گریه حضرت زهرا(س) اعتراض به خلأ استقامت بود/ رمز انتخاب قبور شهدای احد

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی، استاد حوزه علمیه، در مراسم عزاداری به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س) با اشاره به اهمیت گریه‌های حضرت زهرا(س) در ماه‌های پایانی عمرشان، گفت: حضرت زهرا(س) بعد از وفات پیامبر(ص)، برنامه هفتگی برای حضور در احد و زیارت قبر شریف حضرت حمزه داشتند و دو روز در هفته یعنی دوشنبه و پنج‌شنبه به آنجا می‌رفتند.

وی با طرح این سؤال که حضرت چرا هفته‌ای دوبار به احد و زیارت مقبره حضرت حمزه می‌رفتند و آیا این کار منحصر به قبل از وفات پیامبر هم بود یا خیر؟ تصریح کرد: کلینی روایتی صحیح‌السند ذکر کرده و آن قدر معتبر است که فقها آن را حجت دانسته و براساس آن فتوا می‌دهند؛ این روایت به صحیحه هشام بن سالم معروف است که از امام صادق(ع) نقل شده که فاطمه(س) بعد از وفات پیامبر 75 روز عمر کردند. این 75 روز منطبق بر ایام فاطمیه اول است که در آن قرار داریم. در روایت بیان شده که حضرت در این مدت نه خنده بر لبانش آمد و نه هرگز خندیدند؛ ایشان هر هفته دوبار به زیارت قبور شهدای احد می‌رفت و در آنجا گریه می‌کردند و دعا می‌خواندند.

این استاد حوزه با بیان اینکه فاصله احد تا شهر خیلی زیاد نیست، ولی شهدا را طبق دستور پیامبر(ص) وارد شهر نکردند و همان بیرون دفن کردند که راز این مسئله قابل تأمل است، افزود: طبق بیان علامه مجلسی حضرت زهرا(س) در جنگ احد پشت سر مجاهدان و مبارزان حضور داشتند. همچنین وی بیان کرده که زهرا(س) در کنار قبر شهدا نماز می‌خواندند و دعا می‌کردند و این سنت از جانب آن حضرت رواج داشت.

وی ابراز کرد: در «من لا یحضر الفقیه» شیخ صدوق آورده که فاطمه(س) به احد می‌رفتند و شیخ طوسی هم این روایت را بیان کرده است؛ این نوع روایات که مشایخ ثلاثه در معتبرترین کتب حدیثی نقل کرده باشند زیاد نیست و نشانه اهمیت این روایت است؛ همچنین این روایت در «كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثنی عشر» از خزاز رازی، معاصر کلینی، نقل شده است.

سروش محلاتی با بیان اینکه در این کتاب  نقل شده که حضرت به احد می‌رفتند و گریه می‌کردند، اظهار کرد: راوی این روایت می‌گوید که من روزی برای زیارت قبور رفتم و دیدم زهرا(س) گریه می‌کند، به ایشان گفتم رگ‌های قلب مرا پاره کردی؛ من نمی‌توانم گریه دختر پیامبر(ص) را ببینم، ولی حضرت فرمودند که من باید گریه کنم، زیرا پدرم پیامبر(ص) را از دست داده‌ام.

استفاده فقهی از روایات زیارت قبور احد

این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه اگر هدف زیارت حضرت زهرا(س)، قبر مؤمنان یا پیامبر(ص) بود، چرا به احد که فاصله دارد می‌رفتند؟ گفت: در اینجا دو بحث وجود دارد؛ اول استفاده فقهی از این عمل حضرت و دیگری استفاده اجتماعی؛ از نظر فقهی، فقها براساس این روایات حکم شرعی استنباط کرده و فرموده‌اند که حضور زنان برای زیارت اهل قبور جایز است، برخلاف برخی علمای اهل سنت که آن را حرام می‌دانند؛ شهید اول در کتاب فقهی ذکری به عمل حضرت استناد کرده و با توجه به عصمت آن حضرت، این عمل را دلیلی برای جواز زیارت قبور می‌آورد.

