چتر حمایتی دولت با خرید کتاب از ناشران / اداره پست با ناشران همگام نبود

محمدباقر انصاری، مدیرعامل مؤسسه بوستان کتاب قم، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره وضعیت نشر در شرایط شیوع ویروس کرونا گفت: شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا مانند سایر ناشران بر روی نشر و چاپخانه بوستان کتاب هم اثرگذار بود و این مسئله‌ در کسب و کار همه صنوف اثرگذار بوده است و باید راهکاری اندیشید تا از این بحران عبور کنیم و بخشی از این مسئله دست ناشران و چاپخانه‌‌هاست و قدری هم دولت باید حمایت کند، زیرا دولت سال‌هاست از اصناف مالیات و عوارض دریافت می‌کند و اکنون باید با چتر حمایتی خود آن‌ها را یاری کند.

وی افزود: صنعت نشر همواره جزء آسیب‌پذیرترین صنوف در کشور بوده و بحران کرونا ضربه‌های نهایی را به پیکر آن وارد کرده است. کتابفروشی‌ها که پیش از این نیز با دشواری فراوانی روبه‌رو بودند، نقدینگی اندکشان را از دست داده‌اند و خسارت فراوانی به آن‌ها وارد شده است یا بسیاری از چاپخانه‌ها ناگزیر به تعطیلی شده‌اند. 

انصاری ادامه داد: سایت بوستان کتاب که از گذشته فعال بود، پویاتر به کار خود ادامه داد و کانال‌ها و گروه‌های گوناگون در شبکه‌های اجتماعی نیز فعال‌تر شدند و تمهیدی اندیشیدیم که حضور جامعه فرهنگی در کتابفروشی‌ها کمتر شود و در این مسیر دیگر ناشران را هم یاری کردیم و انبار فروشگاه مرکزی بوستان را در اختیار آ‌ن‌ها قرار دادیم تا ناشرانی که فروش اینترنتی دارند بتوانند از این فضا بهره گیرند. 

امید ناشران به نمایشگاه کتاب

مدیرعامل مؤسسه بوستان کتاب قم گفت: با وجود این مسائل، ما هم مانند ناشران دیگر خسارت بسیاری از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی کتابفروشی‌ها و نشر دید‌ه‌ایم و شاید درست نباشد که در کار فرهنگی از واژه ضرر استفاده کنم، اما خسارت بسیار است و امیدوارم دولت به تعهدات خود عمل کند و براساس سیاست‌گذاری‌های خود حداقل از ناشران کتاب خریداری کند، زیرا بسیاری از ناشران به نمایشگاه کتاب تهران امید داشتند، اما تعویق نمایشگاه کتاب باعث شد که بسیاری از کتاب‌ها در انبار‌ها بماند. اگر با خرید کتاب از ناشران یا ارائه تسهیلات به چاپخانه‌ها و کتابفروشی‌ها از آنها حمایت‌ شود، کمک خوبی خواهد بود. اگر به زودی از بحران کرونا خارج شویم، می‌توان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را برگزار کرد، اما این مسئله قابل پیش‌بینی نیست و به همین دلیل حمایت‌های دولت اهمیت بیشتری دارد. 

وی درباره اینکه غیر از حمایت‌های دولتی، افزایش ظرفیت‌های نشر الکترونیک چقدر می‌تواند مؤثر باشد یا این مسئله نیاز به زمان بیشتری دارد، بیان کرد: نشر الکترونیک خوب است، اما بسیاری از مردم هنوز به مطالعه کتاب الکترونیک عادت ندارند و با وجود اینکه این نوع کتاب‌ها از کتاب‌های کاغذی ارزان‌تر است، باز استقبال در این حوزه کمتر است، اما به هر حال کرونا بسیاری از مردم را مجبور کرد که کتاب الکترونیک بخرند یا این عادت را در خود ایجاد کنند.

انصاری ادامه داد: فروش الکترونیک کتاب در مقایسه با کتاب کاغذی در کشورمان به حدی نیست که بتوان آن را جایگزین کتاب کاغذی کرد یا بتواند میزان فروش کتاب کاغذی را جبران کند؛ بنابراین باید راهکار‌های اساسی‌تری به کار گرفته شود.

شرط موفقیت فروش اینترنتی

مدیرعامل انتشارات بوستان کتاب قم درباره فروش اینترنتی کتاب نیز گفت: مسئله اصلی درباره فروش اینترنتی و خرید از طریق سایت‌ها، سامانه‌ها و درگاه‌های گوناگون، حمایت و همراهی اداره پست است. اداره پست ۱۵ روز اول فروردین‌ماه تعطیل بود . ناشر در این ایام چگونه باید کتاب خود را پست می‌کرد؟ در حالی ‌که پزشکان هر سال در همین ایام در مسافرت به سر می‌بردند، در این شرایط همه سر کار بودند، اما اداره پست سر کار نبود و با کمترین حضور مردم را در این شرایط همراهی کرد. مرسوله‌ای که در سایر روز‌ها طی ۴۸ ساعت ارسال می‌شد، در این شرایط با یک هفته تأخیر به دست مخاطب می‌رسید که دیگر لطفی نداشت. از این رو پس از پانزده روز تعطیلی، فروش اینترنتی کتاب و ارسال از طریق پست از سر گرفته شد، در حالی که لزوم موفقیت در حوزه فروش اینترنتی همراهی همه‌جانبه پست است.

انصاری در پایان درباره فعالیت مؤسسه بوستان کتاب قم در حوزه نشر الکترونیک اظهار کرد: ما در این حوزه هم دغدغه داشته‌ایم و حدود پنج سال است که کارشناسان فناوری اطلاعات دفتر تبلیغات اسلامی با توان داخلی خود اپلیکیشنی را به نام «پژوهان» تولید کرده‌اند که در تمامی بستر‌های دیجیتال قابل نصب و بهره‌برداری است. حُسن این برنامه کتابخوان، گذشته از امنیت بالا و گرافیک جذاب، اتصال به اصطلاح‌نامه علوم اسلامی است که مرجع بسیار مهمی برای پژوهشگران شمرده می‌شود. این اپلیکیشن آماده بارگذاری فایل‌های آثار تمامی ناشران کشور است و به منظور عرضه آثار برای ناشران و دسترسی آسان و کم‌هزینه برای مخاطبان کتابخوان فرصت مناسبی تلقی می‌شود.