اجرای 37 برنامه مشترک حوزه با آموزش و پرورش

به گزارش ایکنا، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه، 22 مهرماه در مراسم افتتاح شعبه قم مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام گفت: فقه ما مبتنی بر مسائل واقعی و با حقایق عالم منطبق است و برای سعادت بشر نظم یافته است؛ همچنین تردید نداریم این منظومه و مجموعه تعابیر و گزاره‌های فکری ما فراوان و متکثر، نظام‌مند و دارای انسجام است ضمن اینکه با تاکید بر پایه‌های اصلی فقه می‌توان به تغییرات زمانه پاسخ داد بنابراین تمدن‌ساز است.

وی با بیان اینکه تمدن‌سازی، نظام‌مندی، ابتناء بر واقعیت و سازگاری با مجموعه تعالیم اسلامی از جمله ویژگی‌های بارز فقه است، افزود: نظام فقهی درصدد پوشش همه ساحات زندگی بشر و تمدن‌ساز است همچنین تمدن اسلامی روحی ثابت، متعالی، پاسخگو و نظام‌مند دارد که شیوه‌های آن متناسب با زمان گوناگون تفاوت می‌کند.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: فقه نظام‌ساز، ساخت نیست بلکه اکتشاف است گرچه در پاره‌ای از موارد صنع و خلق و ساخت هم دارد؛ ما اگر بخواهیم به سمت فقه پاسخگوتر و منطبق‌تر با واقعیات دنیای معاصر حرکت کنیم چند مرحله را باید طی کنیم؛ اول اینکه در همین فقه و ابواب موجود آن نیازمند تغییر و تحول هستیم و برای این کار باید مسائل مستحدثه بر فقه عرضه و باید ابواب فقه موجود به روز شود.

وی افزود: گام دیگر این است که در همین ابواب به فصول جدید و مجموعه مسائل جدید برسیم. سوم اینکه فقه موجود جامع همه کتب و ابواب لازم نیست و دست‌کم باید 20 باب بر آن بیفزائیم؛ چیزی که در این چند دهه در متن حوزه محقق نشده است.

اعرافی اظهار کرد: فقه تربیت، فقه روابط اجتماعی، فقه روابط بین‌الملل و ... از جمله مواردی است که می‌تواند به فقه اضافه و دستگاه فقه، بازسازی و نوسازی شود. ضمن اینکه اصول فقه هم نیازمند بازسازی و افزودن انشعباتی بر آن است زیرا غنای اصول می‌تواند بر غنای فقه و حتی سایر علوم بیفزاید.

وی اضافه کرد: گام دیگر منظومه‌سازی و برش‌زدن درست به مسائل است مانند حقوق زنان و اینکه همه ابواب فقهی با این نگاه بررسی شود. این منظومه‌ و طبقه‌سازی که البته با نظام‌سازی تفاوت دارد امری بی‌نهایت است. محور دیگر در این مسیر هم نظام‌سازی است که شهید صدر گامی جدی در این مسیر برداشت ولی شاگردان ایشان آن را ادامه ندادند.

مدیر حوزه‌های علمیه گفت:  نظام‌سازی عبور از گزاره‌های پراکنده برای دستیابی به یکسری قواعد است و این گزاره‌ها می‌تواند توصیفی یا هنجاری و ... باشد؛ نکته دیگر نظام‌سازی این است که اهمیت آن را تبیین کنیم که مرحوم شهید صدر آن را باز نکردند چون مصادف با شهادتشان شد؛ یکی از خواص نظام‌سازی، تولید قواعد عامه فقهی است و باید مراقب باشیم به قیاس و استحسان و ... نیفتیم و غیر از این، تحلیل نظام‌مند از گزاره‌های فقهی می‌تواند به مقاصد شریعت، ارتکازات و فهم ما از نصوص کمک کند.

طراحی 20 سند جامع برای حوزه

اعرافی با بیان اینکه امروز حوزه از 20 سند جامع، برنامه 5 ساله و 200 طرح مهم تحولی برخوردار است، تصریح کرد: چهار سال 800 محقق و استاد حوزه روی این طرح‌ها و برنامه‌ها کار کرده‌اند و تقریبا 450 رشته و گرایش برای حوزه علمیه در 16 حوزه دانشی تصویب و برخی از آنها ابلاغ شده است.

وی افزود: در درختواره رشته‌ها، 85 رشته گرایش مقطع در حال اجراست در حالی که در شروع دوره مدیریت بنده، 15 عدد بود؛ در فقه و اصول نزدیک به 15 رشته گرایش و در فقه و  حقوق هم حدود 30 رشته گرایش وجود دارد؛ بیش از صد رشته هم سرفصل‌نویسی شده که قبلا عدد بود و معتقدم با این برنامه‌ها، حوزه پاسخگو خواهد شد زیرا در هر گرایش و تخصصی ما چندین استاد و محقق متخصص خواهیم داشت.

اعرافی اضافه کرد: 50 موضوع برای فقه معاصر به استادان ارائه شده و امتیازاتی برای استادانی که به تدریس آنها بپردازند در نظر گرفته ایم و در سال آینده ده جلد از تقریرات فقه معاصر در سال‌های قبل منتشر خواهد شد که از جمله در زمینه عقود مستحدثه، ارز دیجیتال و پزشکی و ... است.

اجرای 37 برنامه مشترک حوزه و آموزش و پرورش

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه این موارد بدون هیچ بودجه‌ای انجام شده است، گفت: بخشی از کارها هم پروژه‌های مورد نیاز نظام است که در این راستا صد پروژه تعریف شده است؛ طرح آمایش هم در چند سال اخیر کار و بیش از صد هدف برآورده شده تا بدانیم حوزه چه نیروهایی را باید در راستای اهدافش تربیت کند. 37 برنامه مشترک با آموزش و پرورش داریم که یکی از آن ساخت مجتمع آموزشی برای تربیت طلبه و آماده کردن آنها برای ورود به آموزش و پرورش است.

اعرافی اظهار کرد: حوزه نهاد دینی و سنتی عمیق است و باید به صورت دقیق از اصالت‌های حوزه دفاع و صیانت کنیم زیرا از دل این سنت‌ها بود که انقلاب و بزرگانی بیرون آمدند که منشا تحول در دنیا شدند و باید تلاش کنیم تا به همه نیازهای داخل و خارج از کشور پاسخ بدهیم.   

وی با تاکید بر اینکه حوزه آماده هر نوع کمک به بحث تحول و مباحث فقه نظام‌ساز است گفت: حوزه دست خود را به سوی همه استادان و محققان برای عمیق‌تر شدن تحول در حوزه دراز می‌کند.