Qur'ani Yatoa Misingi ya Haki, Mshikamano na Ustahimilivu wa Kijamii: Mtaalamu

IQNA – Mtaalamu wa chuo kikuu mjini Mashhad nchini Iran amesema kuwa Qur'ani inatoa mwongozo wa kivitendo na wa kimaadili kusaidia jamii kukabiliana na misukosuko kama vile vita, uhamaji, na umasikini.

Mohammad-Javad Tavakoli Khaniki, mhadhiri katika Chuo cha Qur'ani cha Mashhad, alieleza kuwa Qur'ani si tu maandiko ya maadili bali ni chemchemi ya hekima kwa usimamizi wa misukosuko ya kijumuiya.

Akizungumza na IQNA, alisema Qur'ani “inatoa mikakati ya busara na ya kivitendo iliyojengwa juu ya misingi ya kiakili, kimaadili na kijamii ili kusaidia jamii kustahimili na kupona kutokana na misukosuko ya pamoja.”

Tavakoli alisema Qur'ani imeweka misingi wazi ya kukabiliana na mojawapo ya changamoto kubwa za binadamu — vita. “Qur'ani inaruhusu kupigana tu kujibu fitna na kutetea wanyonge,” alifafanua, akisisitiza kuwa uchokozi au upanuzi wa kijeshi hauna uhalali katika mafundisho ya Kiislamu.

Akanukuu aya: “Piganeni katika njia ya Mwenyezi Mungu wale wanaokupigeni, lakini msivuke mipaka. Hakika Mwenyezi Mungu hawapendi wavukao mipaka.” (Al-Baqarah, 2:190), akieleza kuwa Qur'ani inapunguza vita kuwa ni kwa ajili ya kujilinda na inataka nidhamu ya kimaadili.

“Qur'ani inataka maadili hata katika vita,” alisema Tavakoli. “Kuuwa raia, kuharibu mazingira, au kutumia nguvu kupita kiasi ni marufuku.”

Aliongeza kuwa Qur'ani pia inahimiza amani pale upande wa pili unapopendelea amani, akinukuu: “Na wakielekea amani, nawe elekea nayo na mtegemee Mwenyezi Mungu. Hakika Yeye ni Mwenye kusikia, Mwenye kujua.” (Al-Anfal, 8:61). Kukubali amani, alisema, “kunakata mzunguko wa umwagaji damu na kufungua nafasi ya ujenzi na mazungumzo.”

Tavakoli alielekeza pia kwenye mwito wa Qur'ani wa kusamehe na kupatanisha baada ya vita: “Na kusamehe ni karibu na uchamungu.” (Al-Baqarah, 2:237). “Msamaha si tu sifa ya kimaadili,” alisema, “bali ni hitaji la kijamii kuponya migawanyiko na kurejesha umoja.”

Uhamaji kama Mtihani wa Kimaadili na Kijamii

Akigeukia suala la uhamaji, Tavakoli alisema Qur'ani inaona kuhama kutoka kwenye dhulma kama haki na wajibu. Akinukuu An-Nisa, 4:97, alieleza, “Uhamaji ni njia ya kivitendo ya kuhifadhi imani na maisha pale vinapotishiwa.”

Alibainisha kuwa Qur'ani pia inaeleza wajibu wa jamii zinazowapokea wahamiaji, akinukuu: “Na wale waliokaa katika mji na wakaamini kabla yao wanawapenda wale waliowahamia kwao.” (Al-Hashr, 59:9). “Aya hii inafundisha huruma na ujumuishaji,” alisema. “Wahamiaji wanapaswa kutendewa kama ndugu, si kama wageni.”

Kukabiliana na Umasikini

Akizungumzia umasikini, Tavakoli alisema Qur'ani inahimiza uwajibikaji binafsi na ustawi wa pamoja. Akinukuu: “Hakika mtu hatapata ila alilojitahidi nalo.” (An-Najm, 53:39), alisema Uislamu unahimiza kazi na kujitegemea huku ukikataa utegemezi.

Wakati huo huo, Qur'ani inaamuru mshikamano wa kiuchumi kupitia njia kama zakat na khums. Akinukuu At-Tawbah, 9:103, alisema: “Chukua sadaka kutoka kwa mali zao ili uwatakase na kuwasafisha.” Hatua hizi, aliongeza, “zinaweka mtandao wa usalama wa kijamii kwa masikini na kudumisha haki ya kiuchumi.”

Alirejelea pia Al-Baqarah, 2:261, akieleza kuwa sadaka ni chanzo cha baraka na mshikamano wa kijamii, na Al-Baqarah, 2:275, inayokataza riba. “Kwa kuzuia riba na kuficha mali, Qur'ani inazuia utajiri kujaa mikononi mwa wachache na kupambana na mizizi ya umasikini,” alisema Tavakoli.

Alihitimisha kwa kusema kuwa mtazamo wa Qur'ani kuhusu misukosuko “unaunganisha maadili, uongozi, na uwajibikaji wa kijamii.” Kutekeleza misingi hii, alisema, “kunahitaji ushirikiano kati ya watawala na raia ili kufanikisha haki, huruma, na uwiano wa kijamii.”

3494928