آیت‌الله حسینی بوشهری:
تحقیقات کلی دردی از جامعه دوا نمی‌کند
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه برخی تحقیقات ما طوری است که گویی در این کشور انقلابی برپا نشده است و فقط در حیطه مسائل فردی قابل استفاده است، افزود: اگر سخن از نیازهای نظام است مراد ما فقط نظام اسلامی در درون کشور نیست و می‌تواند در خارج از مرزها هم مورد استفاده قرار بگیرد.
به گزارش ایکنا، آیت‌الله حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، امروز، پنجشنبه 27 اردیبهشت ماه، در پنجمین همایش «کتاب‌سال حکومت اسلامی» که از سوی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس خبرگان رهبری برگزار شد با اشاره به روایتی از پیامبر(ص) گفت: ایشان فرمودند قلم نعمت بزرگ پروردگار است و اگر قلم نبود سیاست و دیانتی استوار نمی‌شد و اگر قلم نبود زیستن خوشی در روزگار نبود یعنی خوشی روزگار در پرتو قلم و دانش است.وی با اشاره به بایسته‌های تحقیقات حوزوی، افزود: یکی از کارکردهای مهم حوزه از بدو تأسیس تاکنون، تحقیق است و امروز بر سر سفره محققان بزرگی نشسته‌ایم که کتابخانه‌های جهان اسلام مشحون از این آثار است همچنین استادان حوزه کارهای آموزشی خود را با پژوهش ممزوج می‌کنند تا آموزش پژوهش‌محور شکل بگیرد.
حسینی بوشهری با اشاره به چرایی برپایی این همایش با بیان اینکه توانمندسازی طلاب و اساتید در حوزه پژوهش حکومت اسلامی مهمترین هدف همایش است، ادامه داد: برخی سنن پژوهشی در طول زمان استمرار یافته و امروز هم هست ولی برخی به دلیل روزآمد نشدن و از دست دادن کارآمدی لازم در زیر سایه سنگین روش‌های نوین از بین رفته‌اند. امروز دو عنصر اساسی جزء بایسته کار پژوهشی حوزه در دوره غیبت و دوره برپایی نام اسلامی است؛ اول اینکه تحقیقات باید روزآمد و کارآمد باشند.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر تحقیقات ما حالت انتزاعی داشت و رابطه‌ای میان تحقیقات و نیازهای نظام نباشد همچنین اگر تحقیقات مسئله‌محور و روزآمد نباشد هیچ نقشی در فضای جامعه نخواهد داشت و نوشته‌ای مانند همه نوشته‌های قبل و دیگران است لذا روزآمدی و کارآمدی شرط پاسخگویی به نیازها است.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه برخی تحقیقات ما طوری است که گویی در این کشور انقلابی برپا نشده و اگر به درد بخورد فقط در حیطه مسائل فردی قابل استفاده است، افزود: اگر سخن از نیازهای نظام است مراد ما فقط نظام اسلامی در درون کشور نیست و می‌تواند در خارج از مرزها هم مورد استفاده قرار بگیرد؛ قرآن کریم فرمود: وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ؛ این کافه، عصر نبوت و امامت را درنوردیده تا به عصر غیبت رسیده است و امروز مخاطب آن ما حوزویان هستیم و باید تمهید مقدمات برای خارج از مرزها داشته باشیم.
لزوم توجه به مسئله‌محوری
حسینی بوشهری با بیان اینکه مسئله‌محوری در پژوهش بسیار مهم است وگرنه کمیت پژوهش لنگ خواهد زد، اظهار کرد: مسئله‌محوری فرایند حرکت از نقطه فعلی به سمت مطلوب است و برای تحقق این امر چند مرحله لازم است؛ اول اینکه باید روشن کنیم چه مسئله‌ای قرار است حل شود؛ ثانیا آیا این مسئله اولویت دارد یا خیر؟ ثالثا اینکه علت ایجاد این مسئله و مشکل چیست؟ و اینکه آیا این مسئله دغدغه تعداد زیادی از افراد است یا صرفا مسئله بخش محدودی از جامعه، همچنین مسئله‌ای زودگذر است یا بنیادین.
مسئول دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری اضافه کرد: مراکزی جامع در قم وجود دارد که مستقیما سراغ حل مسائل جزئی نظام رفته‌اند لذا پژوهشگران حوزه باید درک واقعی از مسائل داشته و اولویت‌بندی کنند.
حسینی بوشهری با تاکید بر حل مسائل در ذیل نظام مسائل همان حوزه فکری، گفت: امام(ره) معتقد بودند که اجتهاد مصطلح برای حل مسائل کشور کافی نیست لذا باید سراغ مسائل نوپدید برویم که محل ابتلای جامعه است. روزی نظامی شکل نگرفته بود و حکومت اسلامی در کشور نداشتیم و کار ما روحانیت در جایگاه منتقد بود ولی امروز دیگران منتقد هستند و ما در جایگاه پاسخگویی هستیم و توقع حوزه پاسخگو از ما دارند.
توجه به زمان و مکان
حسینی بوشهری با اشاره به نقش دو عنصر زمان و مکان به تعبیر امام(ره) در حل مسائل، افزود: امام(ره) فرمودند مجتهد باید به مسائل زمانه خود احاطه داشته باشد و این روزآمدی لوازمی دارد و اگر حوزه دچار روزمرگی شود و نظام را تنها بگذارد چه بر سر کشور خواهد آمد؟ رهبر فرزانه انقلاب فرمودند که امروز اینقدر مباحث کلامی در دنیا مطرح می‌شود که احیانا حوزه از آن مطلع نیست. می‌دانید چقدر در مسئله فلسفه دین در دنیا تحقیق و کتاب نوشته می‌شود و ما خبر نداریم؟
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر روزآمدی در روش آموزش و پژوهش، گفت: امام(ره) معتقد به فقه سنتی و اجتهاد جواهری بودند ولی این به معنای آن نیست که فقه پویا نیست و متناسب با هر زمانی پاسخگو نیست. اصول را نباید بهم ریخت ولی مسائل نو را باید در ذیل اجتهاد جواهری حل کنیم. رهبری فرمودند نباید گفت ما به اوج قله فقاهت رسیده‌ایم؛ سعی بزرگان مشکور ولی همه کارها را آنان انجام نداده‌اند. شیخ انصاری در دوره خودش کار کرده است ولی امروز به مکاسب جدیدی نیاز داریم.
امام جمعه قم با بیان اینکه برخی بخشی‌نگر هستند، اظهار کرد: باید نظام جامع را تعریف کنیم تا پاسخگو باشیم. امروز باید با صراحت و روشنی حقایق برای مردم بیان و زوایای اسلام تبیین شود و امروز روز تقیه نیست.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر کاربردی کردن تحقیقات گفت: داشتن رویکرد اجتماعی و حکومتی در پژوهش و شناخت مخاطب از جمله لوازم کارآمدی است.
انتهای پیام مطالب مرتبط