سروش محلاتی با بیان اینکه شهید ثانی می‌گوید که زنان باید با حجاب کامل به زیارت بروند، وگرنه جایز نیست، اظهار کرد: مسئله فقهی دیگری که از این عمل زهرا(س) استفاده شده این است که مناسب‌ترین زمان برای زیارت اهل قبور روزهای دوشنبه و پنجشنبه است؛ زیرا آن حضرت هم این دو روز را به زیارت می‌رفتند؛ صاحب عروه هم با استناد به این روایت، زیارت قبور در دو روز مذکور را مستحب می‌دانند.

استاد حوزه علمیه با ذکر اینکه اگر مسئله حضرت زهرا(س) زیارت قبور بوده، چرا به جای احد به بقیع نرفتند یا در دوره پیامبر این کار انجام نشد؟ تصریح کرد: کسی به قبرستان، آن هم بیرون شهر، می‌رود که احساس تنهایی در شهر به او فشار آورد و اطراف خود را خالی ببیند؛ حضرت بعد از وفات پیامبر(ص) به مسجد آمد و به غصب خلافت اعتراض کرد و دست حسن و حسین(ع) را گرفت و به در منازل مردم برد، ولی بر اثر تطمیع یا تهدید کسی حاضر نبود از فاطمه حمایت کند و لب به اعتراض از حکومت بگشاید و این سبب می‌شد تا فاطمه تنهایی خود را با زیارت احد پر کند.

سروش محلاتی با اشاره به اینکه آن حضرت یکی از بکایین عالم است، افزود: حضرت زهرا(س) در منزلشان به قدری گریه می‌کردند که زنان مدینه تحت تأثیر قرار می‌گرفتند و آن‌ها هم گریه می‌کردند و این تأثر توسعه می‌یافت، به گونه‌ای که مردم مدینه شاکی شدند که کثرت بُکای شما زندگی ما را به هم زده است. به همین دلیل حضرت از شهر بیرون رفتند.

راز گریه‌های زهرا(س) در احد

وی تأکید کرد: وای به حال مردمی که نه فریاد و نه بغض‌های فاطمه را تحمل کردند؛ آنجایی که فاطمه کمک خواست به میدان نیامدند و از نظر عاطفی هم ایشان را همراهی نکردند.

این استاد حوزه با بیان اینکه حضرت قبر شهدای احد را انتخاب کرد، اضافه کرد: این انتخاب معنایش آن است که شهدای عزیز و اصحاب پدر بزرگوارم، شما در راه خدا خون دادید، ولی امروز فرزند پیامبر در میان مسلمین تنها باقی مانده است.

وی با اشاره به اینکه حضرت زهرا(س) خلأ استقامت و پایداری را در مردم می‌دیدند و سراغ قبور شهدا می‌رفتند تا به مبارزان و مجاهدان راه خدا تذکر دهند، تصریح کرد: امروز اسم شهدا را در کوچه و خیابان می‌نویسیم تا یاد شهدا را زنده نگه داریم، ولی این‌ها حفظ صوری و ظاهری است که خوب هم هست، ولی آیا شهید دنبال رسیدن به قدرت و مقام و اختلاس مالی و کسب امتیاز و استفاده از سابقه خود بود؟

شرکت مردم در مسابقه قدرت

سروش محلاتی ابراز کرد: تا جایی که دیده‌ایم حتی آنان حاضر نبودند که پرونده‌شان در دفاع مقدس تکمیل و سابقه آن‌ها حفظ شود تا بخواهند از مبارزه خود امتیازی از نظام و حکومت بگیرند. در فضایی که فاطمه زهرا(س) سخن می‌گوید، مشکل جدی وجود دارد. مردم اهل بیت(ع) را کنار گذاشته و در مسابقه قدرت شرکت کرده‌اند.

سروش محلاتی اظهار کرد: حضرت شهدای احد را انتخاب کردند تا نشان دهند که امروز هم افرادی، مانند طالبان غنائم در جنگ احد، حمایت از میراث پیامبر(ص) را که ولایت است کنار گذاشته‌اند و کسانی که دیروز پیامبر(ص) را تنها گذاشتند امروز صدرنشین شده‌اند. حضرت زهرا(س) بعد از پیامبر 75 روز زندگی کردند، ولی این مقطع کوتاه خیلی درس‌آموز است.