نسیم تسنیم/ 41
جامعه در قرآن
آيت‌الله العظمی جوادی آملی با انس ديرين با گنجينه قرآنی، تدريس تفسير موضوعی قرآن را از ديرباز در مراكز علمی و دينی، حوزوی و دانشگاهی پی گرفته است، كه جلوه بارز آن مجموعه وزين «تفسير موضوعی قرآن كريم» در بيست مجلد است؛ كه با سبك تفسيری قرآن به قرآن و بهره‌گيری از روايات معصومان (عليهم‌السلام) راه بهترين نگرش به كتاب الهی را همراه بيان ويژگی‌ها و خصايص زنده قرآن تبيين می‌كند. هفدهمین جلد از تفسیر موضوعی قرآن به موضوع «جامعه در قرآن» پرداخته است.
بنا به توصیف قرآن کریم از بهشت، بهشتیان در باغ‌های پر نعمت الهی بر کرسی‌های خود می‌نشینند و از شرابی سر به مُهر به نام رحیق سیراب می‌شوند. مُهری که بر این شراب نهاده شده از مُشک است و قرآن دسترسی به آن را سزاوار رقابت و مسابقه می‌داند. این شراب در آمیخته با تسنیم است و تسنیم چشمه‌ای است که مقربان خدا از آن می‌نوشند.به نظر علامه طباطبایی بنابر توصیف قرآن کریم چشمه تسنیم از شراب رحیق برتر است، زیرا این شراب به سبب آمیختگی با تسنیم دلپذیر می‌شود و از طرف دیگر، چون مقربان از تسنیم می‌نوشند، مرتبه آنان از نیکانی که با شراب رحیق سرمست می‌شوند والاتر است. اما صرف آمیخته بودن محتوای رحیق با تسنیم و وصف قرآن کریم از این ترکیب، نمی‌تواند دلیل برتری یکی بر دیگری باشد، مگر آنکه این برتری از طریق بعضی روایات اثبات شود، یا از معنای کلمه مقربان برتری خاصی نسبت به معنای کلمه ابرار به دست آید.
تفسیر «تسنیم» از تفاسیر ارزشمند جهان اسلام است که طی بیش از ۴۰ سال کوشش و مجاهدت علمی - قرآنی آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی، فقیه، عارف، مفسر قرآن و از مراجع عظام تقلید برای فهم و تدبر بیش از پیش اهل اندیشه و قرآن نگاشته شده است. این تفسیر در شمار «تفاسیر قرآن به قرآن» جای دارد. روش مؤلف، ذکر آیه یا آیات مورد نظر و بررسی آنها طی چهار مرحله است: «گزیده تفسیر»، «تفسیر آیه»، «لطایف و اشارات» و «بحث روایی». عنوان «تسنیم» مأخوذ از آیه ۲۷ سوره مبارکه مطففین در قرآن و نام چشمه‌ای در بهشت است.
انسان كه موضوع اين عالم است و مركزيت جهان را به عهده دارد، محور همه بايدها و نبايدهای علمی و عملی است. از مقولات مهم و اساسی درباره انسان، حيات اجتماعی و نظام‌هايی است كه در اين حيات (زندگی) شكل می‌گيرد.
شناخت صحيح نسبت به حيات اجتماعی و نقش و رسالت انسان در آن ساحت، از ضروری‌ترين معرفت‌های بشری است، كه تنها در صورت اصلاح اين روابط و تصحيح اين مناسبات، فرد و جامعه تكامل می‌يابند.
به علت اهميت موضوع، هفدهمين مجلد از مجموعه گرانقدر «تفسير موضوعی قرآن كريم»، براساس اسلوب حكيمانه، جامعه نمونه اسلامی را بر پايه تعاليم قرآنی بررسی كرده و تحت عنوان «جامعه در قرآن»، در خدمت انديشوران مسائل اجتماعی و جامعه‌شناسان معرفت‌دوست و ايمان‌مدار قرار می‌دهد.
اين اثر در شش بخش و چندين فصل به موضوعات اساسی ذيل می‌پردازد: تعريف و تقسيم جامعه، نهادهای اجتماعی، عوامل تشكيل جامعه، ساختار جوامع انسانی، حيات اجتماعی انسان در اسلام، جامعه در قرآن، اصالت فرد و جامعه، عوامل شكوفايی جامعه، مبانی حكومت اسلامی و نظام دموكراسی، زمامداری در اسلام، آزادی در جامعه اسلامی و...
شناخت صحيح نسبت به حيات اجتماعی و نقش و رسالت انسان در آن ساحت، از ضروری‌ترين معرفت‌های بشری است، كه تنها در صورت اصلاح اين روابط و تصحيح اين مناسبات، فرد و جامعه تكامل می‌يابند.
به علت اهميت موضوع، هفدهمين مجلد از مجموعه گرانقدر «تفسير موضوعی قرآن كريم»، براساس اسلوب حكيمانه، جامعه نمونه اسلامی را بر پايه تعاليم قرآنی بررسی كرده و تحت عنوان «جامعه در قرآن»، در خدمت انديشوران مسائل اجتماعی و جامعه‌شناسان معرفت‌دوست و ايمان‌مدار قرار می‌دهد.
اين اثر در شش بخش و چندين فصل به موضوعات اساسی ذيل می‌پردازد: تعريف و تقسيم جامعه، نهادهای اجتماعی، عوامل تشكيل جامعه، ساختار جوامع انسانی، حيات اجتماعی انسان در اسلام، جامعه در قرآن، اصالت فرد و جامعه، عوامل شكوفايی جامعه، مبانی حكومت اسلامی و نظام دموكراسی، زمامداری در اسلام، آزادی در جامعه اسلامی و...
تفسير «تسنيم» در تفسير هر آيه چهار مرحله را در نظر دارد: گزيده تفسير، تفسير آيه (مفردات)، اشارات و لطايف و بحث روايی كه شاخصه ممتاز اين تفسير است.
سرانجام و پس از انجام نگارش ۸۰ جلد از تفسیر «تسنیم» اسفندماه سال جاری در همایش بین‌المللی «تفسیر تسنیم» این گنجینه نورانی به روی اهل معرفت و قرآن گشوده خواهد شد.
ایکنا به انگیزه آشنایی بیشتر اهالی قرآن و حدیث با این تفسیر وزین، هر روز یک چشمه نورانی از این تفسیر را در «نسیم تسنیم» به روی مخاطبان گرامی خود می‌گشاید.
مطالب مرتبط
