واکاوی دلایل به نتیجه نرسیدن دستورات اسلام برای وحدت در حج

به گزارش ایکنا، مناسک حج به دلیل نفس و شرایط برگزاری آن پرظرفیت‌ترین زمان و مکان برای تحقق وحدت عملی در میان امت اسلامی است. این مناسک قرن‌هاست که همه ساله برگزار می‌شود اما آیا توانسته زمینه وحدت امت اسلامی را فراهم کند؟ اگر خیر چرا؟ موانع تحقق وحدت در میان مسلمانان طی حج تمتع و سرایت این وحدت از طریق حجاج به تمام بدنه جهان اسلام چیست؟ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، به این سؤال‌ها پاسخ داد.

وی با پرداختن به بخشی از خطبه حضرت زهرا(س) (معروف به خطبه فدکیه) که فرمودند: خداوند حج را عامل تقویت دین قرار داده است، گفت: حج اگر با چارچوب‌های خودش برگزار شود، عاملی در همبستگی و وحدت جهان اسلام و تقویت دین خواهد بود. در حج گزاره‌هایی از وحدت در نظر گرفته شده که همبستگی‌آفرین است. همه اعمال حج ایجاد وحدت، الفت و یکپارچگی می‌کند. مثلاً کسی که می‌خواهد محرم شود نمی‌تواند لباسی به غیر از لباس وحدت بپوشد و همه یکرنگ هستند، همه یک ذکر در تلبیه می‌گویند حتی محل اعمال نیز مشخص است و باید همه در میقات محرم شوند. یعنی مکان، زمان، ذکر و لباس و ... یکی است و همه باید در عین وحدت به یک سمت عبادت کنند.

نماینده ولی فقیه در امور حج با اشاره به آیه 198 و 199 سوره بقره اظهار کرد: «لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِنْ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّينَ ﴿۱۹۸﴾ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۹۹﴾؛ بر شما گناهى نيست كه [در سفر حج] از فضل پروردگارتان [روزى خويش] بجوييد پس چون از عرفات كوچ نموديد خدا را در مشعرالحرام ياد كنيد و يادش كنيد كه شما را كه پيشتر از بيراهان بوديد فرا راه آورد (۱۹۸)،پس از همان جا كه [انبوه] مردم روانه مى ‏شوند شما نيز روانه شويد و از خداوند آمرزش خواهيد كه خدا آمرزنده مهربان است (۱۹۹)». در این آیات به صورت روشن دستور داده شده که مردم همه از عرفات به سمت مشعر حرکت کنند؛ بدون هیچ تمایزی در قومیت، زبان، رنگ و ... و بعد از پشت سر گذاشتن آن وادی پرنور به همان سمتی که همه مردم حرکت می‌کنند بروند. کافی است حجاج به این آیات دقت کنند تا عمق توجه اسلام به وحدت در حج را ببینند.

حجت‌الاسلام نواب در پاسخ به اینکه آیا حج با این همه زمینه توانسته وحدت و همبستگی را بین مسلمانان ایجاد کند؟ گفت: آنچه که مطلوب است خیر. آنچه مطلوب اسلام است این است که وقتی افراد از کشورهای مختلف به سرزمین وحی می‌آیند و اعمالشان را انجام داده و به کشورهای خود بازمی‌گردند پیام‌های وحدت‌آفرین و وحدت بخش را به کشورهای خود ببرند. می‌دانید که استکبار جهانی هم به ظرفیت حج واقف است و می‌داند که اگر مسلمانان کشورهای جهان به وسیله حجاج بیدار و هشیار شوند جایی برای استکبار باقی نخواهد ماند. بر همین اساس سعی می‌کند کشورهای اسلامی را با برنامه‌ریزی‌‌هایی که دارد از هم منفک و جدا کند. حتی تفکرات سلفی‌گری و داعشی نیز گاهی اوقات در حج خود را نشان می‌دهد.

