رشید جعفرپور، رئیس اداره قرآن و عترت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، به بیان نکاتی درباره بخش پژوهش مسابقات بینالمللی قرآن دانشجویان مسلمان که توسط سازمانهای فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان کشور جهاد دانشگاهی فراخوان آن اعلام شده است، پرداخت.
قرآن؛ اصلیترین منبع تغذیه فکری و تحولات اجتماعی در جهان اسلام
جعفرپور در مورد افزوده شدن بخش پژوهش به مسابقات بینالمللی قرآن دانشجویان جهان اسلام، گفت: با توجه به تحولاتی که در جهان اسلام دارد صورت می گیرد به نظر می رسد که قرآن اصلی ترین منبعی است که می تواند تغذیه کننده فکر برای تمام مسلمانان جهان باشد و به خصوص دانشجویانی که در این زمینه متخصص هستند می توانند در تحولات جهان اسلام هم بسیار مؤثر باشند. بر این اساس ضمن اهمیت قرائت و ترتیل و بحثهای شفاهی در حوزه قرآن، یکی از محورهای اصلی و تأثیرگذار مباحث پژوهشی خواهد بود و دانشجویان باید علاوه بر مباحث قرائت و ترتیل و ... در بحثهای پژوهشی هم ورود کنند.
وی با اشاره به این مطلب که قرآن خود را «بیان کننده و تبیین کننده همه چیز» خوانده است، عنوان کرد: تأکیدات مفسران بر این مطلب گویای این است که تبیان بودن قرآن راه را برای زندگی بشر می تواند باز کند و نشان بدهد و مبین و بیانگر همه مسائل زندگی بشری باشد و من فکر می کنم که این انگیزه اصلی است که ما باید فضای پژوهشی را در حوزه مباحث قرآنی برای دانشگاهیان باز کنیم؛ چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بینالمللی.
مشاور اجرایی مدیرکل فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: من فکر می کنم که بخش پژوهش در مسابقات بین المللی قرآن دانشجویان جهان اسلام با این انگیزه و رویکرد ایجاد شده است که قطعاً اثرات خود را خواهد گذاشت و نگاه ظاهری به قرآن جای خود را به نگاه عمقی و بنیانی به آموزههای قرآن خواهد داد.
جعفرپور با اشاره به یکی از محورهای اصلی فرخوان بخش پژوهش این مسابقات یعنی محور روششناسی مطالعات میانرشتهای، گفت: خب این خیلی خوب است که از همین آغاز بخش پژوهشی مسابقات به نحوی مباحث مطرح شده است که این مسابقات فقط در حوزه مباحث قرآنشناسی نباشد بلکه قرار است در مطالعات میانرشتهای یعنی همان مباحثی که مبتلا به زندگی بشر است، به خصوص در حوزه مباحث جامعه شناختی، سیاست و مباحث علوم انسانی که بیشتر با زندگی انسان پیوند دارد راهگشا باشد.
وی افزود: بنابراین آغاز این مسابقات را باید آغاز یک راه منطقی، اساسی، درست و بنیانی، دانست که پتانسیلهای زیادی هم در داخل و هم در خارج از کشور دارد.
جعفرپور با اشاره به مباحثی که در داخل کشور در زمینه بومی سازی علوم انسانی و بازنگری در متون مطرح است، گفت: قرآن یک منبع تغذیه کننده عظیم است که میتواند ما در مسیر این قرار بدهد و یک الگوی ایرانی اسلامی را که مورد تأکید مقام معظم رهبری هم هست، در این زمینه در اختیار ما قرار بدهد. قرآن با آموزههای خود به خصوص در حوزه مباحث علوم انسانی راهگشا خواهد بود.
باز کردن مسیری برای وحدت از طریق قرآن؛ رسالتی همگانی
وی در مورد دیگر فراخوان، یعنی وحدت اسلامی نیز بیان کرد: با توجه به این که یکی از اصلیترین و یا اصلیترین محوری که میتواند جهان اسلام را به وحدت برساند قرآن است و همه مذاهب اسلامی در اصل داشتن این کلام الله و این که این کلام راهگشا، هدایتکننده و تبیین کننده است هیچ شک و تردیدی ندارند، در نتیجه، ایجاد مسیر و راهی یا مکانیسمهایی که بتوان از این کتاب آسمانی راه درست وحدت اسلامی را پیدا کنیم رسالتی است برای همه ما.
جعفرپور گفت: من فکر میکنم در این مسابقات هم افق جدیدی باز خواهد شد و دانشجویان جهان اسلام با مذاهب مختلف و با گرایشهای مختلف فکری از آموزههای این کتاب، راهکارهایی را برای وحدت جهان اسلام پیش بینی خواهند کرد که جهان اسلام که الان و در دورههای مختلف متأسفانه گرفتار این نگاه های افراطی و تفریطی بوده است از این نگاه دور بشود. انشاءالله این مسابقات مایه برکتی بشود که راهکارهای منطقی و اساسی از قرآن استخراج بشود و انشاءالله جهان اسلام را به سمت آن جهان متعالی که مد نظر قرآن است و آن امت واحده و آن امت وسطی که قرآن تأکید داشته است به آن سمت جهت بدهد.
مشاور اجرایی مدیرکل فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: دانشجویان قطعاً آن اقشاری هستند که بعدها آینده نخبگانی جهان اسلام را ایجاد میکنند و انشاءالله با راهکارهایشان، با مطالعهشان، با پیشنهادهایی که میدهند و با مقالاتی که مقتبس از قرآن ایجاد میکنند که اتفاق نظر هم بر آن وجود دارد انشاءالله بتواند کمکی در مسیر وحدت بکنند.
پیشنهادات
جعفرپور در بخش پایانی این گفت وگو نیز به ارائه چند پیشنهاد پرداخت و عنوان کرد: خوب است که این مسابقات و بخش پژوهش آن در سال های بعد به صورت گسترهتر و وسیعتر برگزار شود و اگر بشود مکان برگزاری این جشنواره در یکی از نقاط بین المللی و در یکی از زمان هایی که اجتماع جهانی در آن هست باشد خوب است؛ برای مثال در عراق یا در زمان حج در عربستان و در هر صورت در جاهایی که اهتمام و توجه جهانی در جهان اسلام بیشتر به آن هست برگزار شود.
رئیس اداره قرآن و عترت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در مورد محورهای پیشنهادی بخش پژوهش نیز گفت: مناسب است که در دوره های بعد محورهای پیشنهادی مشخصتر، شفافتر، کاربردیتر تبیین شود.
جعفرپور همچنین بر لزوم گستردهتر شدن میزان تبلیغات بینالمللی برای این مسابقات تأکید کرد و گفت: امیدواریم از این طریق زمینه برای استفاده از همه ظرفیتهایی که در جهان اسلام در حوزه دانشجویی وجود دارد انشاءالله فراهم بشود.
وی در پایان افزود: امیدواریم همچنین از نگاههای افراطی و تفریطی هم که معمولاً در کشورهای جهان اسلام وجود داشته است دوری شود تا بتوان واقعاً به یک اتحاد که پیام قرآن هم هست دست پیدا کنیم.