و فلسفه بنیادی، دانشها و علوم و اّشکال و سطوح زندگی مانند فناوری، هنر، معماری، سبک زندگی، آداب رفتاری و ... حضور داشته باشد.
وی بیان کرد: انقلاب اسلامی این نگاه تمدنی را باز تولید و باز پرورنده است و مهمترین عرصه رویارویی معرفتی ما با جهان غرب هم از اینجا ناشی میشود.
آیتالله اعرافی با بیان اینکه اگر بخواهیم به دین با این نگاه تمدنی دسترسی پیدا کنیم به اجتهاد نیاز داریم گفت: اجتهاد رایج در حوزهها گرچه سرمایه و دستمایه قطعی رسیدن به این نگاه هست، اما کافی نیست و نیاز به عرض و طول و عمق و ژرفای بیشتری دارد.