«یا ایها المسلمون اتحدوا اتحدود»؛ شعاری فراتر از منیت 

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با اشاره به اینکه گاه افرادی با این نیت به حج می‌آیند که افکار داعشی و سلفی‌گری را در حج اشاعه دهند، تصریح کرد: همین مسائل نیز زمینه اختلاف را فراهم می‌کند. گاهی اوقات منیت‌ها و دیدگاه‌های سیاسی می‌تواند زمینه‌های اختلاف را فراهم کند. ایران اسلامی در تمام راهپیمایی‌هایی که در گذشته در حج برگزار می‌کرد و حاکمان سرزمین وحی آنها را بر نمی‌تابیدند به مسلمانان نمی‌گفت که بیایید طرفدار من شوید بلکه شعار این بود: «یا ایها المسلمون اتحدوا اتحدود». و از مسلمانان جهان می‎خواست به عروة‌الوثقیٰ دست بزنید که اتحاد است و در مقابل مشرکان، کافران، مستکبران و توطعه‌گران بایستید.

وی ادامه داد: مستکبران برای اینکه مسلمانان را از تفکر امام راحل و ایران اسلامی دور کنند تلاش فوق‌العاده‌ای انجام دادند. حتی برای اینکه مسلمانان دیگر با ایرانی‌ها نشست و برخاست نداشته باشند مأمورانی را در میان صفوف نماز گمارده بودند تا اگر ایرانی با غیر ایرانی گفت‌وگو می‌کند ببینند چه صحبتی انجام می‌شود و نگذارند مسلمانان سایر کشورها با حجاج ایرانی جلسه داشته باشند. البته پیام انقلاب از مرزها عبور کرده و همین اکنون هم که ما در مکه حضور نداریم باز هم نام ایران و ایرانی و تلاش‌های ایران برای اسلام و راه امام و انقلاب در آنجا مطرح است. به خصوص اینکه امروز دیگر مرزهای تفکر و دانش برداشته شده و به راحتی دانشمندان کشورهای مختلف می‌توانند با همدیگر در ارتباط باشند و زمینه وحدت را فراهم کنند.

حجت‌الاسلام نواب در پاسخ به این پرسش که بنابراین مسئله مبانی مذهبی نیست بلکه سیاست است که مانع وحدت شده؟ گفت: وحدت مسلمان‌ها ایجاد قدرت می‌کند و این قدرت می‌تواند در مقابل مستکبران بایستد و روزبه‌روز بر شوکت مسلمانان بیفزاید بنابراین مستکبران به دنبال این هستند که وحدت ایجاد نشود. در سراسر جهان کشورهای اسلامی محل ایجاد مناقشه شده‌اند و درگیری در آنها ایجاد شده اما چه کسی عامل این درگیری‌هاست و از این درگیری‌ها چه کسانی منافع به دست می‌آورند؟ این درگیری‌ها برای ممانعت از تشکیل یک جهان اسلام متحد است که در برابر مستکبران خواهد ایستاد. جهان اسلام منبع نفت، گاز و معادن بسیار ارزشمندی است و مناطق استراتژیک جهان در کشورهای اسلامی واقع شده است و مستکبران برای اینکه جهان اسلام قدرت پیدا نکند و سلاح‌هایشان نیز به فروش برسد در تلاش برای ممانعت از وحدت جهان اسلام هستند.

حقانیت اسلام حاکمیت خود را ایجاد خواهد کرد

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت بیان کرد: پیامبر اسلام(ص) جان همه ما مسلمانان است و دشمنان برای اینکه بتوانند بر گسترش روزافزون اسلام فائق بیایند، اسلام هراسی می‌کنند. اگر کاریکاتورها علیه پیامبر اسلام(ص) در فرانسه که گفته می‌شود مهد آزادی است کشیده می‌شود، به خاطر جلوگیری از رشد اسلام است ولی آنها اشتباه می‌کنند. دیر یا زود حقیقت اسلام در کشورهای دیگر ظهور پیدا خواهد کرد. تلألؤ و حقانیت اسلام، حاکمیت خود را ایجاد خواهد کرد. اگر کسانی که قرآن را به آتش می‌کشند یکبار آن را خوانده بودند، به این کتاب مقدس احترام می‌گذاشتند و چون ناآگاه و دشمنان بر عملکرد آنها مسلط هستند، طوطی‌صفت کاری می‌کنند که نباید انجام دهند.

حجت‌الاسلام نواب نه تنها حج بلکه تمام برنامه‌های دین را عامل وحدت دانست و گفت: به عنوان مثال نماز وحدت‌بخش است. برای اینکه نماز ما درست باشد باید حقوق اجتماعی دیگران را رعایت کرده باشیم. اگر مسلمانی با لباسی نماز بخواند که یک دکمه آن غصبی است نماز او درست نیست. این توجه به حقوق اجتماعی در نماز خود موجب وحدت است.