می‌توانیم با تمسک به وحی خلأهای عقلانی و تجربی را پر کنیم
استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه امتیاز هر تمدنی به تحقق ارزش‌ها و اهداف خود آن است، گفت: هر چیزی که از تجربه و حس انسان بیرون است وحی در اختیار انسان قرار می‌دهد و می‌توان با تمسک به وحی، خلأهای عقلانی و تجربی را پر کنیم و باعث پیشرفت تمدن اسلامی شویم.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی مصباح یزدی؛ استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، 14 آبان‌ماه در اولین پیش‌همایش استاد فکر؛ بزرگداشت علامه مصباح یزدی که در دانشگاه قم برگزار شد با بیان اینکه امروز جریان مقاومت اسلامی در برابر زورگویی استکبار جهانی ایستادگی کرده است، گفت: باید توجه کنیم این مقاومت و مبارزه با هدف اعتلای اسلام و تحقق اهداف بلند اسلامی انجام می‌شود و ارزش آن هم به این دلیل است.
وی افزود: البته در این میان دچار خسارت‌های بزرگی شده ولی چون هدف بزرگ و ارزشمندی داریم این خسارت‌ها قابل توجیه و تحمل است. اسلام برای اعتلا و تحقق خود فداکاری‌ها و خسارت‌های زیادی را تحمل کرده است و شهادت ائمه(ع) هم برای حفظ دین بوده است و اینکه هدف خلقت تحقق بیاید.
مصباح یزدی با بیان اینکه انقلاب اسلامی یک گام به سوی تمدن فراگیر اسلامی است، افزود: امام خمینی(ره) به عنوان معمار این تمدن جدید حرکتی را در مقابل حرکت عمومی عالم شروع کرد؛ تمدن‌ها کلا تبلور نوعی نگاه به هستی و انسان هستند و امتیاز تمدن‌ها هم به دلیل اختلاف آن‌ها در نگاه به جهان و هدفمندی عالم و انسان است.
استاد مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه تمدن مسلط بر جهان امروز تمدن مادی‌گراست، تصریح کرد: تمدنی که به انسان به عنوان یک موجودی می‌نگرد که زمانی به دنیا آمده و زمانی می‌میرد و در این فاصله باید بیشترین سود و لذت را ببرد؛ این تمدن نگاه سودگرا، فردگرا و دنیاگرا دارد.
مصباح یزدی با بیان اینکه تمدن اسلامی بر اساس نگاه الهی به انسان بنا شده است، اظهار کرد: نگاهی که انسان را حاکم مطلق نمی‌داند و او را عبد دانسته و اینکه زندگی دنیا را مقدمه زندگی بی نهایت انسان در آن دنیا می‌داند و این دنیا فرصتی برای ساختن یک زندگی توام با سعادت و یا شقاوت ابدی است.
عضو هیئت امنای مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه جایگزین کردن چنین تمدنی به جای تمدن کنونی که همه عالم را برای منافع و لذات خودش می‌خواهد حتما با معارضه و مخالفت شدید روبرو خواهد شد، تاکید کرد: به همین دلیل معارضه و مبارزه بین تمدن اسلامی و غربی غیرقابل اجتناب است.
تمدن اسلامی با تمدن مادی‌گرا قابل جمع نیست
استاد حوزه علمیه افزود: اگر کسی از این مخالفت‌ها تعجب کند و یا دنبال راهی برای تبدیل این معارضه به زندگی مسالمت‌آمیز باشد حتما یکی از این دو تمدن را نشناخته است زیرا تا وقتی تمدن اسلامی بر مبانی خودش پافشاری کند امکان همزیستی با تمدن تمامیت‌خواهی که در مبانی با تمدن اسلامی در تضاد است قابل جمع نخواهد بود.
استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: تمدن‌ها سعی می‌کنند مبانی فکری و ارزشی خود را در قالب نظام‌های اجتماعی متبلور کنند؛ انسان نیازمند روابط اقتصادی، خانوادگی و ... است و یک تمدن سعی می‌کند این روابط را طوری هدایت کند که ارزش‌های تمدنی خودش متبلور شود. مثلا اگر تمدن غربی مبتنی بر این نگاه است که ما در این جهان زندگی می‌کنیم تا هر فرد بیشترین سود را ببرد؛ این نگاه وقتی وارد روابط اقتصادی شود، این روابط را طوری تنظیم می‌کند که بیشترین سود عاید کسی شود که خودش سازنده این روابط و تنظیم‌گر آن است زیرا هدفش لذت و سود حداکثری است.
