عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم:
مسبب کار خیر و شر همانند انجام‌دهنده آن است
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم گفت: اگر انسان در كار نيک یا بدى واسطه و سبب باشد از آن، پاداش يا كيفر میبرد هر چند كه خودش آن كار را نكرده باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین اسدالله موسوی عبادی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا از قم با استناد به آیه ۸۵ سوره نساء، بیان کرد: در این آیه بیان شده است که هر كس وسيله و سبب كار نيكى شود او نيز بهرهاى از آن ببرد و هر كه سبب كار زشتى شود سهمى از آن خواهد يافت و خداوند بر هر كارى مراقب خواهد بود. در این آیه دو عبارت «نصیب» برای سبب کار نیک و «کفل» برای کار زشت آمده است. كفل ظاهرا نصيبى است كه مساوى باشد و نصيب اعم است.وی افزود: هر جامعه‌ای متشکل از افراد اثرگذار مثبت و منفی است و از دید قرآن مسببان هر عملی در جامعه در ثواب و عقاب اعمال مثبت و منفی خود شریک خواهند بود؛ بنابراین قرآن در جزء پنجم، سوره نساء، آیه ۸۵ به این موضوع پرداخته و روشنگری کرده است که انسان‌های اثرگذار جامعه در رفتار و کردار خود مواظبت کنند.
پژوهشگر گروه دائرةالمعارف‌های قرآنی ادامه داد: هر مسلمانى بايد همواره در فكر برادران دينى خود باشد و به سرنوشت آنها اهميت دهد و اگر كارى از دستش برمىآيد و مىتواند گره‌اى از مشكل برادر دينى خود را بگشايد، از آن مضايقه نكند؛ حال اگر اين اقدامات در كارهاى خير و پسنديده باشد، خداوند به او پاداش نيک خواهد داد ولى اگر در مورد كارهاى ناپسند باشد خداوند به او پاداش بدى خواهد داد و بهرهاى از اين كار ناپسند به او می‌رسد.
وی اظهار کرد: به‌عنوان مثال در همین ایام ابتلای جامعه به بلای ویروس منحوس کرونا عده‌ای در بدترین شرایط با حضور جهادی خود در بیمارستان‌ها و کمک به بیماران و پرستاران، بعضی دیگر با کمک‌های مؤمنانه به فقرا و بعضی حتی با فدا کردن جان خود اثرگذاری خود را در جامعه نشان دادند؛ در مقابل برخی با احتکار یا گران کردن مایحتاج مردم و عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و به خطر انداختن جان دیگران اثرگذاری منفی خود را با دعوت همفکران خود به این اعمال به نمایش گذاشتند.
موسوی عبادی با اشاره به اینکه قرآن که برای بشارت و انذار مردم آمده است به‌خوبی آینده این دو گروه را ترسیم کرده است، تصریح کرد: قرآن می‌گويد هر كسى در درجه اول مسئول كار خويش است، نه مسئول كار ديگران، اما براى اين كه از اين مطلب سوءاستفاده نشود در اين آيه می‌گويد درست است كه هر كسى مسئول كارهاى خود است ولى هر انسانى كه ديگرى را به كار نيک وا دارد، سهمى از آن خواهد داشت و هر كس، ديگرى را به كار بدى دعوت كند بهرهاى از آن دارد.
وی در ادامه گفت: بنابراين مسئوليت هر كس در برابر اعمال خويش به آن معنى نيست كه از دعوت ديگران به‌سوى حق و مبارزه با فساد چشم بپوشد و روح اجتماعى اسلام را تبديل به فردگرايى و بيگانگى از اجتماع كند و در لاک خود فرو رود.
این پژوهشگر قرآن در رابطه با انواع شفاعت‌ها، توضیح داد: نوع اول شفاعت‌ها واسطه خیر یا شر شدن در کارهای فردی، خانوادگی، اجتماعی، حقوقی، اداری و این قبیل کارهاست. نوع دوم آن دعوت به راه خير مانند دعوت به اقدامات جهادی و کمک‌های مؤمنانه يا دعوت به راه شر مانند بعضی از سلبریتی‌ها در دعوت به مدگرایی و تبلیغ سبک زندگی تجمل‌گرایانه است.
وی در ادامه اضافه کرد: نوع سوم شفاعت‌ها ایجاد صلح یا نفرت و دشمنی میان دو نفر و نوع چهارم آن دعا و درخواست خیر یا نفرین برای دیگران است. امام صادق(ع) نیز در این مورد می‌فرماید «هر كس دعا كند از براى برادر مسلمان خود در غياب او اجابت می‌شود و ملكى به او می‌گويد براى تو دو برابر او است پس اين بهره است.»؛ مشابه همین روایت در کافی از حضرت سجاد(ع) نقل شده است.
موسوی عبادی نوع پنجم شفاعت‌ها را امر به معروف و نهی از منکر و یا امر به منکر و نهی از معروف دانست و اظهار کرد: در همین راستا پيغمبر(ص) فرموده‌اند «هر كس امر به معروف يا نهى از منكر يا دلالت بر خير يا اشاره به آن کند او شريک است در آن و هر كس امر به فعل بدى نمايد يا دلالت و اشاره به آن كند در آن شريک است.»
انتهای پیام 
