سبک زندگی و آداب رفتار اجتماعی در سیره حضرت فاطمه(س)

آیت‌الله خلیل مبشر کاشانی؛ استاد درس خارج حوزه علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا به مناسبت ایام فاطمیه، گفت: درباره شخصیت حضرت زهرا(س) باید گفت آیات بسیاری در شأن ایشان نازل شده است؛ هم به نحو استقلالی و هم به نحو جمع مانند آیاتی از سوره مبارکه انسان یا هل اتی که در مورد اهل بیت(ع) از جمله ایشان است.

 

وی افزود: برخی آیات هم مختص ایشان است مانند سوره مبارکه کوثر و قدر. امام صادق(ع) فرمودند که لیله‌القدر جده‌ ما حضرت زهرا(س) است. روایاتی داریم که اگر علی(ع) نبود کفوی برای فاطمه(س) وجود نداشت که ایشان بخواهند ازدواج کنند کما اینکه در مورد حضرت معصومه(س) گفته شده است چون کفوی برای ایشان نبود ازدواج نکردند و اگر برای امیرمؤمنان(ع) هم کفوی نبود ایشان ازدواج نمی‌کردند. 

 

آیت‌الله مبشر کاشانی بیان کرد: حضرت خضر هم ازدواج نکرده‌اند زیرا در جوانی و هزار سال اول عمرشان کفوی نداشتند و  البته یکی از اسرار برای عدم ازدواج حضرت خضر هم این مسئله بوده است؛ امیرمؤمنان(ع) هم اگر حضرت زهرا(س) وجود نداشتند ازدواج نمی‌کردند. این کفویت نه تنها در بعد عصمت است بلکه در علم هم مطرح است زیرا وحی قرآنی بعد از وفات پیامبر(ص) منقطع شد ولی همچنان جبرئیل بر فاطمه(س) نازل می‌شد و بطون قرآن و سایر معارف را بیان می‌فرمود که در قالب مصحف فاطمه(س) در بین ائمه(ع) دست به دست می‌شود و  امروز در دست مبارک امام زمان(عج) است.

 

استاد درس خارج حوزه علمیه ادامه داد: از منظر اخلاق و رفتار خانوادگی ملاحظه فرمایید که ایشان هر وقت با فرزندانشان سخن می‌گویند می‌فرمایند: ثمره فؤادی و قره عینی، یعنی فقط به اسامی آنان کفایت نفرمودند و فرزندان را میوه دل و نور چشم خطاب کردند. این روش تربیتی را به خوبی می‌توانیم از دل حدیث کساء بیرون بیاوریم و به جامعه آموزش دهیم.

 

ایشان با بیان اینکه برخورد معنوی حضرت زهرا(س) هم زبانزد است، اضافه کرد: وقتی آیه نازل شد که پیامبر(ص) را با اسم کوچک صدا نزنید و خطاب نبی‌الله و رسول‌الله را به کار ببرید این فاطمه(س) بود که آنقدر پیامبر(ص) را با لفظ رسول‌الله و نبی‌الله خطاب فرمودند که وجود مقدس پدرشان به ایشان گفتند ای فاطمه نیازی نیست تو اینگونه مرا خطاب کنی. اعراب جاهلی پیامبر را با اسم محمد و بدون احترام خاصی صدا می‌زدند لذا آیه نازل شد که از این کار دست بردارند.

 

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: حضرت فاطمه(س) حتی علی(ع) را بیشتر با لقب امیرالمؤمنین صدا می‌زدند؛ این یک نمونه از ادب اجتماعی و معنوی است؛ ایشان وقتی ولی خود را پیامبر(ص) و علی(ص) می‌دانند رفتارشان هم اینگونه است و امروز هم ما باید از این مسائل درس بگیریم.

 

او تصریح کرد: در روایت بیان شده است که پیامبر(ص) روزی بر خانه فاطمه(س) وارد شدند و دیدند که چهره فاطمه(س) زردرنگ است زیرا فقر شدیدی بر مردم و از جمله خانواده امام علی(ع) عارض شده بود؛ پیامبر(ص) از فاطمه سؤال کرد که ای فاطمه چرا چهره تو زرد شده است و فاطمه ماجرا را بیان فرمود و پیامبر(ص) دست به دعا برداشتند و از بهشت غذایی برای آن حضرت فرستاده شد.

 

آیت‌الله مبشر کاشانی اظهار کرد: منظورم این است که هرگز فاطمه(س) از اوضاع اقتصادی همسرش شکایت نکرد. در زندگی خانوادگی که شاید 9 سال یا بیشتر طول کشید یکبار ایشان درخواستی نداشتند که حضرت علی(ع) نتواند آن را برآورده کند. نمونه دیگر ادب و اخلاق ایشان، ترجیح دیگران به اعضای خانواده در دعا کردن است؛ آن حضرت در نماز و بعد از نماز آنقدر برای همسایگان دعا کردند که باعث پرسش حسنین(ع) شد و آن حضرت در جواب فرمودند: الجار ثم الدار. برعکس ما که اگر چیزی از غذا و لباس و خوراک اضافه آوردیم به همسایه و دیگران می‌بخشیم. فاطمه(س) می‌فرمود اول دیگران بعد خودمان. وقتی در شب عروسی سائل از ایشان درخواست کمک کرد آن حضرت لباس عروسی را به فقیر داد و باید کتب متعددی برای این اخلاق حسنه این بانو نوشته شود.