مصباح یزدی افزود: به همین دلیل در نظام اقتصادی لیبرال غربی، ملاک و معیار خوب بودن و توصیه‌های اقتصادی و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی رسیدن به سود مادی بیشتر است و برای آنان مهم نیست که این سود بردن چه ضرری به دیگران می‌رساند و اینکه نسل آینده چه باید بکنند اصلا مطرح نیست.
رسیدن به سود؛ ملاک اصلی اقتصاد غربی
استاد حوزه علمیه گفت: در مسائل اخلاقی و تعلیم و تربیت و روابط بین‌المللی هم این موضوع صدق دارد لذا تمدن‌ها مبنای خود را بر یکسری علوم یعنی علوم انسانی استوار و به مردم تحمیل می‌کنند؛ اگر ما به این نکته توجه کنیم که انقلاب برای ایجاد تمدن نوین اسلامی ایجاد شد و مبانی آن مبتنی بر نگاه اسلام به انسان و ارزش‌ها است باید این مسئله در علوم انسانی محقق شود.
شرط تحقق تمدن اسلامی
وی تاکید کرد: باید تمدن اسلامی به وسیله علوم انسانی که بر اساس اسلام و وحی بنا می‌شود خودش را متبلور کند و بدون چنین چیزی تحقق آن افکار و ارزش‌ها در جامعه امکان‌پذیر نیست؛ ممکن است یکسری افراد خوب و با تقوا تربیت شوند و زندگی مؤمنانه داشته باشند ولی یک تمدن به این شکل ایجاد نخواهد شد و زمانی تمدن براساس مبانی فکری خاص محقق خواهد شد که افکار و ارزش‌ها در تمامی شریان‌های تصمیم‌گیری اجتماعی و برنامه‌ریزی‌‌ها و علوم انسانی جاری و ساری باشد.
مصباح یزدی با بیان اینکه اگر قرار است یک نظام اقتصادی، روابط اقتصادی مردم را تنظیم و هدایت کند باید خدامحور و هدفش اعتلای انسان و اجرای احکامی باشد که خدا برای پیشرفت و کمال انسان وضع کرده است، اضافه کرد: لذا مسئله اسلامی‌سازی علوم انسانی و تولید علوم انسانی اسلامی امری غیرقابل اجتناب برای انقلابی است که داعیه تمدن‌سازی دارد. شناخت روابط انسانی و شناخت جهان و هستی مقدمه تحقق این هدف است تا برنامه‌ریزی تمدنی در این راستا باشد.
امتیاز تمدن اسلامی
مصباح یزدی افزود: ما دو دسته معارف و آموزه برای چنین هدفی نیاز داریم؛ بخشی مرتبط با شناخت واقعیات روابط انسانی و اجتماعی است و برخی هم مرتبط با هنجارها و ارزش‌ها و برنامه‌هایی است که انسان را به این هدف متعالی می‌رساند و به این دو دسته مسائل علوم توصیفی و علوم دستوری گویند که راه را به ما نشان می‌دهد.
استاد حوزه گفت: در هر دو دسته مسائل هم نیاز داریم از همه منابع و امکانات معرفتی بهره ببریم. بخشی از این منابع در اختیار همه قرار دارد؛ همه از نعمت عقل و ابزارهای تجربی برخوردارند ولی امتیاز اسلام و جهان‌بینی اسلام که بقیه مکاتب از آن برخوردار نیستند معرفت وحیانی به عنوان منبع لایزال است.
مصباح یزدی تصریح کرد: هر چیزی که از تجربه و حس انسان بیرون است وحی در اختیار انسان قرار می‌دهد و می‌توان با تمسک به وحی، خلأهای عقلانی و تجربی را پر کنیم و باعث پیشرفت تمدن اسلامی شویم.
وی، تاکید کرد: شاید یکی از دلایلی که قید اسلامی به علوم انسانی پیوند می‌خورد به خاطر همین معارف وحیانی باشد و این معارف قدرت دارد تا رقبا را پشت سر بگذارد.
مصباح یزدی اظهار کرد: این مسئله ابتدا به وسیله امام در سال اول انقلاب فرهنگی بیان شد و فرمودند که باید دستتان را پیش حوزه دراز کنید و از حوزه بخواهید علوم انسانی را تدوین کند و اولین کسی که پیشتاز این حرکت بود مرحوم آیت‌الله مصباح بودند که با تاسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه این کار را پیش بردند.
وی در خاتمه بیان کرد: امیدواریم ما نسل‌های فعلی و بعدی بتوانیم این راه را با صلابت به پیش ببریم و با جدیت در این مسیر قدم برداریم و چیزی که به عنوان ستون انقلاب اسلامی است مستحکم شود. امروز باید تعلیم و تربیت و سیاست و اقتصاد و فرهنگ و اخلاق ما اسلامی باشد و همه باید همت به خرج دهیم و این وظیفه را تکمیل کنیم.
انتهای پیام
